Związek Odrodzenia Rosji

Pitirim Sorokin, jeden z członków ZOR

Związek Odrodzenia Rosji (ZOR) – szeroka koalicja demokratycznych partii antybolszewickich, utworzona po traktacie brzeski (3 marca 1918) przez eserowców. Oprócz eserowców w Związku Odrodzenia Rosji uczestniczyli politycy partii kadetów, mienszewików i narodowych socjalistów (esefów). Partie te wygrały jedyne demokratyczne wybory parlamentarne w Rosji w grudniu 1917 i posiadały większość w rozpędzonym przez bolszewików 19 stycznia 1918 Wszechrosyjskim Zgromadzeniu Ustawodawczym (konstytuancie Rosji). U schyłku lata 1918, wobec wyjazdu większości członków z Moskwy i aresztowania przez Czeka Siergieja Mielgunowa faktycznie zaprzestał działalności.

Do działaczy Związku należeli m.in.:

• Boris Sawinkow – były wiceminister wojny w Rządzie Tymczasowym (gabinet Aleksandra Kiereńskiego)
• Nikołaj Awksientjew - minister spraw wewnętrznych w Rządzie Tymczasowym (gabinet Kiereńskiego)
• Pitirim Sorokin – redaktor „Woli Naroda”
• Wasilij Bołdyriew - generał
• Nikołaj Czajkowski - polityk eserowski, działacz Związku Miast
• Siergiej Mielgunow, historyk, działacz partii narodowo-socjalistycznej

Platforma polityczna Związku obejmowała:

• anulowanie traktatu brzeskiego
• przywrócenie Rosji w granicach 1914 (z wyjątkiem Królestwa Polskiego i Finlandii)
• odrodzenie gospodarki rosyjskiej
• przekazanie władzy dyrektoriatowi w okresie przejściowym do zwołania Wszechrosyjskiego Zgromadzenia Ustawodawczego

Stosunki między ZOR a KC partii eserowców były dość napięte (to ZOR a nie KC nawiązał formalne stosunki z Ententą).

Literatura

• Geoffrey Swain, Wojna domowa w Rosji, Warszawa 2000.
• Richard Pipes, Rosja bolszewików, Warszawa 2005.