Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii
| 1801–1922 | |||||
| |||||
| Dewiza: (fr.) Dieu et mon droit (Bóg i moje prawo) | |||||
| Hymn: God Save the King (Boże chroń Króla) | |||||
.svg) | |||||
| Język urzędowy | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Stolica | |||||
| Ustrój polityczny | |||||
| Typ państwa | |||||
| Głowa państwa | Król Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (ostatni) Jerzy V | ||||
| Szef rządu | premier Wielkiej Brytanii (ostatni) Stanley Baldwin | ||||
| Powierzchnia • całkowita |
| ||||
| Liczba ludności (1921) • całkowita • gęstość zaludnienia |
| ||||
| Waluta | funt szterling (GBP) | ||||
| Data powstania | |||||
| Niepodległość Irlandii • Zmiana nazwy | |||||
Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii (ang. United Kingdom of Great Britain and Ireland) – historyczne państwo, utworzone 1 stycznia 1801 roku poprzez połączenie Królestwa Wielkiej Brytanii (które samo powstało z połączenia Królestwa Szkocji i Królestwa Anglii w 1707 roku) oraz Królestwa Irlandii aktem unii z 1800 roku[1].
Za czasów istnienia tego państwa, w XIX wieku, kulminację miała trwająca nieprzerwanie od końca XVI wieku angielsko-brytyjska ekspansja kolonialna – skupione wokół Zjednoczonego Królestwa imperium kolonialne objęło jedną czwartą zamieszkałych lądów na świecie (m.in. Indie, Kanadę, Australię oraz Wschodnią i Południową Afrykę), osiągając tym samym największe rozmiary w swych dziejach. Symbolem tej epoki stała się panująca w latach 1837–1901 królowa Wiktoria[2].
Poważnym zagrożeniem dla jedności Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii były emancypacyjne dążenia katolickich Irlandczyków na początku XX wieku[2][1]. Przerodziły się one w konflikt zbrojny, w wyniku którego 6 grudnia 1922 roku, na mocy traktatu angielsko-irlandzkiego na obszarze 26 hrabstw położonych na południu wyspy Irlandii powstało Wolne Państwo Irlandzkie, co stanowiło kres istnienia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii. Pozostałe 6 hrabstw irlandzkich pozostało pod zwierzchnictwem Londynu jako terytorium prowincji Irlandia Północna, będącej częścią Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej[1].
Władcy
Chociaż Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii oficjalnie przestało istnieć w 1922 roku, monarchowie brytyjscy w dalszym ciągu używali tytułu Króla lub Królowej Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii, aż do 1927 roku. Wtedy to, pod wpływem królewskiego i parlamentarnego aktu w sprawie tytułów królewskich (Royal and Parliamentary Titles Act 1927), zostały ustanowione nowe tytuły dla brytyjskich monarchów, którzy panowali teraz jako Królowie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w Wielkiej Brytanii, oraz Królowie Irlandii w Irlandii.
- 1801–1820 – Jerzy III
- 1820–1830 – Jerzy IV
- 1830–1837 – Wilhelm IV
- 1837–1901 – Wiktoria
- 1901–1910 – Edward VII
- 1910–1922/1927 – Jerzy V
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c Bogusław Przywora: Status sędziego w państwie demokratycznym. Tom I. Państwa europejskie, Tom 1 (pol.). books.google.pl, 2019. [dostęp 2022-05-11].
- ↑ a b Wielka Brytania. Historia, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-05-11].
|
Media użyte na tej stronie
Arms of Ireland. Blazon: Azure, a harp or stringed argent.
.svg)
Autor: Sodacan, Licencja: CC BY-SA 3.0
Coat of Arms of the United Kingdom from 1837 to 1952 used by Queen Victoria, King Edward VII, George V, Edward VIII and George VI.
| “ | Quarterly, First and Fourth Gules three lions passant guardant in pale Or armed and langued Azure (for England), Second quarter Or a lion rampant within a double tressure flory counter-flory Gules (for Scotland), Third quarter Azure a harp Or stringed Argent (for Ireland), the whole surrounded by the Garter; for a Crest, upon the Royal helm the imperial crown Proper, thereon a lion statant guardant Or imperially crowned Proper; Mantling Or and ermine; for Supporters, dexter a lion rampant guardant Or crowned as the Crest, sinister a unicorn Argent armed, crined and unguled Proper, gorged with a coronet Or composed of crosses patée and fleurs de lys a chain affixed thereto passing between the forelegs and reflexed over the back also Or; Motto 'Dieu et mon Droit' in the compartment below the shield, with the Union rose, shamrock and thistle engrafted on the same stem. | ” |
- PINCHES, J.H & R.V., The Royal Heraldry of England, 1974, Heraldry Today.
Autor: Rob984, Licencja: CC BY-SA 4.0
United Kingdom (green)
Europe (green and grey)
Instrumental recording of "God Save the Queen" the national anthem of the United Kingdom; the same tune is also used for "Oben am jungen Rhein", the national anthem of Liechtenstein.