Zofia Lejmbach

Zofia Lejmbach
Data i miejsce urodzenia

16 września 1901
Mińsk

Data śmierci

5 września 1995

Zawód, zajęcie

lekarz

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości z Mieczami Krzyż Walecznych (1920-1941) Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Armii Krajowej Warszawski Krzyż Powstańczy Krzyż za udział w Wojnie 1918–1921
Zofia Lejmbach (druga od prawej) (1944)

Zofia Lejmbach (ur. 16 września 1901 w Mińsku[1], zm. 5 września 1995[2] w Warszawie) – polska doktor nauk medycznych, profesor i prorektor (1962–66) Akademii Medycznej w Warszawie, działacz niepodległościowy, pierwsza kobieta Prezes Konsystorza Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w RP.

Służba w medycynie

Naukę rozpoczęła w Kijowie w szkole sanitariuszek; w ukończeniu tej szkoły przeszkodziła jej I wojna światowa. Jako absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego odbyła staż medyczny w szpitalach warszawskich, poznańskich, w Paryżu, Rzymie i Strasburgu. Po powrocie do kraju pracowała w Szpitalu im. Karola i Marii[3]. Ze szpitalem tym związana była przez większość swojego życia. Była ordynatorem tego szpitala od września 1939.[4] Po wojnie pełniła funkcję kierownika Kliniki Diagnostycznej Szpitala Klinicznego przy ul. Działdowskiej, będącego kontynuatorem Szpitala Karola i Marii. Była wieloletnim sekretarzem Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego.

Służba niepodległościowa

W latach 1915–1918 była aktywnym członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej na Kresach. W czasie okupacji pełniła funkcję szefa Służby Sanitarnej Okręgu Warszawskiego AK, w powstaniu warszawskim była szefem Służby Sanitarnej okręgu "Śródmieście". We wrześniu 1944 roku ciężko ranna trafiła do Szpitala Powstańczego. Ewakuowała się z tego szpitala wraz z grupą kilkudziesięciu rannych do domu rodzinnego w Skorosiach pod Warszawą.

Dane biograficzne, odznaczenia, inne

Grób dr Zofii Lejmbach na cmentarzu reformowanym przy ul. Żytniej w Warszawie

Była aktywnym członkiem Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Polsce[5]; pierwszą kobietą wybraną na prezesa Konsystorza tego Kościoła w roku 1961, którą to funkcję pełniła przez dwie kadencje[6].

Zofia Lejmbach była współautorką kilku wydawnictw z zakresu medycyny[7]. W artykule z 1949 roku jako pierwsza opisała przypadki mukowiscydozy w Polsce, wówczas określanej jako dysporia enterobronchopancreatica congenita familiaris[8].

W młodości w tragicznym wypadku utraciła ukochanego. Nie wyszła za mąż i nie miała własnych dzieci. Natomiast całe swe życie poświęciła dzieciom chorym i upośledzonym. Mieszkała w Warszawie, przy ulicy Szpitalnej 1. Pochowana została na warszawskim cmentarzu ewangelickim przy ul. Żytniej (kwatera W-3-8)[9].

Odznaczenia i tytuły państwowe
DataNazwa
1918Krzyż Polskiej Organizacji Wojskowej
1921Krzyż Walecznych
1932Krzyż Niepodległości z Mieczami[10]
1964Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
1970Krzyż Armii Krajowej (rząd RP w Londynie)
1982Warszawski Krzyż Powstańczy
1989tytuł „Zasłużonej dla zdrowia Narodu”
1990Krzyż za udział w Wojnie 1918–1921

Przypisy

  1. ↑ Zofia Lejmbach - nekrolog. „Gazeta Wyborcza”. 215 (Gazeta Stołeczna), s. 12, 14 września 1995. Warszawa: Agora S.A.. ISSN 0860-908X. 
  2. ↑ Nekrologi warszawskie. [dostęp 2009-03-25]. (pol.).
  3. ↑ Był to szpital dziecięcy ufundowany przez córkę zmarłych przemysłowców i społeczników Karola (1839–1900) i Marii (1860–1913) Szlenkierów – Zofię. Adrian Uljasz, "Słowo i Myśl" nr 4/2008: Prof. Władysław Szenajch (1879–1964). Lekarz i przyjaciel dzieci. [dostęp 2009-03-24]. (pol.).
  4. ↑ Adrian Uljasz/2008: Ze źródeł do dziejów szpitalnictwa. Akt fundacyjny Szpitala Karola i Marii w Warszawie. [dostęp 2011-02-06]. (pol.).
  5. ↑ Kazimierz Bem, "Jednota" nr 1-2/2004: Wielebna Antonietta Louisa Brown Blackwell. [dostęp 2009-03-24]. (pol.).
  6. ↑ Kazimierz Bem: Kościół Ewangelicko - Reformowany w RP i kobiety. [dostęp 2009-03-25]. (pol.).
  7. ↑ Katalog Biblioteki Narodowej. [dostęp 2009-03-25]. (pol.).
  8. ↑ Mariusz Tomczak. Lekarz dzieci. „Gazeta Lekarska”. 6/2018. s. 51. ISSN 08672164. 
  9. ↑ śp. Zofia Lejmbach
  10. ↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 296

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

POL Krzyż Walecznych (1920) BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
POL Krzyż Armii Krajowej BAR.svg
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .
POL Warszawski Krzyż Powstańczy BAR.svg
Baretka: Warszawski Krzyż Powstańczy
Lokajski - Sanitariuszki na ulicy Moniuszki (1944).jpg
Powstanie warszawskie: Wymarsz patrolu sanitarnego Wojskowej Służby Kobiet AK na ulicy Moniuszki 9, dnia 5 sierpnia 1944. Na zdjęciu od lewej: Elżbieta (Gabriela) Karska "Joasia" (ranna 7 IX na Nowym Świecie), szef sanitarny obszaru dr. Zofia Lejmbach "Róża" (ranna 7 IX w szpitalu przy ul. Chmielnej), Danuta Laskowska "Dorota", NN "Małgorzata", Halina Wojtczak-Fijałkowska "Halszka" (ranna 24 VIII w czasie ataku na Komendę Policji), Wanda Grochowska-Święcińska "Alicja", dr. Danuta Staszewska "Marta" (zginęła 7 IX w czasie akcji na Nowym Świecie). Z boku idzie Melania Staniewicz–Wolska "Ewa–Samarytanka".
POL Krzyż Za Udział w Wojnie 1918-1921 BAR.png
Baretka Krzyża Za Udział w Wojnie 1918-1921
Zofia Lejmbach (grób) 1.JPG
Autor: Mateusz Opasiński, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grób dr Zofii Lejmbach - pierwszej kobiety Prezes Konsystorza Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w RP, na cmentarzu reformowanym przy ul. Żytniej w Warszawie