Zjednoczenie Zawodowe Polskie

Zjednoczenie Zawodowe Polskie (niem. Polnische Berufsvereinigung) – organizacja związkowa powstała jako centrala polskich związków zawodowych w 1902 roku w Bochum w Westfalii.

Historia

Początkowo organizacja skupiała górników, później rozszerzyła swoją działalność także na inne grupy zawodowe, stając się najsilniejszą organizacją polską w Niemczech, która w przededniu wybuchu I wojny światowej skupiała ponad 75 tys. członków[1]. W 1908 do Zjednoczenia przystąpił Polski Związek Zawodowy z Poznania (ok. 4 tys. członków). W 1909 Związek Wzajemnej Pomocy Chrześcijańskich Robotników Górnośląskich z Bytomia (ok. 5 tys. członków).

ZZP uczestniczyło w strajkach górników w Westfalii w 1905 i 1912 r. i na Górnym Śląsku w 1913 r.

W 1911 siedzibę centrali ZZP przeniesiono do Katowic na Górnym Śląsku, a w 1919 r. do Poznania w Wielkopolsce. Od 1913 roku prezesem ZZP był Józef Rymer z Górnego Śląska, który reprezentował związkowców w Naczelnej Radzie Ludowej w Poznaniu od 1918 i w Polskim Komisariacie Plebiscytowym w Bytomiu w 1920.

ZZP promowało rozwój spółdzielczości, od połowy lat 30. korporacjonizm. Z inicjatywy władz ZZP w 1917 roku założono Narodowe Stronnictwo Robotników, które współtworzyło w 1920 roku Narodową Partię Robotniczą. W latach 30. ZZP rozluźniło związki z NPR zbliżając się do sanacji[2].

Liczebność ZZP wahała się od 689 tys. członków w apogeum wpływów (1921) do 150 tys. w momencie największego osłabienia (1935); w 1938 roku ponownie wzrosła do 350 tys.[3]

W 1945 roku ZZP wcielono do Zrzeszenia Związków Zawodowych[4].

Członkowie

Przypisy

  1. ↑ Michał Nowosielski: Profil działalności polskich organizacji w Niemczech. Instytut Zachodni, Poznań, s. 30.
  2. ↑ Laska Adam: Narodowa Partia Robotnicza 1920-1937. Studia z dziejów ruchów społecznych w Drugiej Rzeczypospolitej. Rzeszów 2004, s. 387-389.
  3. ↑ Laska Adam: Narodowa Partia Robotnicza 1920-1937. Studia z dziejów ruchów społecznych w Drugiej Rzeczypospolitej. Rzeszów 2004, s. 115.
  4. ↑ Zjednoczenie Zawodowe Polskie, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-11-27].