Ziemiórkowate

Ziemiórkowate
Sciaridae[1]
Newman, 1834
Ilustracja
Sciaridae sp. w bursztynie
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

muchówki

Podrząd

długorogie

Infrarząd

Bibionomorpha

Nadrodzina

Sciaroidea

Rodzina

ziemiórkowate

Wygląd ziemiórkowatych: a: larwa, b: poczwarka, c: imago, e: zakończenie tylnego odnóża samca, f: wierzchołek czułka
Leptosciarella subspinulosa
(c) James Lindsey at Ecology of Commanster, CC BY-SA 3.0
Bradysia praecox
(c) James Lindsey at Ecology of Commanster, CC BY-SA 3.0
Sciara analis

Ziemiórkowate (Sciaridae syn. Lycoriidae) − rodzina muchówek licząca na świecie około 2000 gatunków[2].

Wygląd i biologia

Dorosłe ziemiórkowate mają smukłe ciała z cienkimi i długimi odnóżami. Zwykle są uskrzydlone, ale np. u rodzaju Epidapus bezskrzydłe. Mają długie, nitkowate, złożone z 8 do 16 członów czułki. Narządy wzroku stanowią 3 przyoczka i para asymetrycznych oczu złożonych, które zakrzywiają się by zetknąć się, lub prawie się zetknąć ponad nasadami czułków. Głowa wyposażona jest także w trójczłonowe głaszczki szczękowe i pozbawiona wibrys. Użyłkowanie skrzydeł z żyłką kostalną nieciągnącą się przez całą krawędź skrzydła, żyłką subkostalną ślepo zakończoną, żyłkach medialnej i kubitalnej niepołączonych poprzecznymi i 3–6 żyłkami sięgającymi brzegu[3].

Jaja składają w gnijących szczątkach roślin, w próchniejącym drewnie, na grzybach, jak również w pobliżu żywych roślin. Beznogie larwy osiągają około 7 mm długości wylęgają się po 4-12 dniach. Mają białe, ale przezroczyste ciało o szklistym połysku, z ciemną puszką głowową[2]. Są saprofagiczne lub mykofagiczne[3]. Larwy ziemiórki pleniówki mogą tworzyć pleń[4].

Taksonomia

W obrębie podrzędu Bibionomorpha zalicza się ziemiórkowate do grupy Mycetophiliformia i nadrodziny Sciaroidea. W jednej z klasyfikacji nadrodzina ta obejmuje 15 rodzin[5]. W 2007 Dalton de Souza Amorim i Eirik Rindal opublikowali wyniki analizy filogenetycznej Mycetophiliformia, na podstawie której ich systematyka została zmodyfikowana. Po tej zmianie Sciaroidea jest taksonem monotypowym, zawierającym tylko ziemiórkowate[6].

Do rodziny tej zalicza się ponad 80 opisanych rodzajów[7]:

  • Acuatella
  • Aerumnosa
  • Afrosciara
  • Allopnyxia
  • Amesicrium
  • Angustosciara
  • Apelmocreagris
  • Archicratyna
  • Austrosciara
  • Brachisia
  • Bradysia
  • Bradysiopsis
  • Camptochaeta
  • Cesathrix
  • Chaetosciara
  • Claustropyga
  • Corynoptera
  • Cottia
  • Cratyna
  • Ctenosciara
  • Dichopygina
  • Dodecasciara
  • Dolichosciara
  • Epidapus
  • Eugnoriste
  • Euricrium
  • Eurobradysia
  • Eurysciara
  • Faratsiho
  • Gephyromma
  • Hermapterosciara
  • Hybosciara
  • Hyperlasion
  • Keilbachia
  • Leptosciarella
  • Leucosciara
  • Lobosciara
  • Lycoriella
  • Manusciaria
  • Manzumbadoa
  • Merianina
  • Metangela
  • Moehnia
  • Mohrigia
  • Nahua
  • Neophnyxia
  • Neozygoneura
  • Odontosciara
  • Ostroverkhovana
  • Parapnyxia
  • Pelliciplanta
  • Peniosciara
  • Phytosciara
  • Pnyxia
  • Pnyxiopalpus
  • Pnyxiopsis
  • Pseudoaerumnosa
  • Pseudolycoriella
  • Pseudosciara
  • Pseudozygomma
  • Pseudozygoneura
  • Psilomegalosphys
  • Qisciara
  • Rhynchomegalosphys
  • Rhynchosciara
  • Scatopsciara
  • Schwenckfeldina
  • Sciara
  • Sciarotricha
  • Scythropochroa
  • Taiwan
  • Tergosciara
  • Tipula
  • Trichodapus
  • Trichomegalosphys
  • Trichosciara
  • Trichosia
  • Trichosillana
  • Vulgarisciara
  • Xenosciara
  • Xylosciara
  • Zygoneura

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Sciaridae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ a b Radosław Plewa: Krótkoterminowa prognoza występowania ważniejszych szkodników i chorób ... szkodników i chorób infekcyjnych drzew leśnych w Polsce w 2012 roku. Sękocin Stary: Instytut Badawczy Leśnictwa, 2012, s. 173. ISBN 978-83-62830-07-7.
  3. ↑ a b L. Watson, M. J. Dallwitz: Sciaridae. [w:] British Insects: the Families of Diptera [on-line]. [dostęp 2016-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-21)].
  4. ↑ J. M. Gutowski, S. Czachorowski. P. Górski, M. Wanat: "Bezkręgowce" w: Cz. Okołów (red.), M. Karaś (red.), A. Bołbot (red.): Białowieski Park Narodowy. Poznać – Zrozumieć – Zachować. Białowieski Park Narodowy, 2009.
  5. ↑ Sciaroidea Billberg, 1820. [w:] Fungus Gnats Online [on-line]. [dostęp 2016-08-02].
  6. ↑ Dalton de Souza Amorim, Eirik Rindal. Phylogeny of the Mycetophiliformia, with proposal of the subfamilies Heterotrichinae, Ohakuneinae, and Chiletrichinae for the Rangomaramidae (Diptera, Bibionomorpha). „Zootaxa”. 1535, 2007. 
  7. ↑ Sciaridae. [w:] Systema Dipterorum 2.0 (Catalogue of Life: 2011 Annual Checklist) [on-line]. [dostęp 2016-08-02].

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Leptosciarella subspinulosa.jpg
Autor: Kai Heller, Licencja: CC BY 3.0
Habitus of Leptosciarella subspinulosa (Diptera: Sciaridae) (scale 1 mm) and hypopygium ventral (scale 0.1 mm)
Die Gartenlaube (1871) b 667.jpg
caption: "Der Heerwurm als a. Larve. b. Puppe. c. Weibliche Heerwurmfliege. d. Natürliche Größe derselben. e. Hinterleibende des Männchens. f. Ein vergrößerter Theil des Fühlers."
Sciara.analis quadratic.png
(c) James Lindsey at Ecology of Commanster, CC BY-SA 3.0
Picture taken in Commanster, Belgian High Ardennes . Species: Sciara analis
2007 01 3000 muchowka sciaridae.jpg
Autor: Astrum (Mirella Liszka), Licencja: CC BY-SA 2.5
Inkluzja w bursztynie. Muchówka sciaridae. Korpus owada długości 1,5 mm. Pochodzi ze zbiorów własnych.