Zwalniacz

Zwalniacz, lub też retarder (tzw. hamulec górski)– urządzenie służące do długotrwałego hamowania pojazdu lub elementów maszyny. Praktycznie używa się go w celu zapobieżenia nadmiernemu wzrostowi prędkości - np. podczas długotrwałych zjazdów ze wzniesienia. Poza coraz rzadziej stosowanym zwalniaczem silnikowym stosuje się zwalniacze hydrauliczne, rzadziej elektryczne hamujące przez wał napędowy pojazdu. Są szczególnie efektywne przy większych prędkościach, zwłaszcza w pojazdach wyposażonych w automatyczną skrzynię biegów. Stosuje się je głównie w samochodach ciężarowych o dużej ładowności i w autobusach, gdzie może dojść do szybkiego przegrzania i spadku skuteczności hamulców. W momencie, w którym siła samych hamulców nie wystarcza, wówczas kierowca może włączyć retarder. Chronią też hamulce przed nadmiernym zużyciem. Oba systemy (hamulec zasadniczy i zwalniacz) mogą być używane zarówno osobno, jak i razem. Niepoprawne zastosowanie retardera może doprowadzić do rozszczepienia zestawu i zepchnięcia ciągnika z drogi przez napierającą naczepę.^[1]

Energia kinetyczna hamowanego zwalniaczem pojazdu jest przekształcana na ciepło, które wymaga rozproszenia - stąd zwalniacze mają własne układy chłodzenia elementów roboczych.

Zwalniacz silnikowy to urządzenie okresowo zamykające układ wydechowy pojazdu (wraz z odcięciem dopływu paliwa), co wspomaga hamowanie silnikiem.

Jako zwalniacze stosuje się też różnego rodzaju urządzenia umożliwiające rozproszenie energii hamującego pojazdu. Przykładami zwalniacza są:

• zwalniacz elektryczny,
• zwalniacz hydrokinetyczny.

• retardery silnikowe
• retardery elektromagnetyczne
• retardery cierne

Zobacz też

• zwalniak

Przypisy