Związek Górali

Nadanie tytułu członka honorowego Związku Górali prof. Janowi Gwalbertowi Pawlikowskiemu (piąty z lewej w pierwszym rzędzie). Widoczni także prezes i założyciel Związku Wojciech Krzeptowski (czwarty z prawej w pierwszym rzędzie) i poseł Wojciech Roj

Tablica pamiątkowa w Zakopanem

Karczma U Wnuka

Związek Górali – organizacja górali podhalańskich założona 4 marca 1904 roku^[1].

Do Związku Górali mogli należeć jedynie górale, szczególną rolę odegrali tu mieszkańcy Zakopanego^[1]. Organizacja zajmowała się przede wszystkim kwestiami ekonomicznymi, oraz związanymi z kulturą i oświatą. Drugim obszarem działalności było zbieranie materiałów dokumentujących ludową kulturę Podhala i Tatr^[2].

Inteligencja zrzeszona w Związku Górali stawiała sobie również cele narodowo-niepodległościowe. W okresie międzywojennym (1918–1939) związek założył szkołę rolniczą oraz seminarium nauczycielskie i mleczarnię. Ponadto inicjował budowy dróg oraz patronował budowom domów ludowych^[1].

Związek zorganizował cztery zjazdy Podhalan (w latach 1911, 1912, 1913 oraz 1919). Zjazdy miały miejsce w Zakopanem i Nowym Targu^[1]. Na IV Zjeździe w Nowym Targu powołano do życia Związek Podhalan, który poszerzył zakres działalności Związku Górali i objął także terytorium powiatów nowosądeckiego, limanowskiego i żywieckiego^[2].

Po wojnie związek w latach 1945–1948 wznowił swoją działalność, po czym zawiesił ją wskutek niesprzyjającej sytuacji^[2].

Kontynuatorem działalności Związku Górali od 1955 r. był Związek Górali Tatrzańskich, przemianowany w 1959 r. na Związek Podhalan i działający do dziś^[2][1].

O powstaniu Związku Górali przypomina tablica pamiątkowa w karczmie „U Wnuka” przy ul. Kościeliskiej 8 w Zakopanem.

Przypisy