Związek Młodzieży Wiejskiej RP „Wici”
| ||
| Państwo |  Polska | |
| Skrót | ZMW RP Wici | |
| Lider | Józef Niećko | |
| Data założenia | 1928 | |
| Data rozwiązania | 1948 | |
| Ideologia polityczna | demokracja parlamentarna | |
| Poglądy gospodarcze | agraryzm | |
| Liczba członków | ponad 100 tys. | |
Związek Młodzieży Wiejskiej RP „Wici” (ZMW RP „Wici”) – organizacja młodzieży wiejskiej, działająca w latach 1928–1948, założona przez część działaczy Centralnego Związku Młodzieży Wiejskiej. Po reaktywacji ZMW RP „Wici”, organizacja w 1948 r. w czasie kongresu we Wrocławiu weszła w skład Związku Młodzieży Polskiej[1][2].
Organizacja powstała w 1928 r., a do pierwszego zarządu głównego weszli m.in.: Zygmunt Załęski, Adam Bień, Franciszek Wójcicki, Józef Niećko, Wincenty Gortat i Ignacy Solarz[3]. Organizacja prowadziła działalność oświatową i wychowawczą m.in. poprzez uniwersytety ludowe. Mimo braku subwencji państwowych, krytyki prawicy społecznej i kleru oraz istnienia wielu konkurencyjnych organizacji, m.in.: katolickich stowarzyszeń młodzieży i młodzieżowych organizacji sanacyjnych, liczba członków systematycznie rosła, osiągając już w 1929 r. około 22 tys. W 1938 r. ZMW RP „Wici” liczyły 100 tys. członków i 3114 kół[4]. W 1931 r. organizacja związała się ze Stronnictwem Ludowym. Wiciarze opracowali zasady polskiego agraryzmu, który stał się podstawą ideologiczną zarówno związku, jak i Stronnictwa Ludowego.
W latach 1928–1939 ZMW RP „Wici” działały jako federacja związków wojewódzkich, zorganizowanych na podstawie własnych statutów i tworzyły je:
- Związek Młodzieży Wiejskiej we Lwowie
- Związek Młodzieży Wiejskiej Znicz w Krakowie
- Kielecki Związek Młodzieży Wiejskiej
- Lubelski Związek Młodzieży Wiejskiej
- Mazowiecki Związek Młodzieży Wiejskiej
- Łódzki Związek Młodzieży Wiejskiej
- Wielkopolski Związek Młodzieży Wiejskiej
- Pomorski Związek Młodzieży Wiejskiej
- Nowogrodzki Związek Młodzieży Wiejskiej[5].
W okresie okupacji niemieckiej działacze ZMW RP „Wici” weszli do kierownictwa Rocha oraz zasilili tworzone Bataliony Chłopskie, natomiast członkinie Wici tzw. Wiciarki, działały w Ludowym Związku Kobiet i Zielonym Krzyżu[6].
Organy prasowe: Wici, Młoda Myśl Ludowa, Chłopskie Życie Gospodarcze, Społem i Znicz[6].
Przypisy
- ↑ Praca zbiorowa 1971 ↓, s. 401.
- ↑ Góra 1979 ↓, s. 98.
- ↑ Praca zbiorowa 1978 ↓, s. 374.
- ↑ Arkadiusz Kołodziejczyk 2002 ↓, s. 387.
- ↑ Drogi rozwoju ruchu ludowego 1964 ↓, s. 231.
- ↑ a b Praca zbiorowa 1970 ↓, s. 537.
Bibliografia
- Praca zbiorowa: Krótki zarys historii ruchu ludowego. Warszawa: LSW, 1971.
- Arkadiusz Kołodziejczyk: Ruch ludowy a Kościół rzymskokatolicki w latach II Rzeczypospolitej. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 2002.
- Praca zbiorowa: Związek Młodzieży Wiejskiej RP Wici w walce o postęp i sprawiedliwość społeczną. Warszawa: LSW, 1978.
- Praca zbiorowa: Słownik Wiedzy Obywatelskiej. Warszawa: PWN, 1970.
- Praca zbiorowa: Drogi rozwoju ruchu ludowego. Warszawa: LSW, 1964.
- Władysław Góra: Refleksje nad historią Polski Ludowej. Wyd. 1. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1979. ISBN 83-222-0048-X.
