Zhili
| |||||||||
 | |||||||||
| Nazwa chińska | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
Zhili – historyczna prowincja w Chinach północnych, ustanowiona za czasów dynastii Ming, a zlikwidowana w 1928 przez rząd Republiki Chińskiej.
Zhili oznacza "[obszar] bezpośrednio rządzony"; mianem tym za wczesnej dynastii Ming określano dwa obszary, które ze względu na swoje znaczenie gospodarcze i obronne zarządzane były bezpośrednio przez dwór cesarski:
- Nan Zhili (南直隶, południowe Zhili) wokół stolicy w Nankinie, złożone z fragmentów ziem dzisiejszych Jiangsu, Anhui i miasta Szanghaj
- Bei Zhili (北直隶, północne Zhili, ust. 1403) wokół Pekinu; po przeniesieniu tam stolicy w przez cesarza Yongle (1420), często zwane po prostu "Zhili" lub "Zhishi", obejmujące fragmenty dzisiejszych prowincji Hebei, Henan, Shandong i miast wydzielonych Pekin i Tiencin[1][2].
Po podboju qingowskim w 1645 południowe Zhili przemianowano na Jiangnan (江南)[3], a północne Zhili - na Zhili. W XVIII w. zmieniono granice, tak że Zhili obejmowało dzisiejsze Hebei, Liaoning oraz część Mongolii Wewnętrznej. W 1928 rząd republikański odłączył północne ziemie od prowincji, a południową część przemianował na Hebei.
Ze względu na to, że w prowincji znajdowała się stolica (Pekin), Zhili było obszarem strategicznym. W okresie qingowskim, stanowisko gubernatora generalnego prowincji było uznawane za najważniejsze i najbardziej prestiżowe; wśród sławnych gubernatorów znajdowali się m.in. Li Hongzhang, Zeng Guofan i Yuan Shikai.
W okresie rozbicia 1916-1928 prowincja dała nazwę koalicji północnych militarystów (warlord), tzw. klice Zhili.
Północne Zhili (Pe Tche Li) na francuskiej mapie z 1734
XIX-wieczna niemiecka mapa Zhili
Mapa Chin z 1820 z zaznaczoną prowincją Zhili
Przypisy
- ↑ Frederick W. Mote, Denis Twitchett: The Ming Dynasty, 1368–1644, Part 2. 1998, s. 10. ISBN 978-0-521-24333-9.
- ↑ Frederick W. Mote, Denis Twitchett: The Ming Dynasty, 1368–1644, Part 2. 1998, s. XXVI. ISBN 978-0-521-24333-9.
- ↑ Frederick W. Mote, Denis Twitchett: The Ming Dynasty, 1368–1644, Part 1. 1988, s. 661. ISBN 978-0-521-24332-2.
Media użyte na tej stronie
Fragment: North-eastern quarter
Autor: Ericmetro, Licencja: CC BY-SA 3.0
Locator maps of provinces of the Republic of China. Based on File:ROC Claims blank.svg.
Autor:
- Qing_Dynasty_1820.png: Pryaltonian
- derivative work: Wengier (talk)
Map of the Qing Dynasty China in 1820. (Includes provincial boundaries and the boundaries of modern China for reference.)
Adapted from http://en.wikipedia.org/wiki/Image:ROC_PRC_comparison_eng.jpg and information complied from other sources such as http://baike.baidu.com/view/5405.htm , http://map.huhai.net/58-59.jpg and http://www.sina7.com/jdwh/UploadFiles_6109/200709/20070918093610860.jpg
