Zofia Stankiewicz
 Portret Stankiewicz autorstwa Jadwigi Golcz, ok. 1900 | |
| Data i miejsce urodzenia | 14 września 1862 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 4 października 1955 |
| Narodowość | polska |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki | |
| Odznaczenia | |
 | |
Zofia Stankiewicz (ur. 14 września 1862 w Ryżowie (rejon cudnowski, obwód żytomierski), zm. 4 października 1955 w Warszawie) – polska malarka, graficzka reprezentująca nurt symbolizmu; działaczka społeczna, feministka[1].
Życiorys
Urodziła się w rodzinie Jana (zm. 1862) i Wiktorii z Kalińskich (zm. 1929). Ukończyła studia chemiczne w Charkowie. Następnie zdobywała wiedzę w Klasie Rysunku u Wojciecha Gersona w Warszawie, gdzie poznała Marię Hazych, Anielę Wisłocką, Klementynę Krassowską i Annę Bilińską-Bohdanowiczową.
W 1882 rozpoczęła naukę w paryskiej Académie Julian, gdzie wkrótce za jej namową dołączyła do Académie jej przyjaciółka Anna Bilińska-Bohdanowiczowa[2]. Niedługo później wróciła do Warszawy, gdzie dalej kształciła się w pracowniach Miłosza Kotarbińskiego, Konrada Krzyżanowskiego i Kazimierza Stabrowskiego[1].
Współpracowała z „Tygodnikiem Ilustrowanym”, „Bluszczem”, „Wędrowcem” i „Kłosami”[1], ilustrowanym pismem wydawanym w Warszawie.
Pracowała głównie w Warszawie. W pierwszych latach głównie malowała pejzaże i martwą naturę. W 1900 roku zaprezentowała studium drzew wykonane węglem, za które otrzymała nagrodę[1].
Od 1904 roku poświęciła się wyłącznie grafice[1]. W 1911 zdobyła III nagrodę za akwatintę Mój dom rodzinny na 1. Konkursie Graficznym im. H. Grohmana w Zakopanem[1].
Wraz z Ignacym Łopieńskim i Franciszkiem Siedleckim w 1912 założyła Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Graficznych[3]. Przed I wojną światową działała w PPS i ruchu feministycznym. Była więziona przez władze rosyjskie[4].
Stankiewicz uprawiała techniki artystyczne: litografię i linoryt, ale przede wszystkim akwatintę i akwafortę[5]. W jej twórczości dominowała tematyka architektoniczna[5]; wiele prac przedstawia widoki z dawnej Warszawy (m.in. teka Warszawa, 1922)[6][1].
W kwietniu 1925 r. jej prace znalazły się na wystawie w warszawskim Salonie Sztuki Czesława Garlińskiego. Zaprezentowała widoki z Wilna i Warszawy oraz sześć akwafort z teki Kraków[5]. W latach 30. w jej twórczości pojawiła się tematyka nadmorska (motyw Półwyspu Helskiego)[1].
W 1933 artystka została laureatką Nagrody Miasta Stołecznego Warszawy.
Zmarła 4 października 1955 i została pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 101-6-14)[7].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (dwukrotnie: 27 listopada 1929[8], 16 lipca 1954[9])
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h Irena Kossowska, Zofia Stankiewicz | Życie i twórczość | Artysta, Culture.pl [dostęp 2019-12-23] (ang.).
- ↑ Karolina Dzimira-Zarzycka, Wycinki z herstorii #8: „Mam szczęście do nich. Lubią mnie wszystkie”, czyli z kim przyjaźniła się Anna Bilińska?, Szajn, 2 kwietnia 2019 [dostęp 2021-08-10] (pol.).
- ↑ Franciszek Siedlecki | Życie i twórczość | Artysta, Culture.pl [dostęp 2019-12-23] (ang.).
- ↑ Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 289–290. [dostęp 2021-10-18].
- ↑ a b c Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu, „Studia Waweliana”, 11–12, Secesja, 2004, s. 223–225.
- ↑ Katarzyna Kulpińska, Matryce, odbitki-ślady kobiet : Polskie graficzki i ich twórczość w dwudziestoleciu międzywojennym, Toruń, ISBN 978-83-231-3689-7, OCLC 993268178 [dostęp 2019-12-23].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: WIKTORJA STANKIEWICZOWA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-12-19].
- ↑ M.P. z 1929 r. nr 274, poz. 630 „za zasługi na polu działalności artystycznej”.
- ↑ M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1565 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
Media użyte na tej stronie
Autor: Nieznany, Licencja: CC0
Komitet warszawski wystawy pracy kobiety polskiej w Pradze.
Stoją, od lewej: Eugenia Waśniewska, Wanda Stokowska (póżniej Wiktorowa Lampe), Wanda Herse, Zofia Tabęcka.
Siedzą, od lewej: Justyna Budzińska-Tylicka, Helena Zaborowska, Zofia Stankiewicz, Paulina Dickstein, Maria Papieska.
Autor: Witold Balewicz, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Grób Zofii Stankiewicz
Autor: Jadwiga Golcz, Licencja: CC0
Portret Zofii Stankiewicz wykonany przez fotografkę Jadwigę Golcz około 1900 roku.