Znin (herb szlachecki)

Herb Znin i jego odmiany
Znin, wariant średniowieczny
Strona z Tablic odmian herbowych Chrząńskiego. Herb Znin w 4 rzędzie, 6 kolumnie.

Znin (S, Żnin) – polski herb szlachecki, używany przez kilkadziesiąt rodzin, głównie litewskich.

Opis herbu

W polu błękitnym litera S złota. Klejnot nieznany.

W średniowieczu herb przedstawiał się inaczej: W polu czerwonym litera Z złota, przekrzyżowana[1].

Najwcześniejsze wzmianki

Herb wzmiankowany w średniowieczu, pojawia się w herbarzu arsenalskim oraz na pieczęci Macieja, biskupa wileńskiego z 1442. Wówczas jeszcze herb przedstawiał literę Z przekrzyżowaną (na pieczęci belki tworzące górne i dolne linie litery są skośne)[1]. Tak też herb Żnin (jako herb Jakuba ze Żnina) odtworzono w Stemmata polonica.

Jako S, herb pojawia się w Kronice polskiej Marcina Bielskiego Orbis Poloni. Następnie wzmiankuje herb Szymon Okolski, w Orbis poloni, gdzie przypisywany jest Jakubowi ze Żnina[2].

Następnie wymieniają ten herb Antoni Swach[3] i Kasper Niesiecki[4]. Nie rekonstruują jednak barw.

Rekonstrukcja barw pochodzi dopiero od Chrząńskiego (Tablice odmian herbowych)[5].

Herbowni

Lista nazwisk znajdująca się w artykule pochodzi z Herbarza polskiego Tadeusza Gajla. Według jego ustaleń, herb Znin przysługiwał 55 rodzinom herbownych o nazwiskach[6]:

Augutowicz, Bakszewski, Bańkowski, Bartoszewicz, Betygolski, Bietygolski, Boryczewski, Charytonowicz, Chrystowski, Dambrowka, Dziedrowicz, Ejwild, Eywild, Germanowicz, Giryn, Grzywaczewski, Haniewicz, Jakszewicz, Jasielewicz, Jasiński, Jaszewicz, Kamiński, Kuczyński, Kuncewicz, Kustynia, Lewszewicz, Lisopacki, Listopadzki, Lityński, Łaniewski, Łokuciejewski, Łokuciewski, Łokuczewski, Mesenau, Mołochowiec, Narkowicz, Niekrasz, Niekraś, Parczyński, Pietkiewicz, Piorecki, Porczyński, Poszokiński, Poszukanis, Prokurotas, Przymulski, Rychlig, Rychlik, Saweczański, Strebejko, Stretejko, Szczerbo, Taraszkiewicz, Truskowski, Zniszczyński.

Przypisy

  1. a b Franciszek Piekosiński: Heraldyka polska wieków średnich. Kraków: Akademia Umiejętności, 1899, s. 285.
  2. Szymon Okolski: Orbis Poloni, In quo Antiqua Sarmatarum gentilitia et arma quaecunque a litera L, usque ad literam R (...) continentur (...). T. 3. Kraków: 1641-43, s. 342.
  3. Antoni Swach: Herby polskie z Marcina Bielskiego, Jana Liwa Herbulta, W.O. Szymona Okolskiego Zakonu Kaznodziejskiego S.TB. z inszych autorów. Poznań: 1705, s. 94.
  4. Kasper Niesiecki, Jan Nepomucen Bobrowicz: Herbarz polski Kaspra Niesieckiego S. J. T. 8. Lipsk: Breitkopf i Haertel, 1841, s. 15.
  5. Stanisław Teodor Chrząński: Tablice odmian herbowych. Juliusz Karol Ostrowski, 1909, s. XIII.
  6. Tadeusz Gajl: Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku : ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów. L&L, 2007, s. 406-539. ISBN 978-83-60597-10-1.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie