Ziemia i Morze

W treści tego artykułu od 2020-10 występują prawdopodobnie wyrażenia zwodnicze, co nie jest zgodne z zasadami przyjętymi w Wikipedii. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Ziemia i Morze

Częstotliwość	tygodnik
Państwo	PRL
Wydawca	RSW "Prasa"
Tematyka	kultura
Pierwszy numer	19 maja 1956
Ostatni numer	13 lipca 1957
Redaktor naczelny	mgr Maria Boniecka (19/5/1956 – 8/12/1956) Kazimierz Błahij (26/1/1957 – 13/7/1957)
Liczba stron	ok. 8
OCLC	68757550

Ziemia i Morze – tygodnik kulturalno-społeczny, powstały, za zgodą Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Szczecinie, na wiosnę 1956 r., nazywany symbolem „Szczecińskiego Października”.

Pierwszym redaktorem naczelnym została, bezpartyjna Maria A. Boniecka. W skład redakcji wchodzili: z-ca red. naczel. – Lech Bądkowski (Gdańsk), sekretarz redakcji – Henryk Rozpędowski, dział lit. – Ireneusz Gwidon Kamiński. Kolegium: Przemysław Bystrzycki (Poznań), Jerzy Karpiński, Jerzy Pachlowski, Stanisław Telega^[1].

Po ukazaniu się 33-ego numeru, w grudniu 1956 r. nastąpiła krótka przerwa w wydawaniu tygodnika. Usunięto nie cieszącą się zaufaniem partii Marię Boniecką^[2]. Po „gwarancjach personalnych” uformował się nowy zespół redagujący i z końcem stycznia 1957 r. wznowiono wydawanie pisma. W skład nowej redakcji weszli: redaktor naczelny – Kazimierz Błahij, z-ca red. naczel. – Feliks Fornalczyk, sekretarz redakcji – Henryk Rozpędowski, dział lit. – Wanda Karczewska, publicystyka – Jerzy Grygolunas. Zespół: Jerzy Karpiński, Jerzy Pachlowski, Ryszard Liskowacki^[3].

Szybko następujący odwrót od październikowego programu, dokonał się także w zakresie wolności prasy. 5 października 1957 r. na Naradzie z Dziennikarzami Władysław Gomułka powiedział: „Nie możemy nadal pozwalać na sianie zamętu, w czym szczególnie celowały czasopisma t.zw. społeczno-kulturalne podobne w swych tendencjach do tygodnika „Po prostu”.”^[4]

„Ziemia i Morze” było najwcześniej zlikwidowanym^[5] pismem okresu „odwilży”. 13 lipca 1957 r. ukazał się ostatni numer. Tygodnik, w oficjalnej wersji zamknięty został z polecenia wydawcy (RSW "Prasa"). Na inną przyczynę powołuje się Jan Nowak-Jeziorański: decyzja o likwidacji „Ziemi i Morza” była następstwem ataku, jaki przypuścił na tygodnik, ówczesny sekretarz KC PZPR Jerzy Morawski na Komisji Prasowej^[5]. Było to swojego rodzaju ostrzeżeniem, że pewnych rzeczy władze tolerować nie będą. Likwidacja tygodnika nie wywołała żadnej reakcji wśród społeczności szczecińskiej, minęła bez echa^[6].

Tygodnik „Ziemia i Morze” podejmował, szczególnie w pierwszym okresie, najtrudniejsze bo nieobecne, dławione od lat, tematy społeczno-polityczne. Poruszał m.in. kwestie marnotrawstwa w gospodarce morskiej, nieprawości sądów, odpowiedzialność nauczyciela, sprawy narodowościowe, eksterminacje autochtonów i Niemców.

Wśród publikujących na łamach „Ziemi i Morza” autorów był późniejszy prozaik – Włodzimierz Odojewski. Publikowali też: Bogdan Frankiewicz, Zbigniew Pędziński, Katarzyna Suchodolska, Franciszek Gil, Róża Ostrowska, Lesław Eustachiewicz, Stanisław Gierszewski, Jerzy Milewski, Roman Łyczywek, Florian Miedziński, Jan Rompski, Leszek Prorok, poeci: Kazimiera Iłłakowiczówna, Franciszek Fenikowski, Edward Balcerzan, Józef Bursewicz, Eliasz Rajzman, Helena Raszka.

Przypisy