Ziemia Wilkesa

Mapa Antarktydy z zaznaczoną Ziemią Wilkesa i domniemanym kraterem.

Ziemia Wilkesa (ang. Wilkes Land)[1] – obszar we wschodniej Antarktydzie nad Oceanem Indyjskim, położony między Ziemią Adeli a Wybrzeżem Królowej Marii. Prawa do tego terytorium rości sobie Australia, uznając go za część Australijskiego Terytorium Antarktycznego. Roszczenia te są zawieszone zgodnie z Układem Antarktycznym.

Geografia regionalna

Ziemia Wilkesa stanowi wycinek lądu położony między przylądkami Cape Hordern – 100°31′E i Pourquoi Pas Point – 136°11′E, ciągnący się aż do bieguna południowego. Obejmuje obszar około 2,6 mln km², głównie lądolód o wysokości 1500-2000 m n.p.m.

Ziemia Wilkesa dzieli się na następujące obszary[1]:

Historia badań

Nazwa Ziemi Wilkesa pochodzi od nazwiska amerykańskiego odkrywcy i kapitana marynarki Stanów Zjednoczonych Charlesa Wilkesa, który dowodził amerykańską wyprawą badawczą na południowym Pacyfiku w latach 1838-1842. Odkrył on nazwane jego imieniem wybrzeże o długości około 2400 km, co było kolejnym dowodem na to, że Antarktyda jest kontynentem.

Na Ziemi Wilkesa znajdują się dwie stale działające stacje naukowo-badawcze: australijska Casey na wybrzeżu oraz francusko-włoska Concordia w głębi lądu. Leży na niej także nieczynna polska stacja im. A.B. Dobrowolskiego.

Hipotetyczny krater

W 2006 r. dzięki pomiarom grawimetrycznym dokonanym przez amerykańskie sondy kosmiczne GRACE zidentyfikowano pod lądolodem strukturę, która może być kraterem uderzeniowym o średnicy ok. 500 km. Badacze przypuszczają, że powstał on ok. 250 milionów lat temu, na przełomie permu i triasu, a uderzenie, które spowodowało jego powstanie, było jedną z głównych przyczyn wymierania permskiego[2].

Przypisy

  1. a b Antarktyka. „Nazewnictwo geograficzne Świata”. 8, s. 26, 2006. Główny Urząd Geodezji i Kartografii. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej. 
  2. Pam Frost Gorder: Big Bang in Antarctica — Killer Crater Found Under Ice. Research News, 2006-06-01. [dostęp 2010-09-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-06)].

Media użyte na tej stronie