Zwichnięcie

Zwichnięcie (łac. luxatio) – uszkodzenie, w którym dochodzi do utraty fizjologicznej łączności powierzchni stawowych kości połączonych torebką stawową. Zwichnięciu towarzyszy uszkodzenie struktur wewnątrzstawowych: (więzadeł, chrząstki, łąkotek) oraz naciągnięcie bądź rozerwanie torebki stawowej. Staw jest niestabilny, a dodatkowo może dojść do uciskania tętnic lub nerwów. U noworodków spotyka się wrodzone podwichnięcie lub zwichniecie biodra, w przebiegu choroby zwanej dysplazja stawu biodrowego.

Stawy, które najczęściej ulegają zwichnięciom lub podwichnięciom to:

• staw ramienny,
• stawy palców,
• staw biodrowy,
• staw kolanowy,
• staw skroniowo-żuchwowy.

Przyczyny

• Urazy – nagłe zadziałanie siły powodującej przesunięcie powierzchni stawowych,
• Porażenne – zwiotczenie mięśni stabilizujących staw,
• Wrodzone – tzw. wrodzona dysplazja stawu powstała wskutek zaburzeń rozwojowych,
• Patologiczne – wskutek uszkodzenia powierzchni stawowych przez proces zapalny lub nowotworowy.

Objawy zwichnięcia

• silny ból,
• obrzęk,
• zniekształcenie obrysu stawu,
• patologiczne ustawienie kończyny,
• krwiak (siniak),
• brak ruchów czynnych,
• bolesny opór podczas ruchów biernych.

Powikłania

• uszkodzenie nerwów
• uszkodzenie naczyń, niedokrwienie

Leczenie

Pierwsza pomoc w zwichnięciu - unieruchomienie wszystkich kości tworzących staw. Zwichnięcie nastawia lekarz odpowiednio manipulując kończyną. Niektóre duże stawy nastawia w znieczuleniu ogólnym, w mniejszych wystarcza znieczulenie miejscowe. Po nastawieniu unieruchamia się staw. Występują wtedy odpowiednie warunki dla gojenia się uszkodzonej torebki; zapobiega się również wtórnemu zwichnięciu. Zwichnięcia otwarte, nawykowe oraz przypadki z uszkodzeniem naczyń lub nerwów leczy się operacyjnie.

Zobacz też

• podwichnięcie
• skręcenie

Bibliografia

• Wojciech Noszczyk (red.): Chirurgia.. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007. ISBN 83-200-3120-6.
• Jan Fibak (red.): Chirurgia dla studentów medycyny. Warszawa: PZWL, 1996. ISBN 83-200-2012-3.