ZiU-9

ZiU-9
Ilustracja
Moskiewski trolejbus ZiU-9B
Dane ogólne
Inne nazwyZiU-682
ProducentZiU, Trolza
Premiera1971
Lata produkcji1972–2015
Miejsce produkcji Engels
Rosja Engels
Dane techniczne
Typy nadwoziaWysokopodłogowy trolejbus klasy MAXI
Układ drzwi2–4–4; 1–2–2; 2–2–2
Liczba drzwi3
SilnikiDK-210А-3
Moc silników110 kW (150 KM)
Długość12 000 mm
Szerokość2500 mm
Wysokość3355 mm
Masa własna10 300 kg
Masa całkowita18 400 kg
Prędkość maksymalna90 km/h
Wnętrze
Liczba miejsc ogółem91
Liczba miejsc siedzących30
Portal Komunikacja miejska

ZiU-9 (ros. ЗиУ-9) – trolejbus produkowany w Rosji (przed 1991 r. w Związku Radzieckim) od 1972 r. do 2015 r. Były eksploatowane w Polsce w czasach PRL, ale sukcesywnie wycofywano je w latach 90. XX wieku (w Polsce można zobaczyć przebudowany na turystyczny trolejbus ZiU-9 na ulicach w Lublinie[1] oraz w Gdyni). Kursują one nadal w państwach dawnego Związku Radzieckiego. Wyprodukowano około 42 000 trolejbusów tego modelu. ZiU to skrót od Zawod imieni Uritskogo. Zakład ten znajduje się w mieście Engels. Kilka innych fabryk w Rosji i na Białorusi produkuje bardzo podobne trolejbusy. Pojazdy te obecnie oznaczone są jako ZiU-682, natomiast sam zakład od 1996 roku nosi nazwę Trolza.

Historia i rozwój

Powstawanie i gwałtowny rozwój sieci trolejbusowych w licznych miastach Związku Radzieckiego w latach 60. XX wieku sprawiły, że wzrosło zapotrzebowanie na tabor trolejbusowy. Trolejbus ZiU-5, najbardziej podówczas rozpowszechniony, nie odpowiadał potrzebom dużych potoków pasażerskich w największych miastach w Rosji – był raczej przystosowany do miast średniej wielkości niż do miast pokroju stolicy Rosji czy Leningradu (obecnie Sankt Petersburga). Poza tym trolejbus ZiU-5 miał aluminiowe nadwozie, którego produkcja była droga i dość skomplikowana technologicznie. Ponadto dwie pary drzwi trolejbusu ZiU-5 nie sprawdzały się w warunkach dużego potoku pasażerów.

Trolejbus ZiU-9 zdołał rozwiązać te kłopoty. W porównaniu do trolejbusu ZiU-5 miał jedną parę drzwi więcej: w efekcie trolejbus miał dwie pary szerokich drzwi w środku i na końcu oraz mniejsze drzwi z przodu. Nadwozie trolejbusu ZiU-9 było ze stali, co zmniejszyło koszty i uprościło produkcję. Wygląd zewnętrzny trolejbus ZiU-9 zawdzięcza po części ówczesnym trolejbusom MAN-a.

Wyposażenie elektryczne trolejbusu ZiU-9 bardzo nieznacznie różniło się od poprzednika – trolejbusu ZiU-5, zwiększona została w nim tylko moc silnika. Z uwagi na prostszą obsługę pozostano również przy rozruchu oporowym. Pierwszy trolejbus ZiU-9 wyjechał na ulice stolicy Rosji w 1971 roku i po małych zmianach wyglądu wszedł do masowej produkcji.

Późniejsze oznaczenie trolejbusu, '682' wywodzi się ze zunifikowanego systemu oznaczania pojazdów transportu miejskiego. W 1986 roku wprowadzono nowy system w którym oznaczenie ZiU-682 zmieniono na HTI-682. Skrót HTI w cyrylicy zapisuje się jako ХТИ, natomiast to oznaczenie w 1995 zostało pomylone z łacińskim XTU i te trzy litery stały się oficjalną nazwą trolejbusu.

Modyfikacje

Podczas produkcji wprowadzano do konstrukcji różne zmiany. Każda ważniejsza zmiana wyróżniona została przez dodatkową literę po oznaczeniu '9' albo '682':

  • (1971) ZiU-9 – pierwsze prototypy
  • (1972) ZiU-9B (ЗиУ-9Б) – trolejbusy produkowane seryjnie
  • (1976) ZiU-9W (ЗиУ-9В) – zmiany w wyposażeniu elektrycznym trolejbusów
  • (1992) ZiU-9G (ЗиУ-9Г) – zastąpienie elektrycznego mechanizmu drzwi trolejbusu pneumatycznym, lżejsza rama trolejbusu.

Galeria

Przypisy

  1. ziutek.pl. [dostęp 2010-01-05].

Media użyte na tej stronie

Московский троллейбус. (10888031685).jpg
Autor: Pavel Kazachkov from Moscow, Russia, Licencja: CC BY 2.0
Trolleybus in Moscow/
Trolza logo.gif
Логотип машиностроительной компании «Тролза»
Multiple-unit of ZiU-9 trolleybus in Krasnodar.jpg
Autor: MBxd1, Licencja: CC BY 3.0
Multiple-unit (M.U.) trolleybus operation in Krasnodar, Russia. M.U. operation involves coupled sets of trolleybuses, in which both vehicles are motorized but only one (normally the second one) is drawing power directly from the overhead wires. The set pictured here is composed of model-ZIU-9 trolleybuses 116 and 117.
Gdynia ZiU9 Trolleybus nr 12096, Linia 23. GDR 583A.Poland June 1995.jpg
Autor: Felix O, Licencja: CC BY-SA 2.0

GDR 583A, ZiU9 trolleybus nr 12096, Soviet made, in Gdynia on route 23. 24 of these ЗиУ 9 trolleybuses were purchased. [ЗиУ%209 12096]was built in 1984, and delivered in 1985 and scrapped in 1998. At this time it was operated by PKAit, Przedsiębiorstwo Komunikacji Autobusowej i Trolejbusowej w Gdyni, sp. z o.o. a short lived manifestation of the local transport company, sandwiched between MKP/MZK Gdynia and PKM Gdynia. It was new to WPK Gdańsk before splitting of the businesses in 1989. PKM renumbered it 3096.

Wikipedia page on Gdynia trolleybuses here in Polish.