Zupa mleczna

Zupa mleczna ugotowana na mące gryczanej i jajkach
Gerard David, Maria karmiąca Dzieciątko papką mleczną (ok. 1515)

Zupa mleczna – rodzaj wytrawnej lub słodkiej zupy na bazie mleka i produktów zbożowych lub mącznych (ryżu, dowolnych[1] kasz, płatków, tapioki[2], grzanek[3], makaronu lub klusek).

W niektórych gospodarstwach domowych podawana jest z pokrojoną bułką – nazywana jest wtedy bułką w (na) mleku. Podobnie, gdy dodatkiem do zupy mlecznej jest ryż – potrawa ta nazywana jest wtedy ryżem na mleku. Z kasz najczęściej wybiera się te drobne czyli kaszę mannę, kukurydzianą, krakowską, gryczaną łamaną, jęczmienną łamaną lub perłową. Przed zalaniem mlekiem kaszę należy ugotować na sypko lub półsypko – jedynie kaszę mannę i kaszę kukurydzianą[4] gotuje się bezpośrednio na mleku[1]. Gęsta zupa z kaszy jaglanej nazywana jest „jaglanką”, a z płatków owsianych – „owsianką”.

Zupy mleczne należą do potraw pożywnych (jak wszystkie przetwory mleczne). W Polsce zupa mleczna była przez dziesięciolecia jednym z podstawowych dań w barach mlecznych, czyli tanich jadłodajniach, które zanikły w dużej mierze w latach 90. XX wieku, w okresie gwałtownej ekspansji sieci placówek szybkiego żywienia opartych na zachodnich wzorach (pizzerie itp.). W Polsce zupy mleczne jada się zazwyczaj na śniadanie – we współczesnych domach są to raczej płatki zalane zimnym mlekiem, „tradycyjne” zupy mleczne popularne są za to w placówkach zbiorowego żywienia. Przyrządzone na ciepło podawane są na śniadanie lub kolację dzieciom, osobom starszym i chorym[5]. Kasze rozklejone na mleku podawane bywają jako dodatki do drugiego dania lub jako desery.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Zofia Maciesowicz: „Potrawy z mleka i serów”, wstęp do podrozdziału „Zupy”. W: praca zbiorowa (koordynator: Maria Szczygłowa): Dobra kuchnia: żywienie w rodzinie. Wyd. V. Warszawa: Wydawnictwo „Watra”, 1976, s. 227-228.
  2. ↑ „Rozdział VI. Zupy”, podrozdział „Zupy mleczne”, przepis „93. Tapioka”. W: Marya Ochorowicz-Monatowa: Uniwersalna książka kucharska. Wyd. trzecie znacznie powiększone. Warszawa – Lwów: Księgarnia E. Wende i S-ka, 1913, s. 179.
  3. ↑ Zofia Maciesowicz: „Potrawy z mleka i serów”, podrozdział „Zupy”, przepis „Zupa mleczna z grzankami”. W: praca zbiorowa (koordynator: Maria Szczygłowa): Dobra kuchnia: żywienie w rodzinie. Wyd. V. Warszawa: Wydawnictwo „Watra”, 1976, s. 235.
  4. ↑ Zofia Maciesowicz: „Potrawy z mleka i serów”, „Zupy”, przepis „Płatki (kasza) kukurydzene na mleku”. W: praca zbiorowa (koordynator: Maria Szczygłowa): Dobra kuchnia: żywienie w rodzinie. Wyd. V. Warszawa: Wydawnictwo „Watra”, 1976, s. 228.
  5. ↑ Zofia Bagieńska: „Zupy i dodatki do zup”, podrozdział „Zupy”: „Wiadomości ogólne”. W: praca zbiorowa (koordynator: Maria Szczygłowa): Dobra kuchnia: żywienie w rodzinie. Wyd. V. Warszawa: Wydawnictwo „Watra”, 1976, s. 85–86.

Media użyte na tej stronie

Гречневая каша с молоком.jpg
Autor: Petar Milošević, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kaszka z mąki gryczanej. Jest często spożywane jako śniadanie u południowych i wschodnich Słowian, zwłaszcza przez Rosjan i Ukraińców. Składa się z jajek, mąki gryczanej i mleka gotowanych przez 10 minut