Ziemia michałowska

Ziemia michałowska
Terra Michaloviensis
Położenie ziemi michałowskiej
Państwa

 Polska

Stolica

Michałowo

     Obszar ziemia michałowska

Ziemia chełmińska z ziemią michałowską w pocz. XV w.

Ziemia michałowska (łac. Terra Michaloviensis) – kraina historyczna oraz jednostka terytorialna w dawnej Polsce. Dawniej była ściśle związana z ziemią dobrzyńską. Od 1317 r. zaczęła przynależeć do ziemi chełmińskiej.

Nazwa

Nazwa regionu pochodzi od Michałowa – w średniowieczu grodu osłaniającego ziemie polskie przed atakiem Prusów. W pewnym czasie swego istnienia miejscowość podupadła na skutek zniszczeń spowodowanych pożarem. Od 1 czerwca 1934 Michałów zaczął przynależeć do Brodnicy, leżącej w bezpośrednim sąsiedztwie po drugiej stronie Drwęcy.

Położenie

Za czasów piastowskich rzeka Drwęca w okolicach dzisiejszej Brodnicy rozdzielała dwa terytoria – tereny położone na jej prawym brzegu (patrząc z biegiem rzeki) należały do ziemi chełmińskiej, na lewym zaś do ziemi michałowskiej.

Historia

W XI wieku ziemia michałowska została włączona w skład monarchii Piastów[1]. W okresie rozbicia dzielnicowego należała do Mazowsza. Była okresowo najeżdżana przez plemiona pruskie, co spowodowało potrzebę przeniesienia kasztelanii z grodu w Świeciu nad Drwęcą (Grążawy) do grodu w Michałowie[1]. Od 1317 roku znalazła się pod kontrolą krzyżacką.

Od XV wieku ziemia michałowska wróciła ponownie w granice Królestwa Polskiego. W XIV i XV wieku stanowiła niejednokrotnie przedmiot sporu polsko-krzyżackiego. Po powrocie tego obszaru do Królestwa Polskiego na mocy II pokoju toruńskiego w 1466 r. region ten wszedł w skład województwa chełmińskiego jako powiat michałowski, który objął swym terenem całą ziemię lubawską, michałowską oraz wschodnią część ziemi chełmińskiej. Jego powierzchnia wynosiła 1 873 km², co stanowiło 40% obszaru całego województwa[2]. W powiecie istniały dwa starostwa: bratiańskie i brodnickie (czasowo wyodrębniano z niego klucz lidzbarski jako starostwo lidzbarskie). Patrząc pod kątem obecnego podziału administracyjnego, powiat michałowski obejmował tereny dzisiejszych powiatów: brodnickiego, nowomiejskiego, część iławskiego i działdowskiego.

Zobacz też

Przypisy

  1. a b Studia nad Osadnictwem Średniowiecznym Ziemi Chełmińskiej. T. 3 (1999), www.kpbc.ukw.edu.pl [dostęp 2019-08-23] (pol.).
  2. Województwo chełmińskie (XVI-XVIII w.) [MAPY] | Regiony Historyczne, www.regionyhistoryczne.exgeo.pl [dostęp 2022-09-16].

Bibliografia

  • J. Powierski, Studia nad strukturą administracyjno-terytorialną ziemi сhłemińskiej i mi­chałowskiej w okresie piastowskim, Prace Wydziału Nauk Humanistycznych (wyd. Bydgoskie Towarzystwo Naukowe), Ser. C, nr 13, 1972, ss. 3-85.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Add more text icon.svg
Icon of articles which need more text
Ziemia chełmińska na mapie adm. Polski.svg
Ziemia chełmińska wraz z ziemią lubawską (kolor jasnozielony) i ziemią michałowską (kolor ciemnozielony) na mapie administracyjnej Polski
Ziemia Chełmińska 0001.jpg
Autor: Marian Biskup, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ziemia Chełmińska pod panowaniem Zakonu krzyżackiego w pocz. XV wieku.