Dworzec metropolitalny w Lublinie

Dworzec metropolitalny w Lublinie

Państwo	Polska
Miejscowość	Lublin
Lokalizacja	Za Cukrownią
Data otwarcia	2023
Infrastruktura i dane przewozowe
Rodzaje transportu	integracja zbiorowego transportu krajowego (ogólnokrajowy, regionalny, lokalny) i międzynarodowego z miejską komunikacją zbiorową, miejscami postoju taxi, samochodów osobowych, rowerów.
Roczna liczba kursów	ok. 1241 tys.
Położenie na mapie Lublina Dworzec Metropolitalny w Lublinie
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Dworzec Metropolitalny w Lublinie
Położenie na mapie województwa lubelskiego Dworzec Metropolitalny w Lublinie
51°13′55″N 22°34′03″E/51,231944 22,567500

Dworzec metropolitalny w Lublinie (Zintegrowane Centrum Komunikacyjne dla Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego) – centralny dworzec aglomeracji lubelskiej, obsługujący różne rodzaje transportu publicznego. Zlokalizowany w Lublinie w dzielnicy Za Cukrownią, pomiędzy ulicami Młyńską, Gazową oraz Dworcową, w pobliżu dworca PKP Lublin Główny. Budowa rozpoczęła się w 2020, a jej zakończenie zaplanowano na luty 2023. W listopadzie 2022 postęp prac wynosił ponad 70%.

Z powstaniem dworca jest związany szereg inwestycji, w tym zmiana zagospodarowania przestrzennego obszaru naprzeciwko lubelskiego zamku, rewitalizacja okolic dworca PKP, budowa lub przebudowa wielu ulic i kilku rond, a także budowa mostu.

Funkcja dworca

Dworzec zapewni integrację transportową gmin tworzących Lubelski Obszar Funkcjonalny^[1]. Jego funkcja polega na integracji sytemu transportu zbiorowego wewnątrz Lublina z transportem regionalnym i dalekobieżnym. Głównym jego celem jest rozwój i usprawnienie systemu komunikacji publicznej, integrującego różne rodzaje transportu zbiorowego na obszarze LOF. Ma on też zwiększyć konkurencyjność transportu zbiorowego w stosunku do indywidualnego. Budowa w sąsiedztwie dworca PKP ma wpływać na integrację transportu indywidualnego, komunikacji miejskiej i podmiejskiej, transport autobusowy, ale również kolejowy i lotniczy.

Dworzec będzie obsługiwał linie regionalne, dalekobieżne, podmiejskie, aglomeracyjne, kolejowe, autobusowe i mikrobusowe^[2]. Ma to wyeliminować problem oddalenia lubelskich dworców PKP i PKS, a przez to ułatwienie dokonywania przesiadek między różnymi środkami transportu^[3]. Jednocześnie zostanie połączony z lubelską komunikacją miejską. Dzięki temu będzie pełnił funkcję centralnego dworca aglomeracji lubelskiej^[4].

Inwestycję tę wpisano do Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014–2020 jako istotną dla Lubelskiego Obszaru Metropolitalnego^[5]. W 2014 szacowano, że będzie się tam odbywało ok. 3400 kursów na dobę, 200–300 na godzinę, a w szczycie 3–5 na minutę^[4]. Zarządzaniem i eksploatacją dworca zajmuje się Zarząd Transportu Miejskiego w Lublinie^[6].

Położenie

Dworzec będzie zlokalizowany w pobliżu dworca PKP^[5], u zbiegu ulic Dworcowej, Młyńskiej i Gazowej^[7]. W latach 1879–1882 w tym miejscu wybudowano gazownię miejską. W latach 1925–1928 wyremontowano ją, a w latach 70. rozebrano i zorganizowano tam Dworzec Południowy PKS^[8].

Dworzec Południowy był rozwiązaniem tymczasowym. W 1977 przeprowadzono konkurs projektów architektonicznych dla połączonych dworców PKS i PKP. Wygrali architekci z Wrocławia, którzy zaproponowali wspólny budynek w kształcie litery „L”. Przejścia podziemne miały zapewniać bezpośrednie połączenie peronów kolejowych z peronami autobusowymi. Do realizacji inwestycji nie doszło z powodu problemów finansowych. W latach 90. PKP przypomniała o projekcie, jednak wtedy to władze PKS deklarowały, że nie miały pieniędzy^[9].

