Zofia Kozarynowa

Zofia Kozarynowa
T. Brudzewski, Krystyna Jaworska, Rębajło
Data i miejsce urodzenia

20 listopada 1890
Warszawa

Data i miejsce śmierci

17 kwietnia 1992
Laxon Hall, Wielka Brytania

Alma Mater

Uniwersytet Paryski

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Wawrzyn Akademicki

Zofia Kozarynowa, ps. T. Brudzewski, Krystyna Jaworska, Rębajło, (ur. 20 listopada 1890 w Warszawie, zm. 17 kwietnia 1992 w Laxon Hall, Wielka Brytania) – polska pisarka i publicystka.

Życiorys

Była córką historyka i powieściopisarza Franciszka Rawity-Gawrońskiego i Antoniny z Miłkowskich, po matce wnuczką Teodora Tomasza Jeża; jej starszym bratem był orientalista Andrzej Gawroński.

Studiowała na Sorbonie, uzyskując w 1919 licence es-lettres. W 1918 roku wyszła za mąż za Stanisława Kozaryna. W latach 1929-1939 pracowała jako lektorka języka polskiego i wykładowca literatury polskiej na Uniwersytecie w Turynie; przyczyniła się do stworzenia biblioteki Instytutu Attilio Begeya, znaczącej instytucji dla filologii polskiej w Turynie. Lata okupacji spędziła w Polsce. W 1946 wyjechała na stałe na Zachód, osiedlając się w 1947 w Wielkiej Brytanii.

Przed 1939 publikowała powieści pod pseudonimem Tadeusz Brudzewski, głównie w wydawnictwie Gebethnera i Wolffa. Twórczość Kozarynowej z tego okresu zdradza wpływy ideologii endeckiej. Ukazały się m.in. Walka z cieniem (1924), Dzwon na trwogę (1926), Zatrute źródło (1927), Płomień na wietrze (1929), Cyklon (1931). Wiele nowel i opowiadań ogłosiła na łamach „Rzeczypospolitej”, „Kuriera Warszawskiego” i „Warszawianki”.

Na emigracji skoncentrowała się na działalności publicystycznej. Współpracowała z „Wiadomościami Polskimi” w Mannheim, „Tygodniem Polskim" (Londyn), „Zeszytami Literackimi” (Paryż). W „Wiadomościach Polskich” publikowała także poezje; w „Tygodniu Polskim” prowadziła rubrykę „Na szerokim świecie” (pod pseudonimem Rębajło). Utrzymywała kontakt z Muzeum Literatury w Warszawie. Była autorką utworów dla dzieci (O braciach kłótnikach i wesołej Basi, 1955; Król poezji: opowieść o panu Adamie, 1956) i przekładów (m.in. A. Cojazzi Pier Giorgio Frassati, 1936; I. Silone Wybór towarzyszy, 1964; M. Winowska Prawdziwe oblicze ojca Pio, 1965). Podpisała list pisarzy polskich na Obczyźnie, solidaryzujących się z sygnatariuszami protestu przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (List 59)[1]. W 1982 w Londynie opublikowała tom wspomnień Sto lat, w którym zawarła własne obserwacje z życia kilku pokoleń polskiej inteligencji.

Była laureatką wielu nagród literackich, m.in. nagrody im. A. Godlewskiego (1974), nagrody „Wiadomości” (1980), nagrody Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie (1990).

Ostatnie lata życia spędziła w domu spokojnej starości w Laxton Hall w Anglii, kontynuując działalność publicystyczną jeszcze po ukończeniu 100 lat. Zmarła w wieku 102 lat.

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Kultura 1976/03/342 Paryż 1976, s. 34.
  2. ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski z dnia 11 listopada 1990 roku. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 53, Nr 4 z 20 grudnia 1990. 
  3. ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 16, Nr 2 z 15 lipca 1987. 
  4. ↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 607 „za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej za granicą”.

Bibliografia

  • Jan Zieliński: Leksykon polskiej literatury emigracyjnej. Lublin: 1989.
  • Janusz Odrowąż-Pieniążek. Sto lat Zofii Kozarynowej. „Życie Warszawy”, 20 listopada 1990. 

Media użyte na tej stronie

POL Wawrzyn Akademicki BAR.svg
Baretka: Wawrzyn Akademicki.