Zofia Szlenkier

Zofia Szlenkier
Zofia Szlenkierówna
Ilustracja
Zofia Szlenkier z bratem Karolem (1913)
Data urodzenia

7 września 1882

Data i miejsce śmierci

2 października 1939
Warszawa

Miejsce spoczynku

cmentarz Powązkowski w Warszawie

Zawód, zajęcie

pielęgniarka

Rodzice

Karol i Maria Szlenkier

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Pro Ecclesia et Pontifice (od 1908) Medal Florence Nightingale
Grób Zofii Szlenkier na cmentarzu Stare Powązki w Warszawie
Tablica upamiętniająca Zofię Szlenkier na budynku przychodni przy ul. Żytniej 39 w Warszawie (dawny pawilon szpitala dziecięcego im. Karola i Marii, którego była fundatorką)

Zofia Szlenkierówna (ur. 7 września 1882, zm. 2 października 1939 w Warszawie) – polska pielęgniarka, pionierka pielęgniarstwa świeckiego, filantropka. Fundatorka Szpitala im. (rodziców) Karola i Marii dla Dzieci w Warszawie na Lesznie, współzałożycielka i dyrektorka Warszawskiej Szkoły Pielęgniarstwa utworzonej na ul. Smolnej w 1921[1].

Życiorys

Córka Karola Szlenkiera, przemysłowca. Początkowo kształciła się w domu. W latach 1905–1907 studiowała medycynę w Genewie. Nie ukończyła studiów ze względu na chorobę matki. W latach 1908–1910 edukowała się w Szkole Pielęgniarstwa Florence Nightingale w Londynie. Miała wówczas w planach wybudowanie nowoczesnego szpitala dla dzieci (poświęciła na ten cel majątek otrzymany po rodzicach). Założyła Szpital im. Karola i Marii dla Dzieci w Warszawie[2], który okazał się jednym z najnowocześniejszych szpitali w Europie (oddany do użytku w 1913). Następnie Zofia Szlenkier przekazała go miastu. Jednak pracowała w nim do końca życia jako kuratorka. Zajmowała się zatrudnianiem pielęgniarek. Od początku istnienia szpitala, pielęgniarki dobierane były spośród osób świeckich i cały czas doszkalane. Zofia Szlenkier wymagała całkowitego poświęcenia pracy, toteż pielęgniarkami mogły w nim być jedynie kobiety bezdzietne i niezamężne. Założenie rodziny było równoznaczne z utratą pracy. Odbywały w nim także praktyki uczennice nowoczesnych szkół pielęgniarstwa. Spośród personelu szpitala wyłoniły się również pierwsze nauczycielki pielęgniarstwa pediatrycznego.

W 1920 skończyła kurs w Szkole Pielęgniarstwa im. Florence Nightingale we Francji (Bordeaux). W 1928, po otrzymaniu dyplomu została dyrektorką w Warszawskiej Szkole Pielęgniarstwa, którą zarządzała do 1 grudnia 1936. Następnie podjęła pracę w szpitalu.

Uczestniczyła w pracach Polskiego Stowarzyszenia Pielęgniarek Zawodowych oraz Polskim Towarzystwie Szpitalnictwa (w obu stowarzyszeniach była członkiem honorowym).

Na początku II wojny światowej Szlenkierówna została poważnie ranna i leżała w jednym z warszawskich szpitali. Zmarła wskutek odniesionych ran.

Została pochowana na cmentarzu Stare Powązki w Warszawie (kwatera Z-3-18,19)[2][3].

Ordery i odznaczenia

Upamiętnienie

Kilka szkół medycznych w Polsce wybrało Zofię Szlenkier jako swoją patronkę:

  • Medyczne Studium Zawodowe im. Z. Szlenkier w Toruniu (obecnie nieistniejące)
  • Zespół Szkół Medycznych im. Z. Szlenkierówny w Liceum Ogólnokształcącym w Toruniu
  • Medyczne Studium Zawodowe im. Z. Szlenkierówny w Kolnie (obecnie nieistniejące)
  • I Medyczne Studium Zawodowe im. Z. Szlenkierówny w Katowicach
  • Liceum Medyczne w Pruszkowie im. Z. Szlenkierówny (obecnie nieistniejące)

Przypisy

  1. Anna Mieszczanek, Przedwojenni. Historia ziemian, Warszawa 2020, s. 114.
  2. a b Cmentarz Stare Powązki: ZOFIA SZLENKIERÓWNA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-05-15].
  3. Cmentarz Powązkowski w Warszawie. (red.). Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984. ISBN 83-03-00758-0.
  4. M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 337 „za zasługi na polu rozwoju pielęgniarstwa szpitalnego oraz pracy społecznej”.
  5. Część urzędowa. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 157 z 19 lipca 1921. 
  6. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 14, 30.
  7. „za zasługi, położone dla Rzeczypospolitej Polskiej na polu działalności filantropijnej” - jako jedna z pierwszych 15 osób odznaczonych Orderem Odrodzenia Polski.

Bibliografia


Media użyte na tej stronie

Tablica upamiętniająca Zofie Szlenkier na budynku przychodni przy ul. Żytniej 39 w Warszawie.JPG
Autor: Mateusz Opasiński, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tablica upamiętniająca Zofie Szlenkier na budynku przychodni przy ul. Żytniej 39 w Warszawie (dawny pawilon szpitala dziecięcego im. Karola i Marii, ktróego fundatorką była)
Zofia Szlenkier grób 01.JPG
Autor: AldraW, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grób Zofii Szlenkier na warszawskim Cmentarzu Powązkowskim
ICRC Florence Nightingale Medal BAR.svg
Baretka: Medal Florence Nightingale – Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża.
Zofia & Karol Szlenkier (1913).jpg
Zofia & Karol Szlenkierowie (1913)
Ribbon.Crossproecclesiaetpontifice.jpg
Ribbon of the Cross "pro ecclesia et pontifice" - Holy See - Vatican