Historia powstawania

Na początku 2017 gmina Lublin zleciła wykonanie projektu dworca i powiązanej infrastruktury. Wśród wymogów dla projektantów określono m.in.: wielkość powierzchni całkowitej budynku dworca (do 2 tys. m²), liczbę miejsc w poczekalniach (ok. 250–300), liczbę stanowisk na peronach odjazdowych (w sumie ok. 70 dla komunikacji regionalnej i miejskiej). Przewidziano także korektę układu drogowego, budowę pętli dla komunikacji miejskiej, parkingów Park and Ride i Kiss and Ride, miejsc postojowych dla pojazdów oczekujących maksymalnie 15 minut na odjazd oraz placu postojowego dla pozostałych pojazdów^[10]. Szacowano wtedy, że budowa dworca potrwa 30 miesięcy i rozpocznie się w 2019^[11].

W 2018 zaprezentowano projekt dworca. Ma on mieć dwie kondygnacje i ogólnodostępny „zielony dach”. Perony także mają być przykryte dachem^[12]. Pomieszczenia mają być oddzielone przeszkleniem od hali dworcowej, co można opisać jako „budynek w budynku”. Zabieg ten ograniczy zużycie energii. Przewidziano też inne ekologiczne elementy: nawadnianie „zielonego dachu” odzyskaną wodą opadową, kostkę antysmogową oraz system ograniczający zużycie światła. W 2019 projekt został wyróżniony w konkursie World Building of the Year^[13], a rok później – w konkursie Real Estate Impactor^[14]. W 2022 dworzec otrzymał wyróżnienie Green Building Awards w kategorii „najlepszy projekt ekologiczny”^[15].

W grudniu 2020 podpisano umowę na budowę dworca oraz zmianę układu drogowego. Budowa miała zostać zakończona 29 lipca 2022^[16]. Ten termin przesunięto na 28 lutego 2023^[17]. Całkowity koszt projektu to ok. 300 mln zł^[16]. W maju 2022 postęp prac wynosił ponad 40%^[18]. W listopadzie było to 77%. Pojawiły się wtedy wątpliwości, czy budowa zostanie zakończona terminowo^[15].

Powiązane inwestycje

Z planem budowy dworca związane są m.in. inwestycje:

• zmiana zagospodarowania przestrzennego w rejonie ul. Podzamcze, al. Tysiąclecia, ul. Lubartowskiej i Ruskiej oraz przeniesienie stamtąd dworca PKS^[19],
• przedłużenie i przebudowa ul. Lubelskiego Lipca 80, w tym budowa trakcji trolejbusowej, infrastruktury rowerowej i pieszej^[20], której celem było zwiększenie dostępności okolic dworca i połączenie komunikacji miejskiej z dworcem metropolitalnym^[21],
• przedłużenie ul. Muzycznej wraz z budową mostu na Bystrzycy^[22],
• przebudowa ul. 1 Maja od pl. Dworcowego do pl. Bychawskiego, Gazowej (która stanie się ślepa), Młyńskiej i Pocztowej oraz ronda Sportowców^[16],
• przekształcenie ul. Dworcowej i Placu Dworcowego w ciągi piesze^[4][10],
• budowa placu postojowego dla autobusów przy ul. Krochmalnej, budynku socjalnego dla kierowców oraz przebudowa fragmentu ul. Krochmalnej^[16],
• budowa jezdni łączącej rondo przed Targami Lublin z al. Piłsudskiego oraz zjazdu z ul. Lubelskiego Lipca 80 do tego ronda^[16],
• przedłużenie ul. Głębokiej do al. Solidarności oraz przedłużenie ul. Zana do ul. Smoluchowskiego^[4].

Przypisy

Bibliografia

• NataliaN. Przesmycka NataliaN., Geneza lokalizacji dworca kolejowego w Lublinie jako czynnika kształtującego jego układ urbanistyczny, „Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych O.L. PAN”, VI, 2010 .