Zmarzły Staw Gąsienicowy
 Zmarzły Staw, u góry Zawratowa Turnia | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Wysokość lustra | 1788 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia | 0,28 ha |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • maksymalna |
|
| Objętość | 6360 m³ |
| Hydrologia | |
| Rodzaj jeziora | |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°13′28″N 20°01′22″E/49,224444 20,022778 | |
Zmarzły Staw Gąsienicowy lub po prostu Zmarzły Staw[1], czasami nazywany także Zmarzłym Stawem pod Zawratem – niewielkie jeziorko położone na wysokości 1788 m n.p.m.[2]we wschodniej części Doliny Gąsienicowej, w kotle skalnym pod ścianą Małego Koziego Wierchu, u wylotu Dolinki Koziej w Tatrach Wysokich[3]. Należy do grupy Gąsienicowych Stawów.
Powierzchnia jeziora wynosi 0,28 ha (długość 77 m, szerokość 50 m), głębokość – 3,7 m[2]. Zamarznięte jest przez większą część roku, roztapia się zwykle w czerwcu – lipcu, a zamarza we wrześniu – październiku. W okresie zimowym zamarza do dna[4]. Wody jeziorka spływają niewielkim potokiem do położonego niżej Czarnego Stawu[3].
O stawku Michał Bałucki pisał w 1865 r.: „Jest to może najdziksza ustroń w Tatrach – wszelkie życie tu ustało i zamarło”. Jeziorko było tematem obrazów Wojciecha Gersona i Stanisława Witkiewicza, pisali o nim poeci: Franciszek Henryk Nowicki i Felicjan Faleński. Powyżej Zmarzłego Stawu, w pobliżu szlaku na Kozią Przełęcz, znajduje się niewielkie źródełko i kilka koleb. W 1880 r. Towarzystwo Tatrzańskie poszerzyło jedną z nich, tak by mogła pełnić rolę tymczasowego schronu dla turystów[5].
W okolicy stawu rośnie saussurea wielkogłowa, a na skalnych półkach Koziego Wierchu nad stawem kilka grup turzycy tęgiej – rzadkich roślin, w Polsce występujących na niewielu stanowiskach[6].
z rozdroża szlaków powyżej Czarnego Stawu na Kozią Przełęcz. Czas przejścia: 1 h, ↓ 50 min[7].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Oficjalna nazwa stawu według GUGiK to Zmarzły Staw, por. Wykaz nazw wód stojących. [dostęp 2008-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (25 marca 2019)].
- ↑ a b Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ a b Tatry Polskie. Mapa turystyczna 1:20 000, Piwniczna: Agencja Wydawnictwo „WiT” S.c., 2009, ISBN 83-89580-00-4.
- ↑ Władysław Szafer, Tatrzański Park Narodowy, Zakład Ochrony Przyrody PAN, 1962.
- ↑ Józef Nyka, Tatry Polskie. Przewodnik, wyd. 13, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 2003, ISBN 83-915859-1-3.
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirek, Czerwona księga Karpat Polskich, Warszawa: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6.
- ↑ Tatry. Zakopane i okolice. Mapa w skali 1:27 000, Warszawa: ExpressMap Polska, 2005, ISBN 83-88112-35-X.
Linki zewnętrzne
- Archiwalne zdjęcia jeziora w bibliotece Polona
Media użyte na tej stronie
Autor:
- Tatry mapa 2.png: ToSter 2 września 2008
- Poland location map white.svg,
- Poland location map.svg: NordNordWest
- derivative work: Mareklug Mareklug
Mapa Tatr
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Carpathians.
- Projection: Equirectangular projection, strechted by 148.0%.
- Geographic limits of the map:
- N: 50.0° N
- S: 44.25° N
- W: 16.0° E
- E: 27.5° E
- GMT projection: -JX19.473333333333333cd/14.410266666666665cd
- GMT region: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
- GMT region for grdcut: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
- Relief: SRTM30plus.
- Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Autor: Tzugaj, Licencja: CC0
znak graficzny do map, ukazujący przykładowe jezioro
Żółty szlak turystyczny.
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zmarzły Staw Gąsienicowy. U góry Zawratowa Turnia
Autor: Krzysztof Dudzik (User:ToSter), Licencja: CC BY-SA 4.0
Zmarzły Staw i Żółta Turnia ze szlaku na Zawrat