Zofia Garlicka

Zofia Garlicka

Imię i nazwisko urodzenia	Zofia Wojtkiewicz
Data i miejsce urodzenia	1874 Niżny Nowogród
Data i miejsce śmierci	18 listopada 1942 Auschwitz-Birkenau
Miejsce spoczynku	cmentarz Powązkowski w Warszawie
Zawód, zajęcie	Lekarka
Narodowość	polska
Rodzice	Feliks Wojtkiewicz, Teofila z Bogórskich
Małżeństwo	Stanisław Garlicki
Dzieci	Zofia Jankowska
Krewni i powinowaci	Stanisław Jankowski
Odznaczenia

Grób Zofii Garlickiej na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Zofia Garlicka z Wojtkiewiczów (ur. 1874 w Niżnym Nowogrodzie, zm. 18 listopada 1942 w Auschwitz-Birkenau) – polska lekarka, działaczka społeczna, żona profesora Stanisława Garlickiego, członkini kobiecego komitetu wyborczego Unii Narodowo-Państwowej w 1922 roku^[1], więźniarka KL Auschwitz.

Życiorys

Zofia Wojtkiewiczówna była córką Feliksa Wojtkiewicza i Teofili z Bogórskich, zesłańców, osiedlonych przymusowo w Niżnym Nowogrodzie po opuszczeniu Syberii. Wcześnie straciła ojca. Po ukończeniu gimnazjum matka wysłała ją na studia medyczne do Genewy. Dyplom doktora medycyny uzyskała w 1899 roku w Zurychu, po powrocie do Rosji zatwierdziła go w Kazaniu. W 1900 roku wyszła za Stanisława Garlickiego, inżyniera, chemika i matematyka, którego poznała podczas studiów. Po ukończeniu specjalizacji w zakresie położnictwa i ginekologii w klinice profesora Henryka Jordana pracowała w Zawierciu i Częstochowie. W tym czasie jej mąż był aresztowany za działalność w PPS, później wyjechał na trzy lata za granicę.

W 1907 roku rozpoczęła pracę jako lekarka w fabryce włókienniczej Scheiblera w Łodzi. Zaangażowana społecznie, poza zwykłymi obowiązkami starała się o poprawę sytuacji zdrowotnej robotnic fabrycznych i ich dzieci oraz zorganizowanie opieki nad niemowlętami, których matki pracowały poza domem. Zorganizowała przytułek położniczy Towarzystwa Dobroczynności. Było to szczególnie istotne w sytuacji, gdy śmiertelność niemowląt w rodzinach robotniczych w pierwszym roku życia przekraczała 26%. Należała do łódzkiego Towarzystwa Lekarskiego i organizacji „Kropla Mleka”.

W 1918 roku zamieszkała w Warszawie, pracując początkowo w Szpitalu Kasy Chorych, a następnie Szpitalu Ujazdowskim. Publikowała w piśmie „Ginekologia Polska”, streszczenie jej odczytów dla inspektorów fabrycznych ukazało się w 1927 roku jako artykuł Żłóbki dzienne dla niemowląt matek pracujących w czasopiśmie „Lekarz Polski”. Była przewodniczącą Zrzeszenia Lekarek i członkiem zarządu Instytutu Radowego. Podczas choroby męża pielęgnowała go aż do śmierci w 1935 roku.

Podczas okupacji hitlerowskiej zaangażowała się w konspirację, ukrywając w mieszkaniu Żydów i uciekinierów z obozów jenieckich, w tym obcokrajowców. 11 sierpnia 1942 roku została aresztowana przez gestapo razem z najmłodszą córką Zofią (pierwszą żoną Stanisława Jankowskiego „Agatona”^[2]). Początkowo więzione na Pawiaku, 14 października zostały przewiezione do obozu koncentracyjnego Auschwitz. Zofia Garlicka zmarła tam 18 listopada, Zofia Jankowska 13 grudnia 1942 roku.

Grób symboliczny Zofii Garlickiej i jej córki znajduje się na warszawskich Powązkach (kwatera 210-5-3)^[3].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Niepodległości (12 maja 1931)^[4]
• Złoty Krzyż Zasługi (28 marca 1939)^[5]

Przypisy

Bibliografia

• Teodora Męczkowska, Jadwiga Putowska i Adam Wrzosek: Garlicka Zofia [w:] Polski Słownik Biograficzny. Tom VII.

Linki zewnętrzne

• Publikacje Zofii Garlickiej w bibliotece Polona