Zjawiska paranormalne
.svg) | Ten artykuł od 2011-03 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
Zjawiska paranormalne, określane też jako parapsychologiczne, parapsychiczne, nadprzyrodzone i nadnaturalne, lub zgodnie z najnowszą terminologią: anomalne zjawiska mentalne – umiejętności lub zjawiska, których istnienie nie zostało potwierdzone eksperymentem naukowym i których istnienie wydaje się sprzeczne z panującymi obecnie teoriami naukowymi, lecz ich badaniem zajmują się parapsycholodzy.
Przykłady domniemanych zjawisk paranormalnych
- Telepatia – zdolność przekazywania myśli, uczuć, wrażeń i obrazów zmysłowych na poziomie mentalnym.
- Jasnowidzenie – zdolność postrzegania osób, przedmiotów i zdarzeń odległych w czasie i przestrzeni.
- Dermooptyka – zwana także widzeniem skórnym – ma być zdolnością rozpoznawania barw i kształtów za pośrednictwem skóry.
- Ektoplazma – posiadająca specjalne właściwości substancja rzekomo wydzielona z ciała medium w trakcie transu.
- Psychokineza – umiejętność oddziaływania na przedmioty bez fizycznego kontaktu z nimi (m.in. zdolność poruszania przedmiotów siłą umysłu).
- Poltergeist – złośliwa bezcielesna moc mająca dokonywać zniszczeń wokół określonej osoby lub w określonym miejscu.
- Lewitacja – zdolność do swobodnego unoszenia własnego ciała dzięki sile woli.
- Pirokineza – zdolność zapalania przedmiotów, osób dzięki sile woli.
Krytyka
Zdaniem sceptyków odkrycia, które w jakimś stopniu pasują do teorii paranormalnych, są natychmiast rozgłaszane jako jednoznaczny i stuprocentowo potwierdzony tryumf nauk paranormalnych, podczas gdy przypadki przeciwne, kiedy wykazano próbę oszustwa lub zjawisko wyjaśniono całkowicie racjonalnie, są w środowisku pasjonatów zjawisk paranormalnych pomijane dyskretnym milczeniem lub zbijane innym, nigdzie niepotwierdzonym „odkryciem”.
Część fenomenów „paranormalnych” może mieć też racjonalne wytłumaczenie. Przykładem może być zagadka „Trójkąta Bermudzkiego”, która prawdopodobnie została wyjaśniona w sposób racjonalny. Przyczyną tajemniczych zaginięć są sporadyczne erupcje metanu z podwodnych złóż w tych rejonach. Bąble metanu wydobywające się ze szczelin w dnie oceanu powiększają się w miarę wypływania na powierzchnię do ogromnych rozmiarów. Powstały z wody i pęcherzyków metanu płyn ma gęstość znacznie niższą, niż woda, przez co znajdujące się w nim statki tracą wyporność i toną[1].
Fundacja Edukacyjna Jamesa Randiego (James Randi Educational Foundation)[2] ufundowała nagrodę w wysokości 1 miliona dolarów każdemu, kto w wiarygodnym eksperymencie naukowym udowodni istnienie dowolnego zjawiska paranormalnego. Jak dotąd nikt tej nagrody nie odebrał.
Definicja i podział zjawisk paranormalnych Grubera[3]
Zjawisko – w języku parapsychologii jest to manifestacja paranormalna – wizualne wrażenie paranormalne (np. w formie halucynacji) lub pewnego (może) materialnego „złudzenia”.
Zjawisko psi (inaczej: anomalne zjawisko mentalne) termin na określenie wszystkich zjawisk paranormalnych.
Zjawisko spontaniczne – nie prowokowane i nieoczekiwane zjawisko paranormalne.
- Specyficznym rodzajem zjawiska spontanicznego jest RSPK (od ang. recurrent spontaneous psychokinesis – „powracająca psychokineza spontaniczna”). RSPK jest fachowym terminem określającym zjawiska pojawiania się duchów.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ How Brilliant Computer Scientists Solved the Bermuda Triangle Mystery – Salem-News.Com.
- ↑ James Randi Educational Foundation.
- ↑ Elmar R Gruber, Tajny świat parapsychologii, Anna Jędra (tłum.), Warszawa: wyd. AMBER, 2000, ISBN 83-7245-271-7, OCLC 751428437.
Media użyte na tej stronie
Daniel Dunglas Home, the famous Scots-born medium of the nineteeth century, levitates himself in front of witnesses in the home of Ward Cheney in South Manchester, Connecticut on August 8, 1852. This illustration was first published in 1887 in the book Les Mystères de la science (The Mysteries of Science) by French psychical researcher Louis Figuier.