Zmiany nazw miejscowości w południowo-wschodniej Polsce 1977

Zmiany nazw miejscowości w południowo-wschodniej Polsce 1977 dokonały się zgodnie z Zarządzeniem Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z 9 sierpnia 1977 r. w sprawie zmiany nazw niektórych miejscowości w województwach: krośnieńskim, nowosądeckim, przemyskim, rzeszowskim i tarnobrzeskim ogłoszonym w Monitorze Polskim nr 21 z 22 sierpnia 1977 r., poz. 112, podpisanym przez Marię Milczarek. Na jego skutek zamieniono wiele dotychczasowych nazw miejscowości, głównie ukraińskiego pochodzenia, na polsko brzmiące, często będące ich tłumaczeniem. Już wcześniej, 1 kwietnia 1977 r., zmieniono nazwy dwóch osad w województwie przemyskim: Rabe oraz Hłomcza[1] - powodem była rocznica śmierci generała Świerczewskiego.

Zarządzenie weszło w życie 1 października 1977 r. (w przypadku Rabe i Hłomczy 1 kwietnia) i wywołało duże poruszenie i wiele protestów. W przywrócenie dawnych nazw zaangażowały się środowiska przewodnickie, turystyczne i naukowe (m.in. Zarząd Główny PTTK czy XX Walny Zjazd Związku Literatów Polskich ze szczególnym głosem jego prezesa Jarosława Iwaszkiewicza), a także pomniejsze organizacje lokalne, jak choćby koła gospodyń wiejskich. Pod wpływem protestów reaktywowano Komisję Ustalania Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych zlikwidowaną w 1975 r., a jej nowy przewodniczący, prof. Mieczysław Szymczak, zażądał przywrócenia starych nazw.

W 1978 zaczęły się działania pozorne (m.in. ówczesnego ministra Józefa Kępy), jednak sprawa doczekała się finału dopiero w 1981 po interwencji „Kultury”, „Polityki”, „Politechnika” i „Słowa Powszechnego”. W ogłoszonym w Monitorze Polskim nr 7 z 1 kwietnia 1981 r., poz. 61, Zarządzeniu Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z 27 lutego 1981 r. w sprawie przywrócenia nazw niektórych miejscowości w województwach: krośnieńskim, nowosądeckim, przemyskim, rzeszowskim i tarnobrzeskim przywrócono dawne brzmienie 119 ze 120 nazw – wyjątkiem wyszczególnionym w § 1.2. był przysiółek Spokojna w gminie Nisko. Zarządzenie weszło w życie 1 kwietnia 1981 r. W przypadku Hłomczy i Rabe stare nazwy powróciły dopiero w 1983 r. [2].

Historię tę opisano w książce Spór o Bieszczady autorstwa Witolda Michałowskiego i Janusza Rygielskiego (wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1986, ISBN 83-217-2216-4).

Kilka miesięcy po przywróceniu dawnych nazw osobnym zarządzeniem[3] ponownie zmieniono nazwę Poździacz na Leszno. W 1986 w podobnym trybie[4] ponownie zmieniono nazwę Dusowce na Niziny.

