Zwój trójdzielny

Nerw trójdzielny prawy – widok z boku. Zwój trójdzielny (Semilunar Ganglion) widoczny w górnej części rysunku po stronie lewej. Widoczny także tworzący zwój korzeń czuciowy n. trójdzielnego (Sensory root) oraz omijający zwój korzeń ruchowy n. trójdzielnego (Motor root), oba zaznaczone po lewej stronie rysunku.

Zwój trójdzielny/zwój troisty (Gassera) (łac. ganglion trigeminale) zwany również zwojem półksiężycowatym (łac. ganglion semilunare) — zwój czuciowy utworzony przez część włókien pnia nerwu trójdzielnego.

Topografia

Zwój troisty znajduje się na wewnętrznej powierzchni podstawy czaszki. Leży w zagłębieniu kostnym na przedniej powierzchni szczytu piramidy kości skroniowej zwanym wyciskiem nerwu trójdzielnego (łac. impressio nervi trigemini). Zwój leży w przestrzeni między dwiema blaszkami opony twardej, w tzw. jamie Meckela. Zwój jest zgrubieniem na przebiegu korzenia czuciowego nerwu trójdzielnego. Korzeń ruchowy tego nerwu omija zwój leżąc przyśrodkowo i ku dołowi od niego. Biegnie on dalej ku przodowi i dołowi i dążąc do otworu owalnego w tej okolicy zespala się z zasadniczym pniem nerwu żuchwowego (V₃). Przyśrodkowo od zwoju znajduje się boczna ściana zatoki jamistej, bocznie natomiast sąsiaduje on z płatem skroniowym. Ku przodowi i poniżej zwoju znajduje się otwór poszarpany a więc także tętnica szyjna wewnętrzna. Od strony przyśrodkowej zwój otrzymuje włókna współczulne od oplatającego ją splotu szyjno-tętniczego wewnętrznego (łac. plexus caroticus internus). Do zwoju troistego dochodzą także drobne gałązki tętnicze z odcinka jamistego tętnicy szyjnej wewnętrznej oraz gałązki odchodzące od tętnicy oponowej środkowej. Poniżej zwoju biegnie nerw skalisty większy (biegnąc w bruździe kanału nerwu skalistego większego) i dochodzi on do szczytu piramidy kości skroniowej w, którego pobliżu przechodzi przez otwór poszarpany (foramen lacerum) i przechodzi na zewnętrzną powierzchnię podstawy czaszki gdzie wchodzi otworem tylnym do kanału skrzydłowego. W jego obrębie zespala się z n. skalistym głębokim (od splotu szyjno-tętniczego wewnętrznego) tworząc n. kanału skrzydłowego (Widiusza).

Od zwoju odchodzą trzy główne gałęzie tworzące nerw trójdzielny. Są to:

• nerw oczny,
• nerw szczękowy,
• nerw żuchwowy.

Bibliografia

• Ryszard Aleksandrowicz: Anatomia kliniczna głowy i szyi. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007. ISBN 978-83-200-3243-7.