Zofia Łazor
| Data i miejsce urodzenia | 1 stycznia 1928 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 12 stycznia 2019 |
| Miejsce spoczynku | |
| Odznaczenia | |
   _2r_BAR.svg){kind=small} _BAR.svg){kind=small}   | |
_01.jpg)
Zofia Julianna[1] Łazor lub Zofia Świeszcz-Łazor[2] z domu Świeszcz ps. Zojda[1][3] (ur. 1 stycznia 1928 w Warszawie[1], zm. 12 stycznia 2019 tamże[2]) – polska działaczka podziemia niepodległościowego w czasie II wojny światowej, uczestniczka powstania warszawskiego[1] oraz powojenna działaczka kombatancka[2], dama Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
Urodziła się 1 stycznia 1928 w Warszawie, w rodzinie Juliana i Pauliny z Dąbrowskich. Pochodziła z rodziny rzemieślniczej[1] o tradycjach PPS-owskich[4]. Uczęszczała do II Miejskiego Gimnazjum im. Jana Kochanowskiego w Warszawie i należała do działającej przy nim 31. Żeńskiej Drużyny Harcerskiej. Jej szkolną koleżanką była Elżbieta Dziębowska ps. „Dewajtis.” W czasie okupacji niemieckiej działała w Szarych Szeregach, skąd dołączyła do tworzonej kompanii „Agat”. Zajmowała się w tym czasie między innymi rozpoznaniem, przekazywaniem poczty i przewozem broni. Uczestniczyła w akcjach bojowych w ramach szeroko zakrojonej operacji eliminacji przedstawicieli niemieckiego, nazistowskiego aparatu terroru w tzw. akcji „Główki”: Akcja Fruhwirth (październik 1943), Akcja Braun (grudzień 1943), Akcja Stamm (maj 1944), Akcja Hahn (wiosna 1944). W czasie powstania warszawskiego służyła w II plutonie – 2. kompanii – batalionu „Parasol” Zgrupowania „Radosław” AK biorąc udział w walkach na Woli, Starym Mieście i Czerniakowie. Po powstaniu trafiła do niemieckiej niewoli[1]. Przebywała w obozach: Lamsdorf, Mühlberg, Altenburg, Molsdorf i Blenkenheim. 13 kwietnia 1945 została uwolniona przez oddział Armii Stanów Zjednoczonych. 17 sierpnia tego roku została wcielona do Pomocniczej Wojskowej Służby Kobiet i przydzielona do Szpitala Wojennego Nr 7. 28 lutego 1946 została przeniesiona do Szpitala Wojennego Nr 3 w Ankonie. 22 lutego 1947 Komisja Weryfikacyjna AK przy Dowództwie 2 Korpusu Polski zatwierdziła ją w stopniu starszego sierżanta ze starszeństwem od 1 października 1944, na który to stopień została mianowana 23 września 1944 przez dowódcę AK.
14 maja 1947 powróciła do Polski. Była wiceprezesem domu mody[1]. Przez wiele lat piastowała funkcję przewodniczącej Środowiska Żołnierzy Batalionu „Parasol”[2].
W 1950 wyszła za mąż za Jerzego Łazora ps. „Ziemiński–Rudy”, członka Szarych Szeregów, w latach 1943-1944 żołnierza Kedywu Okręgu Warszawa AK, w czasie powstania żołnierza 9. kompanii Zgrupowania „Żywiciel”, odznaczonego Krzyżem Walecznych, po wojnie enonomisty. W 1952 urodziła córkę, która zmarła w 1969. W 1977 rozwiodła się z mężem. Przez sześć lat wychowywała sierotę, której rodzice zginęli tragicznie.
Zmarła 12 stycznia 2019 w Warszawie. Została pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie[2] (kwatera B38-6-3)[5].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari[2],
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie)[2],
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski[2],
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski[2],
- Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami,
- Krzyż „Za Zasługi dla ZHP” z Rozetą i Mieczami[2]
- Medal „Pro Patria”[6]
- Medal „Digno Laude”[7]
Przypisy
- ↑ a b c d e f g Zofia Julianna Świeszcz. 1944.pl. [dostęp 2019-01-24]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j Zofia Świeszcz-Łazor. nekrologi.wyborcza.pl. [dostęp 2018-01-23]. (pol.).
- ↑ Zofia Świeszcz – Łazor. batalionparasol.pl. [dostęp 2019-01-24]. (pol.).
- ↑ Zmarła legendarna łączniczka i sanitariuszka z Powstania. Była związana z Ursynowem. haloursynow.pl. [dostęp 2019-01-24]. (pol.).
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
- ↑ Uroczystość wręczenia odznaczeń w Pałacu na Wodzie w warszawskich Łazienkach. bip.udskior.gov.pl. [dostęp 2019-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-24)]. (pol.).
- ↑ Listopadowe uroczystości w TLW. tlw.waw.pl. [dostęp 2019-01-24]. (pol.).
Media użyte na tej stronie
Baretka: Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami – II RP (1942).
Baretka: Krzyż Walecznych (1941) nadany dwukrotnie.
Autor: Mateusz Opasiński, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób powstańca warszawskiego pani Zofii Łazor ps. "Zojda" na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie