Zoran Đinđić

Zoran Ðinđić
Зоран Ђинђић
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia1 sierpnia 1952
Bosanski Šamac
Data i miejsce śmierci12 marca 2003
Belgrad
Premier Serbii
Okresod 25 stycznia 2001
do 12 marca 2003
Przynależność politycznaPartia Demokratyczna
PoprzednikMilomir Minić
NastępcaNebojša Čović (p.o.)
podpis

Zoran Ðinđić, cyr. Зоран Ђинђић (ur. 1 sierpnia 1952 w Bosanskim Šamacu, zm. 12 marca 2003 w Belgradzie[1]) – serbski polityk, filozof i nauczyciel akademicki, współzałożyciel i od 1994 do 2003 lider Partii Demokratycznej (DS), w 1997 burmistrz Belgradu, w latach 2001–2003 premier Serbii. Zginął w zamachu.

Życiorys

Ukończył szkołę średnią w Belgradzie, a następnie filozofię na Uniwersytecie w Belgradzie. Brał udział w antykomunistycznych protestach studenckich, za co został tymczasowo aresztowany, a w 1974 skazany na karę 1 roku pozbawienia wolności. Został zwolniony po kilku miesiącach wraz z innymi studentami na skutek nacisków międzynarodowych. W 1977 umożliwiono mu wyjazd do Niemiec Zachodnich, gdzie w 1979 doktoryzował się z filozofii na Universität Konstanz[1][2]. Pracował w Niemczech w różnych instytutach badawczych i na uniwersytetach, zajmował się również tłumaczeniami[2]. Powrócił do Jugosławii w 1989, otrzymując posadę profesora filozofii na Uniwersytecie w Nowym Sadzie[1].

11 grudnia 1989 znalazł się w gronie 13 intelektualistów, którzy powołali Partię Demokratyczną, nawiązującą do przedwojennego ugrupowania[2]. Po jej formalnym zarejestrowaniu Zoran Đinđić w 1990 objął funkcję przewodniczącego komitetu wykonawczego. W trzech pierwszych wielopartyjnych wyborach w pierwszej połowie lat 90. uzyskiwał mandat deputowanego[1]. W 1994 zastąpił Dragoljuba Mićunovicia na stanowisku przewodniczącego Partii Demokratycznej[3].

Stał się wówczas jednym z głównym opozycjonistów wobec rządów postkomunistów Slobodana Miloševicia. W 1996 kierowana przez niego DS w koalicji z Demokratyczną Partią Serbii (DSS) Vojislava Koštunicy i innymi opozycyjnymi formacjami zwyciężyła w wyborach lokalnych w kilku większych miastach Serbii. Władza odmawiała uznania wyników wyborów, co doprowadziło do masowych skutecznych protestów. Zoran Đinđić w lutym 1997 objął urząd burmistrza Belgradu. W tym samym roku jego DS i DSS zbojkotowały wybory parlamentarne. Doszło jednocześnie do sporów w opozycji, dotychczasowy sojusznik Serbski Ruch Odnowy wsparł we wrześniu 1997 odwołanie Zorana Đinđicia z urzędu burmistrza[1].

W 1999 podczas konfliktu w Kosowie i natowskich nalotów zignorował powołanie do wojska, wyjechał do Czarnogóry, motywując to otrzymywanymi pogróżkami[2]. W 2000 współtworzył Demokratyczną Opozycję Serbii, w której Partia Demokratyczna stała się jednym z dwóch głównych ugrupowań. Wspierany przez DOS Vojislav Koštunica w wyborach na urząd prezydenta Jugosławii w tym samym roku pokonał Slobodana Miloševicia. Zoran Đinđić stał się jednym z liderów masowych protestów w całym kraju, gdy kontrolowana przez władze komisja wyborcza odmówiła uznania tych wyników. W konsekwencji doszło do obalenia Slobodana Miloševicia, a następnie zwycięstwa DOS w wyborach parlamentarnych z 23 grudnia 2000[1][2]. Zoran Đinđić powrócił wówczas do parlamentu[1], a 25 stycznia 2001 stanął na czele wielopartyjnego rządu[3].

W trakcie jego urzędowania doszło do przekształcenia Federalnej Republiki Jugosławii w federację Serbii i Czarnogóry. W 2001 doprowadził do wydania Slobodana Miloševicia Międzynarodowemu Trybunałowi Karnemu dla byłej Jugosławii[2]. Dochodziło jednocześnie do konfliktów politycznych z Vojislavem Koštunicą, na skutek których DSS została wykluczona z DOS[2].

Zginął 12 marca 2003 w Belgradzie w zamachu. Został zastrzelony przez snajpera Zvezdana Jovanovicia, wywodzącego się z jednostek specjalnych. Zamach zorganizowali przedstawiciele służb specjalnych Jedinica za specijalne operacije i przestępczego klanu z Zemunu[1].

Był żonaty z Ružicą Đinđić, miał dwoje dzieci[2].

Zobacz też

  • Rząd Zorana Đinđicia

Przypisy

  1. a b c d e f g h Zoran Đinđić (serb.). istinomer.rs. [dostęp 2017-04-09].
  2. a b c d e f g h Zoran Djindjic (hiszp.). cidob.org. [dostęp 2017-04-09].
  3. a b Leaders of Serbia (ang.). zarate.eu. [dostęp 2017-04-09].

Media użyte na tej stronie

Coat of arms of Serbia.svg
Herb wielki Republiki Serbii
Zoran Djindjic Cropped.jpg
Autor: Demokratska Stranka, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Zoran Đinđić
Zoran Djindjic signature.svg
This is a signature of former prime minister of Serbia - Zoran Đinđić