Zofia Szlenkier
Zofia Szlenkier z bratem Karolem (1913) | |
Data urodzenia | 7 września 1882 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 2 października 1939 |
Miejsce spoczynku | |
Zawód, zajęcie | |
Rodzice | Karol i Maria Szlenkier |
Odznaczenia | |
Zofia Szlenkierówna (ur. 7 września 1882, zm. 2 października 1939 w Warszawie) – polska pielęgniarka, pionierka pielęgniarstwa świeckiego, filantropka. Fundatorka Szpitala im. (rodziców) Karola i Marii dla Dzieci w Warszawie na Lesznie, współzałożycielka i dyrektorka Warszawskiej Szkoły Pielęgniarstwa utworzonej na ul. Smolnej w 1921[1].
Życiorys
Córka Karola Szlenkiera, przemysłowca. Początkowo kształciła się w domu. W latach 1905–1907 studiowała medycynę w Genewie. Nie ukończyła studiów ze względu na chorobę matki. W latach 1908–1910 edukowała się w Szkole Pielęgniarstwa Florence Nightingale w Londynie. Miała wówczas w planach wybudowanie nowoczesnego szpitala dla dzieci (poświęciła na ten cel majątek otrzymany po rodzicach). Założyła Szpital im. Karola i Marii dla Dzieci w Warszawie[2], który okazał się jednym z najnowocześniejszych szpitali w Europie (oddany do użytku w 1913). Następnie Zofia Szlenkier przekazała go miastu. Jednak pracowała w nim do końca życia jako kuratorka. Zajmowała się zatrudnianiem pielęgniarek. Od początku istnienia szpitala, pielęgniarki dobierane były spośród osób świeckich i cały czas doszkalane. Zofia Szlenkier wymagała całkowitego poświęcenia pracy, toteż pielęgniarkami mogły w nim być jedynie kobiety bezdzietne i niezamężne. Założenie rodziny było równoznaczne z utratą pracy. Odbywały w nim także praktyki uczennice nowoczesnych szkół pielęgniarstwa. Spośród personelu szpitala wyłoniły się również pierwsze nauczycielki pielęgniarstwa pediatrycznego.
W 1920 skończyła kurs w Szkole Pielęgniarstwa im. Florence Nightingale we Francji (Bordeaux). W 1928, po otrzymaniu dyplomu została dyrektorką w Warszawskiej Szkole Pielęgniarstwa, którą zarządzała do 1 grudnia 1936. Następnie podjęła pracę w szpitalu.
Uczestniczyła w pracach Polskiego Stowarzyszenia Pielęgniarek Zawodowych oraz Polskim Towarzystwie Szpitalnictwa (w obu stowarzyszeniach była członkiem honorowym).
Na początku II wojny światowej Szlenkierówna została poważnie ranna i leżała w jednym z warszawskich szpitali. Zmarła wskutek odniesionych ran.
Została pochowana na cmentarzu Stare Powązki w Warszawie (kwatera Z-3-18,19)[2][3].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1934)[4]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (13 lipca 1921)[5][6][7]
- Złoty Krzyż Zasługi
- Medal Florence Nightingale (1935)
- Papieski order Pro Ecclesia et Pontifice
Upamiętnienie
Kilka szkół medycznych w Polsce wybrało Zofię Szlenkier jako swoją patronkę:
- Medyczne Studium Zawodowe im. Z. Szlenkier w Toruniu (obecnie nieistniejące)
- Zespół Szkół Medycznych im. Z. Szlenkierówny w Liceum Ogólnokształcącym w Toruniu
- Medyczne Studium Zawodowe im. Z. Szlenkierówny w Kolnie (obecnie nieistniejące)
- I Medyczne Studium Zawodowe im. Z. Szlenkierówny w Katowicach
- Liceum Medyczne w Pruszkowie im. Z. Szlenkierówny (obecnie nieistniejące)
Przypisy
- ↑ Anna Mieszczanek , Przedwojenni. Historia ziemian, Warszawa 2020, s. 114 .
- ↑ a b Cmentarz Stare Powązki: ZOFIA SZLENKIERÓWNA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-05-15] .
- ↑ Cmentarz Powązkowski w Warszawie. (red.). Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984. ISBN 83-03-00758-0.
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 337 „za zasługi na polu rozwoju pielęgniarstwa szpitalnego oraz pracy społecznej”.
- ↑ Część urzędowa. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 157 z 19 lipca 1921.
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 14, 30.
- ↑ „za zasługi, położone dla Rzeczypospolitej Polskiej na polu działalności filantropijnej” - jako jedna z pierwszych 15 osób odznaczonych Orderem Odrodzenia Polski.
Bibliografia
- Encyklopedia dla pielęgniarek, red. Józef Bogusz, PZWL, Warszawa 1990, s. 484, ISBN 83-200-1191-4.
- Tomasz Kobosz: Sylwetki wybitnych pielęgniarek. [dostęp 2013-02-14].
Media użyte na tej stronie
Autor: Mateusz Opasiński, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tablica upamiętniająca Zofie Szlenkier na budynku przychodni przy ul. Żytniej 39 w Warszawie (dawny pawilon szpitala dziecięcego im. Karola i Marii, ktróego fundatorką była)
Autor: AldraW, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grób Zofii Szlenkier na warszawskim Cmentarzu Powązkowskim
Baretka: Medal Florence Nightingale – Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża.
Zofia & Karol Szlenkierowie (1913)
Ribbon of the Cross "pro ecclesia et pontifice" - Holy See - Vatican