Zgoń
| ||||
| ||||
 Kościół św. Antoniego w Zgoniu | ||||
| Państwo |  Polska | |||
|---|---|---|---|---|
| Województwo |  śląskie | |||
| Powiat | mikołowski | |||
| Miasto | Orzesze | |||
| W granicach Orzesza | 1975 | |||
Plan Zgonia | ||||
Położenie na mapie Orzesza  | ||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | ||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | ||||
Położenie na mapie powiatu mikołowskiego  | ||||
 50°04′55″N 18°49′46″E/50,081944 18,829444 | ||||
Portal  Polska | ||||
Zgoń (niem. Zgoin) – dzielnica Orzesza położona na jego południowym krańcu. Ze wszystkich stron otoczona jest lasami.
Nazwa
Nazwa pochodzi od staropolskiej nazwy „zgon” lub „zgoń określającej czynność zaganiania ryb do sieci lub ławicę ryb holowaną w sieci przez rybaków[1]. Heinrich Adamy w swoim dziele o nazwach miejscowości na Śląsku wydanym w 1888 r. we Wrocławiu wymienia jako najstarszą zanotowaną nazwę miejscowości Zgon podając jej znaczenie „Fischzugplatz” czyli po polsku „Miejsce łowienia ryb”[1]. Pierwotna nazwa została później przez Niemców zgermanizowana na Zgoin tracąc swoje pierwotne znaczenie[1].
Historia
Jako wieś komorną podległą panom pszczyńskim po raz pierwszy wymienia się Zgoń w XIV w. Obszar Zgonia stanowiła polana leśna, która była miejscem polowań właścicieli.
W dokumencie sprzedaży księstwa pszczyńskiego wystawionym przez Kazimierza II cieszyńskiego w języku czeskim we Frysztacie w dniu 21 lutego 1517 r. wieś została wymieniona jako Zgony[2].
W 1837 r. na żądanie chłopów zgońskich, książę z Pszczyny wybudował w wiosce szkołę z mieszkaniem dla nauczyciela. W 1862 r. postawiono na tym samym miejscu szkołę murowaną, piętrową krytą gontami. Budynek ten został w 1960 r. wyremontowany i służy wiosce do dzisiaj. Idea budowy kościoła narodziła się wśród mieszkańców Zgonia, chodzących w tym czasie na nabożeństwa do Woszczyc. Dopiero w 1934 r. kuria katowicka odłączyła Zgoń od Woszczyc. Mieszkańcy wioski pozostawili wtedy obszerną kaplicę. W 1935 r. gmina utworzyła komitet budowy kościoła, by ze zbiórek pieniężnych rozpocząć budowę. Kościół pod wezwaniem św. Antoniego postawiono i poświęcono w 1937 r. Ostatecznie ukończono kościół po wojnie, a samodzielną parafią Zgoń stała się w 1957 r.
W 1921 r. podczas plebiscytu zdecydowanie zwyciężyła opcja propolska - głosowały na nią 404 osoby, natomiast za Niemcami tylko 17.
3 września 1939 żołnierze Wehrmachtu zamordowali 8 Polaków (w tym 2 kobiety i dziecko). Ofiary zostały pochowane we wspólnej mogile[3].
W Zgoniu działa Ochotnicza Straż Pożarna.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 35, OCLC 456751858 (niem.).
- ↑ Ludwik Musioł. Dokument sprzedaży księstwa pszczyńskiego z dn. 21. lutego 1517 R.. „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku”. R. 2, s. 235–237, 1930. Katowice: nakł. Towarzystwa ; Drukiem K. Miarki.
- ↑ Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 98.
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Autor: D T G, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa Orzesza: żółte - dzielnice, zielone - sołectwa, granice wg mapki znalezionej tu.
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Mikołów County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.26 N
- S: 50.04 N
- W: 18.70 E
- E: 18.97 E
(c) James562 at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Kosciol św. Antoniego Padewskiego w Zgoniu (woj. slaskie), praca wlasna 2006