Zgrupowanie Żyrafa

Zgrupowanie „Żyrafa” 8 pułk artylerii lekkiej AK
Historia
Państwo	Polskie Państwo Podziemne
Sformowanie	1 sierpnia 1944
Rozformowanie	30 września 1944
Tradycje
Rodowód	I Zgrupowanie IV Rejonu Obwodu Żoliborz
Dowódcy
Pierwszy	kpt. Kazimierz Nowacki "Żyrafa"
Działania zbrojne
II wojna światowa (powstanie warszawskie)
Organizacja
Dyslokacja	Warszawa
Rodzaj wojsk	wojska lądowe
Podległość	8 Dywizja Piechoty AK im. Romualda Traugutta

Tablica upamiętniająca komunikację Żoliborza ze Śródmieściem i Starówką obsługiwaną przez harcerzy z 227 plutonu zgrupowania "Żyrafa"

Zgrupowanie Żyrafa – oddziały bojowe Armii Krajowej Rejonu IV Powązki Obwodu Żoliborz AK, walczące w okresie powstania warszawskiego.

Historia

Rejon IV Powązki Obowodu Żoliborz kryptonim "XXII-24" dowodzony był przez kpt. Kazimierza Nowackiego "Witold", "Szkodnik", "Żyrafa". W skład rejonu wchodziły oddziały:

• I Zgrupowanie (IV Batalion OW PPS im. Jarosława Dąbrowskiego), (w składzie plutonów 218, 221, 219/I, 219/II, 220) - miało wykonać główne natarcie na Fort Bema wraz z samodzielną kompanią "Kmicic"* (plutony 240, 241, 242);
• II Zgrupowanie w składzie:
  • 1 kompania (plutony 215, 233, 234) - pluton 215 miał zaatakować zabudowania szkoły przy ul. Elbląskiej, zaś plutony 233 i 234 miały zdobyć budynki "Sanitar-Parku" i "Pionier-Parku";
  • 2 kompania "Powiśle" (11 Batalion Pancerny, obejmująca plutony 245, 246) - wraz z plutonem 222 z 3 kompanii, miała związać walką załogę fortu atakując główną bramę Fortu od ul. Powązkowskiej;
  • 3 kompania (plutony 222, 223 i prawdopodobnie 216 i 217) - pluton 222 wraz z żołnierzami 2 kompanii miał związać walką załogę fortu atakując główną bramę Fortu od ul. Powązkowskiej. Plutony 216 i 217 prawdopodobnie miały wesprzeć oddziały wolskie w ataku na skład materiałów pędnych "Naftusia" przy ul. Kozielskiej 4.
• kompania Rejonu 7 (oddelegowana w lipcu 1944 z Ożarowa Mazowieckiego VII Obwodu AK, obejmująca plutony 1762, 1764, 1765);
• Kompania WSOP (obejmująca plutony 294, 295, 296, 297) - miała zaatakować obiekty dawnej fabryki sprawdzianów Państwowych Wytwórni Uzbrojenia przy ul. Duchnickiej 3 i udzielić wsparcia oddziałom wolskim w walce o zabudowania szkoły przy ul. Spokojnej 13^[1].

Skład i dowództwo

• Dowódca – ppor. Ryszard Wołczyński ps. "Tatar";
• 1. kompania – dowódca ppor. Marian Mehrenhole ps. "Wiktor";
• 2. kompania – dowódca ppor. Tadeusz Zaliwski ps. "Jan";
• 3. kompania – dowódca ppor. Kazimierz Woyde ps. "Sioka".

Szlak bojowy

Zgrupowanie walczyło w alei Wojska Polskiego, na ul. Stołecznej, placu Henkla, w klasztorze Sióstr Zmartwychwstanek na ul. Krasińskiego, gdzie toczono zaciekłe i krwawe walki. Na skrzyżowaniu ul. Krasińskiego i Stołecznej był właz do kanału, którym przebiegała komunikacja ze Starówką. Walczył w nim m.in. Rajmund Kazimierz Łaszczyński.

