Zofia Wasilkowska

Zofia Wasilkowska
Data i miejsce urodzenia

9 grudnia 1910
Kalisz

Data i miejsce śmierci

1 grudnia 1996
Warszawa

Minister sprawiedliwości
Okres

od 27 kwietnia 1956
do 27 lutego 1957

Przynależność polityczna

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza

Poprzednik

Henryk Świątkowski

Następca

Marian Rybicki

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy I klasy Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Order Lwa Białego V Klasy (Czechosłowacja)
Grób Jana i Zofii Wasilkowskich na cmentarzu Powązkowskim

Zofia Wasilkowska, z d. Gawrońska[1] (ur. 9 grudnia 1910 w Kaliszu, zm. 1 grudnia 1996 w Warszawie) – polska prawniczka i polityk lewicy, wieloletnia sędzia Izby Cywilnej Sądu Najwyższego, posłanka na Sejm PRL I i II kadencji, minister sprawiedliwości (1956–1957), pierwsza kobieta-minister w historii Polski, od lat 70. działaczka opozycji antykomunistycznej.

Życiorys

Córka Tomasza. W 1932 ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim, w latach 1931–1933 aplikant w Sądzie Apelacyjnym w Warszawie, 1933–1939 aplikant i referendarz Prokuratorii Generalnej oraz asystent na Wydziale Prawa UW. Od 1940 do 1942 administrowała domem w Warszawie, następnie do 1944 pracowała w Izbie Rzemieślniczej w Radomiu. Po powstaniu warszawskim była osadzona w obozie Ravensbrück (KL). W 1945 powróciła do pracy na stanowisko referendarza w Prokuratorii Generalnej, po czym do 1948 była zastępcą dyrektora departamentu szkolenia Ministerstwa Sprawiedliwości. W okresie 1948–1955 i 1958–1981 pełniła funkcję sędziego Sądu Najwyższego.

Należała do Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej (1927–1931), Polskiej Partii Socjalistycznej (1945–1948) i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (1948–1981). W okresie 1945–1948 przewodnicząca Centralnej Rady Kobiecej PPS, była zastępcą członka (1948–1954) i członkiem Komitetu Centralnego PZPR (1954–1959), a także zastępcą kierownika wydziału kobiecego KC PZPR od 1949 do 1953. Od 1951 do 1954 była członkiem Światowej Rady Pokoju, następnie do 1956 była sekretarzem Centralnej Rady Związków Zawodowych.

Posłanka na Sejm PRL I i II kadencji, od kwietnia 1956 do lutego 1957 pełniła urząd ministra sprawiedliwości, będąc pierwszą w historii kobietą w składzie polskiego rządu.

W latach 70., będąc w wieku emerytalnym, Wasilkowska przeszła na stronę opozycji demokratycznej. Od 1980 należała do Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Była członkiem Komitetu Helsińskiego, a w 1989 jednym z założycieli Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Jako reprezentantka strony solidarnościowo-opozycyjnej brała udział w obradach Okrągłego Stołu. Uczestnik prac Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych Solidarności. Członek Społecznej Rady Legislacyjnej – agendy/jednostki COIU[2][3][4].

Jej mężem był Jan Wasilkowski, synem Andrzej Wasilkowski[5].

Zmarła 1 grudnia 1996 w Warszawie. Została pochowana 6 grudnia 1996 na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 44-2-4)[6][7].

Publikacje

  • Prawa kobiet w Polsce ludowej (1952)
  • Małżeństwo. Istota, trwałość, rozwód (1966)

Odznaczenie

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ W niektórych źródłach tożsamość wskazana jako Zofia Gawrońska-Wasilkowska. Książka telefoniczna. 1939. M.P. z 1947 r. nr 118, poz. 745 Maria Stypułkowska. Trudna droga kobiet do wykonywania zawodów prawniczych. Zofia Gawrońska-Wasilkowska. „Palestra”. Nr 38/9-10, s. 147, 1994. 
  2. ↑ Kazimierz Barczyk, Stanisław Grodziski, Stefan Grzybowski: Obywatelskie Inicjatywy Ustawodawcze Solidarności 1980-1990. Warszawa: Kancelaria Sejmu, 2001, s. 513, 33. ISBN 83-7059-503-0.
  3. ↑ Struktura, Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych Solidarności
  4. ↑ Spis Treści, Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych Solidarności
  5. ↑ Jerzy Menkes Wspomnienie o prof. Andrzeju Wasilkowskim
  6. ↑ Cmentarz Stare Powązki: FRANCISZEK WASILKOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-12-23].
  7. ↑ Cmentarz Stare Powązki: FRANCISZEK WASILKOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2018-02-01].
  8. ↑ M.P. z 1947 r. nr 118, poz. 745.

Bibliografia

Rząd Bolesława Bieruta/Józefa Cyrankiewicza (1952–1957)
W dniu zaprzysiężenia
Późniejsi członkowie rządu
PL Bolesław Bierut (1892-1956).jpg
Cyrankiewicz.jpg
  • kursywa – ministrowie odwołani przed końcem istnienia rządu
Ministrowie sprawiedliwości PRL

Godło PRL

Media użyte na tej stronie

POL Order Sztandaru Pracy 1 klasy BAR.svg
Baretka: Order Sztandaru Pracy I klasy
Jan i Zofia Wasilkowscy grób.JPG
Autor: Lukasz2, Licencja: CC0
Grób Jana Wasilkowskiego i Zofii Wasilkowskiej na Cmentarzu Powązkowskim
CZE Rad Bileho Lva 5 tridy BAR.svg
Baretka:
  • Order Białego Lwa V Klasy – Republika Czeska (od 1994);
  • Order Białego Lwa V Klasy – Czeska i Słowacka Republika Federalna (1990-1992);
  • Order Białego Lwa V Klasy – Czechosłowacja (1922-1961).
PL Bolesław Bierut (1892-1956).jpg
Bolesław Bierut, właśc. Bolesław Biernacki, ps. Janowski, Iwaniuk, Tomasz, Bieńkowski, Rutkowski, (ur. 18 kwietnia 1892 w Rurach Jezuickich, dziś dzielnica Lublina - zm. 12 marca 1956 w Moskwie) – polski działacz komunistyczny, przewodniczący Krajowej Rady Narodowej od 1944, pierwszy przywódca Polski Ludowej, prezydent RP od 1947, Przewodniczący KC PZPR od 1948, premier PRL od 1952.
Cyrankiewicz.jpg
Józef Cyrankiewicz, Prime Minister of Poland (People's Republic of Poland) 1947-1970