Zimorodkowate

Zimorodkowate
	Alcedinidae
	Rafinesque, 1815
	; Przedstawiciel rodzaju – łowiec jasny (Halcyon senegalensis)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	kraskowe
Nadrodzina	Alcedinoidea
Rodzina	zimorodkowate
	Typ nomenklatoryczny
	Alcedo Linnaeus, 1758
Synonimy
	Alcedia Rafinesque, 1815;
	Alcedia Rafinesque, 1815;
Podrodziny
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście

Zimorodkowate^[3] (Alcedinidae) – rodzina ptaków z rzędu kraskowych (Coraciiformes). Należy do niej ponad 90 gatunków zazwyczaj małych ptaków o dużych głowach, dużych, długich, bocznie spłaszczonych i ostrych dziobach, krótkich nogach i krótkim ogonie.

Charakterystyka

Zimorodkowate żyją zarówno w środowiskach leśnych, jak i związanych z wodami śródlądowymi. Największym gatunkiem jest kukabura chichotliwa osiągająca 45 cm długości. Zimorodki żyjące blisko wód polują głównie na drobne ryby (rzucając się na nie nagle do wody), a te żyjące w lasach najczęściej na drobne gady. Niezależnie od rodzaju zdobyczy, zimorodki przed zjedzeniem zabijają ją, uderzając o gałąź lub kamień.

Rozprzestrzenione są na całym świecie^[4]^[5], jednak za ich ojczyznę uważa się tropiki Starego Świata i Australazji, gdzie występuje ich największa różnorodność. W Europie i Amerykach obecnych jest tylko kilka gatunków tych ptaków. Z sześciu zimorodkowatych występujących w obu Amerykach, cztery należą do rodzaju Chloroceryle, a dwa do rodzaju Megaceryle. Sugeruje to, że gatunki spotykane na półkuli zachodniej wywodzą się z jednego lub dwóch gatunków kolonizujących.

Systematyka – kontrowersje

Systematyka zimorodkowatych jest przedmiotem kontrowersji. Panuje zgoda co do tego, że wszystkie rodzaje zimorodków należy zaliczyć do rzędu kraskowych (Coraciiformes), jednakże poniżej tego poziomu podział systematyczny różni się u różnych autorów. Tradycyjnie wyróżniano jedną rodzinę Alcedinidae a w niej trzy podrodziny: Alcedininae (zimorodki), z rodzajami: Alcedo, Ceyx, Ispidina; Halcyoninae (łowce), z rodzajami Actenoides, Carydonax, Cittura, Clytoceyx, Halcyon, Lacedo, Melidora, Pelargopsis, Tanysiptera, Dacelo, Syma, Todirhamphus; Cerylinae (rybaczki), z rodzajami Megaceryle, Ceryle, Chloroceryle.

Współcześnie podrodziny te są często podnoszone do rangi rodzin, odpowiednio Alcedinidae, Halcyonidae, Cerylidae^[6]^[7]^[8], a ich wspólne pokrewieństwo podkreśla się zaliczając je do utworzonego w rzędzie Coraciiformes podrzędu Alcedines.

Badania filogenetyczne^[9] wskazują na błędne przyporządkowanie pokrewieństwa pomiędzy różnymi gatunkami zimorodków. W pracy tej zasugerowano wyodrębnienie kilku nowych rodzajów, m.in. Todirhamphus i Ispidina.

Podział systematyczny

Do rodziny należą następujące podrodziny^[3]:

Alcedininae Rafinesque, 1815 – zimorodki
Cerylinae Reichenbach, 1851 – rybaczki
Halcyoninae Vigors, 1825 – łowce

Przypisy

↑ Alcedinidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 66. (fr.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Alcedinidae Rafinesque, 1815 - zimorodkowate - Kingfishers (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-10-13].
↑ D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Kingfishers (Alcedinidae), version 1.0.. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.alcedi1.01. [dostęp 2020-10-13]. (ang.).
↑ Kingfishers (Alcedinidae). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-18)]. (ang.).
↑ Charles G. Sibley, Burt L. Monroe Jr.: Distribution and Taxonomy of the Birds of the World. New Haven: Yale University Press, 1990. ISBN 978-0-300-04969-5. (ang.).
↑ C. Hilary Fry, Kathie Fry: Kingfishers, Bee-eaters & Rollers. A Handbook. Londyn: Christopher Helm, 1992. ISBN 0-691-04879-7. (ang.).
↑ Les Christidis, Walter Boles: Systematics and Taxonomy of Australian Birds. Collingwood Victoria, Australia: CSIRO Publishing, 2008. ISBN 978-0-643-09602-8. (ang.).
↑ Robert G. Moyle. A Molecular Phylogeny of Kingfishers (Alcedinidae) With Insights into Early Biogeographic History. „The Auk”. 123 (3), s. 487-499, 2006. DOI: 10.1642/0004-8038(2006)123[487:AMPOKA]2.0.CO;2. (ang.).

[itis-1] Alcedinidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Rafinesque-2] C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 66. (fr.).

[Mielczarek&Kuziemko-3] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Alcedinidae Rafinesque, 1815 - zimorodkowate - Kingfishers (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-10-13].

[Winkler&inni-4] D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Kingfishers (Alcedinidae), version 1.0.. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.alcedi1.01. [dostęp 2020-10-13]. (ang.).

[ibc-5] Kingfishers (Alcedinidae). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-18)]. (ang.).

[sib&mon-6] Charles G. Sibley, Burt L. Monroe Jr.: Distribution and Taxonomy of the Birds of the World. New Haven: Yale University Press, 1990. ISBN 978-0-300-04969-5. (ang.).

[fry&fry-7] C. Hilary Fry, Kathie Fry: Kingfishers, Bee-eaters & Rollers. A Handbook. Londyn: Christopher Helm, 1992. ISBN 0-691-04879-7. (ang.).

[chr&bol-8] Les Christidis, Walter Boles: Systematics and Taxonomy of Australian Birds. Collingwood Victoria, Australia: CSIRO Publishing, 2008. ISBN 978-0-643-09602-8. (ang.).

[auk-9] Robert G. Moyle. A Molecular Phylogeny of Kingfishers (Alcedinidae) With Insights into Early Biogeographic History. „The Auk”. 123 (3), s. 487-499, 2006. DOI: 10.1642/0004-8038(2006)123[487:AMPOKA]2.0.CO;2. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Zimorodkowate

Spis treści

Charakterystyka

Systematyka – kontrowersje

Podział systematyczny

Przypisy

Media użyte na tej stronie