Przypisy

Związek Walki Zbrojnej – Armia Krajowa Komenda Główna Biuro Finansów i Kontroli Biuro Informacji i Propagandy Biuro Inspekcji Kedyw Oddział I Oddział II Oddział III Oddział IV Oddział V Wojskowa Służba Kobiet Szefostwo Biur Wojskowych Szefostwo Komunikacji Wojskowych Obszary Białostocki Lwowski Warszawski Zachodni Południowy Okręgi Białystok Kraków Lublin Lwów Łódź Nowogródek Polesie Pomorze Poznań Radom-Kielce Stanisławów Śląsk Tarnopol Warszawa Wilno Wołyń Korpusy Kielecki Warszawski Dywizje piechoty 2 DP 3 DP 5 DP 6 DP 7 DP 8 DP 9 DP 10 DP 11 DP 12 DP 21 DP 22 DP 24 DP 25 DP 26 DP 27 DP 28 DP 29 DP 30 DP 106 DP Brygady 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 12 13 23 24 36 Gozdawa Kielecka KBKZ Zagłębiowska Pułki piechoty 1 pspodh. 2 pp Leg. 3 pp Leg. 4 pp Leg. 5 pspodh. 6 psp 7 pp Leg. 8 pp Leg. 9 pp Leg. 10 pp 12 pp 13 pp 15 pp 15 pp 16 pp 17 pp 18 pp 19 pp 21 pp 22 pp 23 pp 24 pp 26 pp 27 pp 28 pp 30 pp 31 pp 32 pp 33 pp 34 pp 35 pp 36 pp 38 pp 39 pp 40 pp 41 pp 42 pp 43 pp 45 pp 48 pp 49 pp 50 pp 51 pp 52 pp 53 pp 72 pp 74 pp 77 pp 78 pp 82 pp 84 pp 112 pp 116 pp 120 pp Pułki kawalerii 1 pszw 7 puł 8 pal 8 puł 8 psk 10 pal 10 kpa 14 puł 19 puł 21 puł 23 puł 27 puł Akcje i operacje Akcja Antyk Akcja „Burza” Akcja Getto Akcja Góral Akcja w Lidzie Akcja N Akcja Nieszpory Akcja Pensjonat Akcja w Pińsku Akcja pod Arsenałem Akcja Taśma Akcja w Celestynowie Akcja Wilanów Akcja Wieniec Akcja Wiśnicz Operacja Hermann Operacja Memel Operacja Ostra Brama Powstanie iwienieckie Powstanie warszawskie Powstanie zamojskie Rozbicie więzienia w Kielcach Dywersja i sabotaż Akcja Bielany Akcja Bollwerk Akcja na tartak w Piaskach Królewskich Akcja Nieszpory Akcja Nowy Rok Akcja Wieniec Mały sabotaż Wysadzenie pociągu w Choszczówce (1943) Wysadzenie pociągu w Piasecznie (1943) Zatopienie statku Tannenberg Zamach bombowy na dworcu kolejowym Friedrichstraße w Berlinie Zamach bombowy na kolej S-Bahn w Berlinie Zamachy Akcja Braun Akcja Bürkl Akcja „C” Akcja Durrfeld Akcja Europejska Akcja Główki Akcja Komitet Ukraiński Akcja Koppe Akcja Kośba Akcja Kretschmann Akcja Krüger Akcja Kutschera Akcja Leitgeber Akcja Milke Akcja Panienka Akcja Rodewald Akcja Stamm Akcja Topiel Akcja Za Kotarą Likwidacja Heinricha Krafta Likwidacja Hugo Dietza Likwidacja Nadwywiadu Rządu Londyńskiego Zamach na Hansa Franka Zamach na Kurta Hoffmanna Zamach na Maksa Petersa Bitwy i potyczki Bitwa o Skalbmierz Bitwa o Surkonty Bitwa w Lasach Janowskich i Puszczy Solskiej (Bitwa na Porytowym Wzgórzu) Bitwa pod Jaksicami (1944) Bitwa pod Kałużówką Bitwa pod Lasowcami Bitwa pod Murowaną Oszmianką Bitwa pod Skorzowem Bitwa pod Wojdą Bój pod Pęcicami Potyczka pod Skroniowem Starcie pod Sucharami Starcie w Kamieniu Stołpeckim Wypad na Marianów Walki o Kowel i Włodzimierz Wołyński (1944) Wypad na Truskaw Wywiad Most I Most II Most III Operacja Synteza Organizacje AKO Cichociemni Polskie Państwo Podziemne Szare Szeregi ŚZŻ AK Grupy Szturmowe Republika Pińczowska Rzeczpospolita Iwonicka Rzeczpospolita Turgielska Odznaczenia Krzyż Armii Krajowej Krzyż Powstania Warszawskiego Warszawski Krzyż Powstańczy