Zofia Byrowa

Zofia Byrowa
Zofia Wojtasiewicz
Data urodzenia

1899

Data i miejsce śmierci

3 lutego 1981
Londyn

Zawód, zajęcie

nauczycielka

Narodowość

polska

Małżeństwo

Jan

Dzieci

Krystyna

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski

Zofia Byrowa, właśc. Byra, z domu Wojtasiewicz (ur. 1899, zm. 3 lutego 1981 w Londynie) – polska nauczycielka, działaczka emigracyjna.

Życiorys

Urodziła się w 1899 w rodzinie Wojtasiewicz[1]. Ukończyła studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie z tytułem magistra filozofii[2].

Pracowała w Państwowym Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego w Złoczowie, w roku szkolnym 1922/1923 była nauczycielką kontraktową (jako Zofia Wojtasiewiczówna), od 1 maja 1923 do sierpnia 1927 nauczycielką etatową (jako Zofia Byrowa), od września 1927 ponownie nauczycielką kontraktową do końca roku szkolnego 1927/1928; ucząc tamże języka polskiego, historii, geografii[1][3][4][5][6][7].

Około 1922/1923 jej mężem był Jan Byra (1892–1940, oficer rezerwy Wojska Polskiego, także absolwent Uniwersytetu Lwowskiego, który również był nauczycielem w złoczowskim gimnazjum, wykładając tam języki polski i niemiecki (później został dyrektorem tej szkoły), po wybuchu II wojny światowej, kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę aresztowany i zamordowany w Charkowie w ramach zbrodni katyńskiej[8][9]. W tym czasie Zofia Byrowa została deportowana przez sowietów w głąb ZSRR[2]. Po odzyskaniu wolności była dyrektorem gimnazjum i liceum w Kidugala, gdzie uczyła także języka łacińskiego (Tanzania, Afryka)[2][10].

W okresie powojennym przebywała na emigracji[2]. Udzielała się na rzecz szkolnictwa[2]. Działała w Związku Ziem Wschodnich, Zrzeszenia Nauczycielstwa Polskiego, należała do Koła Lwowian w Londynie[2]. W 1956 zdobyła trzecią nagrodę tygodnika „Wiadomości” pt. 1000 lat istnienia historii Polski w obrazach[11]. Z ramienia Związku Ziem Wschodnich zasiadała w emigracyjnej Radzie Rzeczypospolitej Polskiej]: II kadencji (od 25 listopada 1958 do 1963)[12], III kadencji (1963–1968)[13], IV kadencji (1968–1970)[14]. Od 1971 do 1972 zasiadała w Radzie Stanu Rzeczypospolitej Polskiej[15].

Zmarła 3 lutego 1981 w Londynie[2]. Córka Jana i Zofii Byrów, Krystyna Burska, zamieszkała w Toronto w Kanadzie[16].

Odznaczenie

Przypisy

  1. ↑ a b Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 173, 382.
  2. ↑ a b c d e f g Z żałobnej karty. Zofia Byrowa. „Biuletyn”. Nr 41, s. 98, Czerwiec 1981. Koło Lwowian w Londynie. 
  3. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego w Złoczowie za lata 1873/4-1923/4. Złoczów: 1925, s. 11, 42, 43, 44, 47.
  4. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego w Złoczowie za rok szkolny 1925/26. Złoczów: 1926, s. 4.
  5. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum Humanistycznego im. Króla Jana Sobieskiego w Złoczowie za rok szkolny 1926/27. Złoczów: 1927, s. 4.
  6. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum Humanistycznego im. Króla Jana Sobieskiego w Złoczowie za rok szkolny 1927/28. Złoczów: 1928, s. 4, 5.
  7. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum Humanistycznego im. Króla Jana Sobieskiego w Złoczowie za rok szkolny 1928/29. Złoczów: 1929, s. 7.
  8. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego w Złoczowie za lata 1873/4-1923/4. Złoczów: 1925, s. 43.
  9. ↑ Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej. Jan Byra. Muzeum Katyńskie. [dostęp 2019-04-18].
  10. ↑ Izabella Czerkawska-Mączko. kresy-siberia.org. [dostęp 2019-04-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-18)].
  11. ↑ Rozwiązanie konkursu „Wiadomości” „1000 lat istnienia historii Polski w obrazach”. „Wiadomości”. Nr 20 (528), s. 1, 13 maja 1956. 
  12. ↑ Ogłoszenie. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 7, s. 51, 12 grudnia 1959. 
  13. ↑ Skład Trzeciej Rady Rzeczypospolitej Polskiej. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 3, s. 30, 14 września 1963. 
  14. ↑ Skład Czwartej Rady Rzeczypospolitej Polskiej. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 6, s. 35, 30 października 1968. 
  15. ↑ Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 24 marca 1972 r. o powołaniu członków Rady Stanu Rzeczypospolitej Polskiej. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 1, s. 1, 25 marca 1972. 
  16. ↑ Lista Bohaterów zgłoszonych w Programie „Katyń ... ocalić od zapomnienia”. Jan Byra. Stowarzyszenie Parafiada. [dostęp 2019-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-01)].
  17. ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 2, s. 9, 31 grudnia 1975.