Zgromadzenie Ekspertów

Iran
Godło Iranu
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Islamskiej Republiki Iranu

Wikiprojekt Polityka

Zgromadzenie Ekspertów (perskie: مجلس خبرگان رهبری, Majles-e-Khobregan lub Majles-e-Khebregan) – ciało kolegialne, którego zadaniem jest wybór, kontrola i odwoływanie najwyższego przywódcy.

Zgromadzenie to 88-osobowa grupa (w obecnej kadencji) irańskich duchownych powoływana na ośmioletnią kadencję spośród irańskich duchownych prawników, od 1991 roku z wyłączeniem reformatorów i krytyków władzy. Zgromadzenie jest odpowiedzialne za wybór przywódcy duchowo-politycznego kraju i uprawnione do kontrowania jego działań, w praktyce nigdy szczególnie mocno mu się nie przeciwstawiło. Członkowie rady są wyłaniani w wyborach powszechnych w 30 okręgach wyborczych[1].

Do zadań tego organu należy wybór najwyższego przywódcy (art. 107 i 111 konstytucji), kontrola zdolności przywódcy do sprawowania urzędu i odwoływanie go w przypadku niezdolności do sprawowania funkcji lub utraty niezbędnych ku temu kwalifikacji (art. 111 konstytucji)[1].

Po raz pierwszy to ciało powołano po rewolucji z 1979 roku z zadaniem napisania nowej konstytucji kraju. Wkrótce po jej przyjęciu zostało w grudniu 1979 roku rozwiązane. W obecnym kształcie powstało w 1982 roku na mocy art. 108 konstytucji i rozpoczęło pracę w 1983 roku. Kolejne wybory do Zgromadzenia odbywały się w latach 1991, 1999, 2007[1] i 2016 roku[2], a następne odbędą się po upływie obecnej 8-letniej kadencji w 2024 roku.

W konstytucji z 1979 roku najwyższy przywódca mógł być wybrany nie tylko przez ekspertów, ale także przez społeczeństwo. Po poprawkach z 1989 roku możliwy jest wybór jedynie przez ekspertów. W ten sposób wybrany został drugi przywódca, Ali Chamenei[1].

Obecne zgromadzenie jest piątym Zgromadzeniem Ekspertów. Jego przewodniczącym jest od 24 maja 2016 roku Ahmad Dżannati[3].

Przypisy

  1. a b c d The Assembly of Experts (ang.). [dostęp 2015-03-15].
  2. Robert Stefanicki: Więcej betonu we władzach Iranu (pol.). W: Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2015-03-13. [dostęp 2015-03-15].
  3. Hard-line cleric becomes speaker of Assembly of Expert (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Emblem of Iran (red).svg
State emblem of the Islamic Republic of Iran. Stylized version of Arabic script of Allah (الله, with the central lam shaped to look like a sword.)