Znieczulenie

Ten artykuł od 2015-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Znieczulenie, anestezja (gr. αν- an- “bez” + αἲσθησις aisthesis “zmysłu”) – zjawisko przerwania przewodzenia impulsów nerwowych aferentnych z komórek receptorowych oraz eferentnych do komórek efektorowych pozwalający na bezpieczne i bezbolesne przeprowadzenie pacjenta przez czas operacji lub innego, potencjalnie bolesnego lub nieprzyjemnego zabiegu medycznego. W przeciwieństwie do analgezji blokuje przewodzenie wszystkich impulsów w obie strony.

Specjalność lekarska zajmująca się znieczuleniami to anestezjologia.

Rodzaje znieczulenia

W zależności od metody wyróżnia się:

• analgosedację
• znieczulenie ogólne (tzw. narkoza lub uśpienie)
• znieczulenie regionalne
  • znieczulenie miejscowe
    • Znieczulenie powierzchowne
    • Znieczulenie nasiękowe
  • blokady centralne
    • znieczulenie podpajęczynówkowe (rdzeniowe)
    • znieczulenie zewnątrzoponowe
    • znieczulenie ogonowe
  • blokady obwodowe
    • blokada przykręgowa
    • blokady nerwów obwodowych
  • blokady specjalne
• znieczulenie kombinowane, zawierające elementy kilku rodzajów znieczulenia.

Historia

W starożytności pierwsze znieczulenia sporządzano z ziół takich jak opium czy marihuana. Dopiero w XIX wieku zaczęto przeprowadzać badania nad efektywnymi środkami znieczulającymi. W 1800 roku brytyjscy chemicy Humphry Davy i Thomas Beddoes stwierdzili znieczulające właściwości podtlenku azotu (tzw. "gazu rozweselającego"), jednak w tamtych czasach był jedynie wykorzystywany do rozrywek. Pierwszym, który wykorzystał go do znieczulenia był amerykański dentysta Horace Wells. W 1844 użył on podtlenku azotu podczas ekstrakcji zęba, lecz ponieważ pacjent był młodym, dobrze zbudowanym mężczyzną, nie było ono całkowicie skuteczne i pacjent krzyczał (później przyznał, że nie z bólu, a szoku), co wpłynęło na negatywny odbiór metody.

Kolejnym znaczącym środkiem znieczulającym jest chloroform, odkryty w 1831 roku. Jego skuteczność została potwierdzona dopiero w 1847. Zyskał popularność do tego stopnia, że 1853 roku wykorzystano go do uśpienia Wiktorii Hanowerskiej podczas porodu księcia Leopolda.

Pierwszą skuteczną operację pod narkozą na polu bitwy przeprowadził w roku 1847 rosyjski chirurg Nikołaj Pirogow.

Znieczulenie miejscowe

Znieczulenie ogólne