Zofia Rosenblum-Szymańska

Grób Zofii Rosenblum-Szymańskiej na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie

Budynek, w którym mieścił się Instytut Moralnie Zaniedbanych Dzieci, w którym pracowała Zofia Rosenblum-Szymańska

Zofia Rosenblum-Szymańska (ur. 25 czerwca 1888 w Łodzi, zm. 4 listopada 1978 w Warszawie) – polska lekarz pediatra, neuropsychiatra i psycholog dziecięcy żydowskiego pochodzenia, współtwórczyni opieki zdrowotnej nad dziećmi w Polsce.

Życiorys

Urodziła się w Łodzi w rodzinie żydowskiej. W 1915 ukończyła studia medyczne w Paryżu. Tam też doktoryzowała się na podstawie pracy Du developpement du systeme nerveux au cours de l'enfance, w czasie studiów była młodszą asystentką Józefa Babińskiego^[1]. Po ukończeniu studiów wyjechała do Rosji, gdzie pracowała w klinice neurologicznej w Moskwie pod kierunkiem prof. Rossolimo. W 1918 wróciła do Polski i utworzyła pierwszą w kraju Poradnię Pedologiczną w Warszawie, którą kierowała w latach 1923–1939. Zorganizowała z ramienia Centosu (Centrali Związku Towarzystw Opieki nad Sierotami i Dziećmi Opuszczonymi) Zakład dla Dzieci Specjalnej Troski w Otwocku, którego w latach 1928–1939 była lekarzem naczelnym. W latach 1918–1920 współpracowała z Januszem Korczakiem badając rozwój psychopedagogiczny wszystkich wychowanków jego sierocińca. Współpracowała także z Gustawem Bychowskim, Janiną Perl-Neudingową i Heleną Merenholc. Przed 1932 rokiem była stażystką na oddziale neurologicznym Edwarda Flataua w Szpitalu Starozakonnych na Czystem, później prowadziła połowę sali kobiecej na tym oddziale i zajmowała się badaniami epidemiologicznymi^[2].

Po wybuchu II wojny światowej wraz z Adolfem Bermanem i Józefem Gitlerem organizowała zarząd Centosu – została jego lekarzem naczelnym, wszystkie placówki dziecięce podlegały jej pod względem sanitarnym. W październiku 1940 znalazła się w getcie warszawskim. W lipcu 1942 była świadkiem zastrzelenia na ulicy getta doktora Szteinkalka, kiedy szedł do pacjenta. Po I Wielkiej Akcji Wysiedleńczej Centos został zlikwidowany, co spowodowało, że została bez pracy. W sierpniu 1942 razem z siostrzenicą Jasią przedostała się na aryjską stronę. Pomogła im w tym znajoma Polka – pani Łeszeżanka, pracownik Zarządu Miejskiego, która zapisała Szymańską do kolumny pracowników Wydziału Opieki Społecznej Zarządu Miejskiego. Pracowała w zakładzie dla chłopców moralnie zaniedbanych przy ulicy Puławskiej 97. Początkowo ukrywała się u Ireny Solskiej, następnie przez 17 dni w klasztorze sióstr Niepokalanek przy ulicy Kazimierzowskiej, a potem w klasztorze Sióstr Urszulanek w Ożarowie Mazowieckim, gdzie doczekała końca wojny.

Po zakończeniu wojny w latach 1945–1949 pracowała w Departamencie Opieki nad Dzieckiem przy Ministerstwie Oświaty. Następnie w latach 1949–1971 była kierownikiem Poradni dla Dzieci i Młodzieży w Instytucie Higieny Psychicznej w Warszawie. Jako delegat Ministerstwa Zdrowia występowała na międzynarodowych kongresach.

Zmarła w Warszawie. Jest pochowana na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej (kwatera 67, rząd 5)^[3][4].

Publikacje

• Byłam tylko lekarzem... (1979)
• Dziecko nieznośne czy chore (1969)
• Psychiatria wieku dziecięcego i młodzieńczego (1967)
• Dziecko nieznośne czy chore (1965)
• Mój tatuś pije (1962)
• Dziecko wykolejone (1959)
• Dziecko trudne (1957)

Przypisy

Bibliografia

Ta sekcja od 2021-06 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

• Zofia Rosenblum-Szymańska: Byłam tylko lekarzem.... Warszawa: Pax, 1979. ISBN 83-21-10021-X.
• Henryk Kroszczor: Cmentarz Żydowski w Warszawie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, s. 22-23. ISBN 83-01-04304-0.
• Janusz Korczak: Pamiętnik. Wrocław: Siedmioróg, 1996. ISBN 83-71-62114-0.
• Jan Jagielski: Przewodnik po cmentarzu żydowskim w Warszawie przy ul. Okopowej 49/51. Z. 1, Kwatery przy Alei Głównej. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami. Społeczny Komitet Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej w Polsce, 1996, s. 73-74. ISBN 83-90-66296-5.
• Stanisław Tadeusz Sroka: Szymańska (właśc. Rosenblum, Rozenblum), Rosenblum-Szymańska, Rozenblum-Szymańska Zofia. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 50. Warszawa – Kraków: Instytut Historii PAN, 2014, s. 128–130. ISBN 978-83-63352-36-3.