Zmarzły Staw pod Polskim Grzebieniem
![]() Widok na Zmarzły Staw pod Polskim Grzebieniem | |
Położenie | |
Państwo | ![]() |
---|---|
Region | Kocioł pod Polskim Grzebieniem, Tatry |
Wysokość lustra | 2047 m n.p.m. |
Morfometria | |
Powierzchnia | 1,11 ha |
Wymiary • max długość • max szerokość | 208 m 78 m |
Głębokość • maksymalna | 12,5 m |
![]() |
Zmarzły Staw pod Polskim Grzebieniem (słow. Zamrznuté pleso, Zmrznuté pleso, niem. Gefrorener See, Gefronerer See unter dem Polnischen Kamm, dawniej Eissee, węg. Fagyott-tó, dawniej Jeges-tó[1]) – staw położony w górnej części Doliny Białej Wody w słowackiej części Tatr Wysokich. Dawniej nazywany był także Polskim Stawem.
Nad stawem górują Dzika Turnia, Mała Wysoka i Wielicki Szczyt, a jego nazwa pochodzi od przełęczy Polski Grzebień, oddzielającej te dwa ostatnie szczyty. Staw znajduje się w małej kotlince (Kocioł pod Polskim Grzebieniem) – wspólnym górnym piętrze Doliny Świstowej i Doliny Litworowej, na wysokości 2047 m n.p.m. (pomiary kartografów austriackich, inne źródła podają też inne wysokości: 2013 lub 2043 m[2]). Trudno ustalić, do której z tych dolin należy. Jego powierzchnia to 1,11 ha, głębokość ok. 12,5 m. Ma bardzo małą zlewnię, bo wynosi ona zaledwie 0,25 km². Jako pierwszy pomiarów batymetrycznych dokonał Ludomir Sawicki w 1909 r. Woda w stawie jest bardzo zimna. Eugeniusz Romer w 1906 mierzył jej temperaturę powierzchniową: wynosiła 1,7 °C w pełni lata.
Jezioro otacza posępny i prawdziwie wysokogórski krajobraz. Skalna misa polodowcowego kotła, którą wypełnia staw, otoczona jest z wszystkich stron stożkami piargowymi. Kra na stawie utrzymuje się bardzo długo, często przez całe lato. Woda w stawie jest dosyć zanieczyszczona przez osady śniegowe, dlatego też jest mało przezroczysta (ok. 9,5 m). Staw i cały obszar Kotła pod Polskim Grzebieniem jest bezodpływowy, rysowany na mapach potok spływający z tego stawu do Litworowego Stawu w rzeczywistości nie istnieje[2].
W źródłach pisanych staw wymieniany był już w 1772 przez Andreasa Jonasa Czirbesza. Często wymieniany był w opisach tatrzańskich. Jest też tematem sonetu „Zmarzły Staw pod Garłuchem” Franciszka Nowickiego.
Szlaki turystyczne
– niebieski szlak z Łysej Polany Doliną Białej Wody i Doliną Litworową, wiedzie obok Zmarzłego Stawu i dalej do Kotła pod Polskim Grzebieniem i na Rohatkę, stamtąd w dół na wschód do Schroniska Zbójnickiego w Dolinie Staroleśnej.
- Czas przejścia z Łysej Polany do rozdroża pod Polskim Grzebieniem: 4:55 h, ↓ 4:25 h
- Czas przejścia od rozdroża na Rohatkę: 45 min, ↓ 35 min
- Czas przejścia z Rohatki do schroniska: 55 min, ↑ 1:15 h[3]
Przypisy
- ↑ Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ a b Zagadki kotła pod Polskim Grzebieniem. [dostęp 2009-10-29].
- ↑ Tomasz Nodzyński, Marta Cobel-Tokarska: Tatry Wysokie i Bielskie: polskie i słowackie. Warszawa: ExpressMap, 2007. ISBN 978-83-60120-88-0.
Bibliografia
- Józef Nyka: Tatry słowackie. Przewodnik. Wyd. II. Latchorzew: Trawers, 1998. ISBN 83-901580-8-6.
- Grzegorz Barczyk, Ryszard Jakubowski (red.), Adam Piechowski, Grażyna Żurawska: Bedeker tatrzański. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000. ISBN 83-01-13184-5.
- Tatry Wysokie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000. Warszawa: Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2005/06. ISBN 83-87873-26-8.
Media użyte na tej stronie
Autor:
- Tatry mapa 2.png: ToSter 2 września 2008
- Poland location map white.svg:
- Poland location map.svg: NordNordWest
- derivative work: Mareklug
Mapa Tatr
Autor: Tzugaj, Licencja: CC0
znak graficzny do map, ukazujący przykładowe jezioro
Stripe-marked trail on the trail in the Czech Republic - blue.
Autor: Krzysztof Dudzik (User:ToSter), Licencja: CC BY-SA 3.0
Kocioł pod Polskim Grzebieniem ze Zmarzłym Stawem
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zmarzły Staw pod Polskim Grzebieniem.