Związek Organizacji Wojskowej

Związek Organizacji Wojskowej – konspiracyjna organizacja utworzona przez podporucznika Witolda Pileckiego w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau w 1940 roku.

Witold Pilecki znalazł się w KL Auschwitz na polecenie kierownictwa podziemnego ruchu oporu. Początkowo w zamiarach wywiadowczych, w miarę upływu czasu stworzył tam organizację konspiracyjną, której głównym celem było zbrojne opanowanie obozu i uwolnienie więźniów. W codziennej działalności Związek Organizacji Wojskowej zbierał informacje o warunkach życia więźniów i zbrodniach załogi Obozu, a przede wszystkim starał się pomóc więźniom przetrwać pobyt w Obozie. Zaopatrywano więźniów w żywność i lekarstwa dostarczane przez przy-obozowy ruch oporu, starano się lokować ich w komandach o łagodniejszych warunkach życia i pracy.

ZOW stanowili przede wszystkim więźniowie – byli żołnierze i oficerowie Wojska Polskiego. W szczytowym okresie działalności w 1942 roku ZOW liczył około 800 zaprzysiężonych więźniów. Ze względu na przygotowanie ewentualnego zbrojnego wystąpienia formalnym dowódcą ZOW był ppłk Kazimierz Heilman-Rawicz, a po jego wywiezieniu do obozu w Mauthausen – ppłk Juliusz Gilewicz. Jednakże rzeczywistym przywódcą i organizatorem ZOW był, aż do momentu ucieczki z obozu w kwietniu 1943 roku, ppor. Witold Pilecki. Po nim ZOW dowodzili kolejno: ppłk Juliusz Gilewicz, Henryk Bartosiewicz, Józef Cyrankiewicz.

Do zbrojnego powstania w obozie na skalę planowaną przez kierownictwo ZOW nigdy nie doszło z powodu braku możliwości udzielenia wsparcia przez czynniki zewnętrzne.

Członkowie ZOW

Zobacz też

• Ruch oporu w Auschwitz

Linki zewnętrzne

• Raport „W” Witolda Pileckiego