Zoisyt
 (c) Rob Lavinsky, iRocks.com – CC-BY-SA-3.0 Zoisyt (2,3x1,4x0,5 cm) | |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny | Ca2Al3(SiO4)(Si2O7)O(OH) – zasadowy krzemian wapnia i glinu |
|---|---|
| Twardość w skali Mohsa | 6 –6,5 |
| Przełam | nierówny do muszlowego |
| Łupliwość | doskonała {010}, niezupełna {100} |
| Pokrój kryształu | słupkowy, pręcikowy |
| Układ krystalograficzny | rombowy |
| Właściwości mechaniczne | kruchy |
| Gęstość minerału | 3,10-3,36 g/cm³[1] |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa | bezbarwny, szary, zielonobrązowy, różowy, żółty, niebieski, fioletowy, fioletowoniebieski |
| Rysa | biała lub bezbarwna |
| Połysk | szklisty, perłowy |
| Współczynnik załamania | nα = 1,696 - 1,700 nβ = 1,696 – 1,702 nγ = 1,702 – 1,718 |
| Inne | dwuosiowy dodatni, pleochroizm |
Zoisyt, zoizyt – minerał z grupy krzemianów grupowych. Należy do minerałów rzadkich, rozpowszechnionych tylko w niektórych rejonach Ziemi.
Nazwa jest uhonorowaniem Žigi Zoisa, finansującego badania minerałów[2].
Właściwości
Tworzy kryształy słupkowe z wyraźnym prążkowaniem poprzecznym. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, pręcikowych. Jest polimorficzny z jednoskośnym klinozoisytem. Jest kruchy, przezroczysty, często zawiera domieszki manganu (thulit), chromu (anyolit), wanadu (tanzanit), strontu, potasu, tytanu. Po oszlifowaniu wykazuje niekiedy „efekt kociego oka”.
Występowanie
Minerał skał metamorficznych niskich temperatur i dużych ciśnień. Spotykany w skałach wapienno–krzemianowych, gnejsach, granulitach, amfibolitach i eklogitach.
Miejsca występowania: Tanzania, Kenia, Zambia, Rosja – Ural, USA – Wyoming, Karolina Pd, Meksyk, Austria, Norwegia, Szwajcaria.
W Polsce występuje w masywie Braszowic, Jordanowie Śląskim, Nasławicach, także w amfibolitach Sobótki, w okolicach Nowej Rudy i Sokolca k. Kłodzka.
Zastosowanie
 | Ta sekcja od 2015-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
- Ma znaczenie naukowe (wskaźnik charakteru i przeobrażeń skał),
- jest interesujący dla kolekcjonerów,
- rzadki i ceniony kamień jubilerski i ozdobny,
- służy do wyrobu drobnej galanterii ozdobnej i artystycznej, biżuterii i rzeźb.
Galeria
(c) Rob Lavinsky, iRocks.com – CC-BY-SA-3.0Zoisyt (1,7x1,0x0,8 cm)
(c) Rob Lavinsky, iRocks.com – CC-BY-SA-3.0Okazały kryształ zoisytu (7,5 × 4 x 2 cm)
(c) Rob Lavinsky, iRocks.com – CC-BY-SA-3.0Zoisyt
Wyraźnie zabarwiony zoisyt
Przypisy
- ↑ Mindat – zoisite (ang.) [dostęp 2011-06-01].
- ↑ Zoisite, [w:] Mindat.org [online], Hudson Institute of Mineralogy [dostęp 2022-03-29] (ang.).
Bibliografia
- Autor: Olaf Medenbach, Cornelia Sussieck-Fornefeld: Leksykon przyrodniczy. Minerały. Warszawa: Świat Książki, 1995, s. 214, 281. ISBN 83-7129-194-9.
Media użyte na tej stronie
(c) Rob Lavinsky, iRocks.com – CC-BY-SA-3.0
Zoisite
- Locality: Alchuri (Alchori; Aschudi), Shigar Valley, Skardu District, Baltistan, Northern Areas, Pakistan (Locality at mindat.org)
- Size: thumbnail, 2.3 x 0.8 x 0.5 cm
- Zoisite
- A sharp, very glassy, completely transparent gem crystal of the rare green-colored zoisite gem crystals, that trickle out of this region in small pockets from time to time.
(c) Rob Lavinsky, iRocks.com – CC-BY-SA-3.0
Zoisite
- Locality: Alchuri (Alchori; Aschudi), Shigar Valley, Skardu District, Baltistan, Northern Areas, Pakistan (Locality at mindat.org)
- Size: 2.3 x 1.4 x 0.5 cm.
- A sharp, very glassy, completely transparent gem crystal of the rare green-colored zoisite gem crystals that trickles out of this region in small pockets from time to time. Ex. Laura and Stevia Thompson Collection.
(c) Rob Lavinsky, iRocks.com – CC-BY-SA-3.0
Zoisite
- Locality: Merelani Hills (Mererani), Lelatema Mts, Arusha Region, Tanzania (Locality at mindat.org)
- Size: thumbnail, 3.1 x 1.4 x 1.3 cm
- Zoisite or yellow Tanzanite
- A VERY GEMMY, extremely colorful piece of this rare zoisite varietal which seems to turn up only very rarely, in small pockets, at this series of mines and pits famous for blue Tanzanite. This is an excellent piece with extremely glassy lustre, better than indicated in the pics and so brilliant that it looks polished (but is not!). Weight 86 carats!
(c) Rob Lavinsky, iRocks.com – CC-BY-SA-3.0
Zoisite
- Locality: Merelani Hills (Mererani), Lelatema Mts, Arusha Region, Tanzania (Locality at mindat.org)
- A stunning, gemmy, "yellow tanzanite" crystal. It is not know why these specimens trickling out now lack the blue color component usually found in tanzanite, but they sure are pretty nonetheless. 13.58 carats 1.7 x 1 x 0.8 cm
(c) Rob Lavinsky, iRocks.com – CC-BY-SA-3.0
Zoisite
- Locality: Shigar Valley, Skardu District, Baltistan, Northern Areas, Pakistan (Locality at mindat.org)
- A remarkable specimen of sharply crystallized, elongate, olive-colored zoisite crystals from this remote mining valley! This is one of a handful of specimens (and one of the very top pieces) brought back to the US by dealer Herb Obodda in 2003. No more showed up this year, so it seems to have been a one-off shot. I think they are really quite dramatic specimens, this one in particular, as the crystals are displayed off the stalk almost like a carefully designed piece of artwork. In the past, sharp single crystals had been found at several times, but this is the first time I am aware of that large matrix specimens of this material turned up. 7.5 x 4 x 2 cm
Autor: Didier Descouens, Licencja: CC BY-SA 4.0
Anyolite (chrome-zoisite,tschermakite,rubis)
- Locality: Mundarara Mine, Longido, Mt Kilimanjaro, Kilimanjaro Region, Tanzania (12 cm).
Autor: Dave Dyet - http://www.dyet.com, Licencja: Copyrighted free use
Thulite (rosaline) from Tvedestrand, Norway.