Zlatá Idka
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj | |
| Powiat | |
| Starosta | Stanislav Rusnák[1] |
| Powierzchnia | 16,9 km² |
| Wysokość | 662 m n.p.m. |
| Populacja (2011) • liczba ludności • gęstość |
|
| Nr kierunkowy | 055 |
| Kod pocztowy | 044 61 |
| Tablice rejestracyjne | KS |
Położenie na mapie Słowacji  | |
| 48°45′06″N 21°00′23″E/48,751667 21,006389 | |
| Strona internetowa | |
Zlatá Idka (pierwotnie niem. niem. Goldeidau, Goldidka, węg. Aranyidka)– wieś (obec) na Słowacji położona w kraju koszyckim, w powiecie Koszyce-okolice.
Położenie
Leży 24 km na zach. od Koszyc.
Historia
Od XIII w. Złota Idka była żywym ośrodkiem górnictwa. Kopano tu srebro i złoto. Pierwsze zabudowania, rozrzucone po mocno rozczłonkowanym zboczu, powstawały wokół sztolni i pieców hutniczych[2]. Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z roku 1349[3]. W 1459 r. wieś wraz z kopalniami - czyli „baniami” - na blisko trzy wieki przeszła na własność miasta Koszyce. Dopiero w XVIII w. powróciła do majątków korony, która po okresie zastoju podjęła tu ponownie intensywne prace poszukiwawcze oraz wydobycie rudy miedzi, przetapianej w miejscowej hucie. W połowie XIX w. wydobywano tu rocznie średnio 2300 kg srebra i 4,1 kg złota. W 1850 r. wybudowano kolejny zakład hutniczy, w którym przerabiano rudy antymonu. Wielowiekowe „bańskie” tradycje zanikły w czasie I wojny światowej. Po dawnej górniczej świetności Złotej Idki pozostało do dziś już niezbyt wiele śladów, do których należą m.in. zakratowane wyloty sztolni wydobywczych i odwadniających, pozostałości pieców hutniczych, słabo widoczne hałdy skały płonnej oraz gęsta sieć dawnych górniczych dróg i dróżek[2].
Demografia
Według danych z dnia 31 grudnia 2012, wieś zamieszkiwało 409 osób, w tym 196 kobiet i 213 mężczyzn[4].
W 2001 roku rozkład populacji względem narodowości i przynależności etnicznej wyglądał następująco[5]:
Ze względu na wyznawaną religię struktura mieszkańców kształtowała się w 2001 roku następująco[5]:
- Katolicy rzymscy – 87,21%
- Grekokatolicy – 0,29%
- Ewangelicy – 0,29%
- Ateiści – 9,59%
- Nie podano – 2,33%
Zmiany liczby ludności w miejscowości Zlatá Idka od 1996 roku.
Źródło: Štatistický úrad Slovenskej republiky
Zabytki
- Kościół rzymskokatolicki pw. Wszystkich Świętych. Murowany, w stylu barokowo-klasycystycznym, z 1768 r. Jednonawowy, prezbiterium zamknięte wielobocznie. Wieża, wtopiona w fasadę frontową, nakryta dzwonowatym hełmem. Przebudowywany w latach 1830 i 1853 (po pożarze).
- Wiejska dzwonnica w części wsi zwanej Rieka. Prosta, trójkondygnacyjna budowla, murowana na rzucie kwadratu, nakryta wysokim dachem krytym gontem. Pochodzi z 1823 r. Fasada dzwonnicy z łamanego kamienia, nieotynkowana.
- Dawny budynek zarządu kopalń w części wsi zwanej Rieka. Murowany, dwukondygnacyjny budynek nakryty dachem mansardowym, został wzniesiony w stylu barokowym w 1767 r. W I połowie XIX w. przebudowany na przydrożny zajazd[2].
Przypisy
- ↑ Lista wybranych wójtów, burmistrzów gmin i miast w wyborach do organów gminy (słow.). Štatistický úrad Slovenskej republiky. [dostęp 2013-09-09].
- ↑ a b c Barański Mirosław J.: Radarowa góra. Kojšovská Hoľa, w: „Gazeta Górska” R. XXVII, nr 1 (105), zima 2019, s. 42-49
- ↑ Statystyki ogólne miejscowości (ang.). Statistical Office of the Slovak Republic. [dostęp 2013-09-09].
- ↑ Dane statystyczne dotyczące liczby mieszkańców (słow.). Štatistický úrad Slovenskej republiky. [dostęp 2013-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-20)].
- ↑ a b Statystyki mieszkańców na podstawie spisu statystycznego z roku 2001 (ang.). Statistical Office of the Slovak Republic. [dostęp 2013-09-09].
Media użyte na tej stronie
Autor: Rauenstein, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zlata Idka, Rímskokatolícky kostol Všetkých svätých