Wykaz miejscowości objętych zarządzeniem

Nazwa do 1977[5]Nazwa w latach 1977–1981[5]
województwo krośnieńskie
BerezkaBrzózka
Bereźnica NiżnaBrzeźniczka
Bereźnica WyżnaBrzezina
BereżkiBrzeżki
ChrewtPrzystań
CzerteżPrzedmieście
CzystogarbGórna Wieś
Dąbrówka RuskaDąbrówka
Dołżyca (gmina Komańcza)Długopole
Dołżyca (gmina Cisna)Zakole
DudyńceSzybistów
DwerniczekJodłówka
DwernikPrzełom
DydiowaZacisze
HłudnoChłodnik
HołuczkówOkrężna
HorodekGródek
HoszowczykStoczek
HroszówkaGroszówka
HulskieStanisławów
HuzelePodzamcze
Jabłonica RuskaJabłonica
JahońkaJasień
KrecówSady
KulaszneMiędzygórze
Lachawa[6]Miodowa
LeszczowateZalesie
LiskowateLisówek
ŁodynaŁęgi
ŁopienkaOwczary
MorochówMroczków
MuczneKazimierzowo
NiewistkaPodrzecze
OrelecOrle
PaniszczówUstroń
PrełukiPrzełęcz
ProcisnePrzesmyk
RabePodgórze
RosochateOlszyna
RozpucieTkaczowa
SerednicaŚrednia Wieś
SiankiSanniki
SkorodneOstra
SmereczneŚwierkowa
SmerekŚwierków
StańkowaRzeczki
StudenneStudzienne
StuposianyŁukasiewicze
SukowateSękówka
Świerzowa RuskaŚwierzowa
TworylneSłoneczna
Uherce MineralneNowa Wieś
UluczŁąka
WańkowaJankowa
WeremieńPodegrodzie
WerlasMiędzylesie
WilszniaOlszanka
WitryłówWietrzna
Wola KrecowaWola Sadowska
Wola MatiaszowaWola
WołodźCzechów
WołosateRoztoka
Zawadka MorochowskaZawadka
ZubeńskoZębieńsko
ŻerdenkaZawadówka
województwo nowosądeckie
SkwirtneSkwierzyn
województwo przemyskie
AksmaniceWitoldów
BałajeLipówka
Basznia DolnaSmolinka Dolna
Basznia GórnaSmolinka Górna
BihaleZawodzie
BrylińceTomczyków
BudomierzZawada
ChołowiceNadbrzeżna
ChotylubLubice
DachnówJaworzyna
DmytrowiceOlszynka
DrohobyczkaMiędzygórze
DusowceNiziny[7]
FutorySośnina
GorajecDąbrowa
GruszowaJodłowa
HnatkowiceIgnaców
HołublaPodlasek
HruszowiceGruszowice
HurczeNiwiska
HureczkoPograniczne
HurkoGraniczne
HuwnikiWiarska Wieś
IskańPogoń
JaksmaniceWitoldówek
Jawornik RuskiJaworowice
KniażycePodlesie
Kobylnica RuskaKopytów Dolny
Kobylnica WołoskaKopytów Górny
KoniuszaZagórze
KopysnoKopystno
Krowica HołodowskaKrowica Lubaczowska
ManasterzOsetkowo
MłodowiceWalterów
MołodyczMłodzice
NehrybkaPodgrodzie
NiemstówChmielowice
Nowiny HorynieckieNowiny
Polanka HorynieckaPolanka
PoździaczLeszno[8]
PrałkowceNadsanie
RadrużRozdroże
RożubowicePodgórze
SierakośceKalinowice
StarzawaStawiska
UłazówŁominy
WerchrataBoguszów
WitoszyńcePodgórzyska
ZałużeZałęże
ŻohatynMiędzylesie
województwo rzeszowskie
Chyki-DębiakiDębiaki
PrzychojecJodłówka
województwo tarnobrzeskie
Cisów-LasCisów
Mordownia[9]Spokojna[9]

Przypisy

  1. Zarządzenie z 8 marca 1977 r. M.P. z 1977 r. nr 6, poz. 44
  2. Zarządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 9 marca 1983 r. w sprawie ustalenia i zmiany nazw miejscowości w niektórych województwach, M.P. z 1983 r. nr 10, poz. 57
  3. Zarządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 8 grudnia 1981 r. w sprawie zmiany nazw niektórych miejscowości w województwach pilskim i przemyskim (M.P. z 1981 r. nr 33, poz. 300).
  4. Zarządzenie Ministra – Szefa Urzędu Rady Ministrów z dnia 24 marca 1986 r. w sprawie ustalenia i zmiany nazw niektórych miejscowości w województwach: bialskopodlaskim, ciechanowskim, katowickim, opolskim, przemyskim, siedleckim i szczecińskim (M.P. z 1986 r. nr 9, poz. 64).
  5. a b Zarządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej I Ochrony Środowiska z dnia 9 sierpnia 1977 r. w sprawie zmiany nazw niektórych miejscowości w województwach: krośnieńskim, nowosądeckim, przemyskim, rzeszowskim i tarnobrzeskim (M.P. z 1977 r. nr 21, poz. 112).
  6. W tekście zarządzenia zapisana jako Lachowa.
  7. Po przywróceniu nazwy Dusowce ponownie zmieniono na Niziny.
  8. Po przywróceniu nazwy Poździacz ponownie zmieniono na Leszno.
  9. a b Mordownia i Spokojna – obecnie są to dwa sąsiednie przysiółki położone po obu stronach granicy powiatów stalowowolskiego i niżańskiego.

Media użyte na tej stronie

Add more text icon.svg
Icon of articles which need more text