Zwierki
| Artykuł | 53°03'07"N 23°17'18"E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 53°3'N, 23°19'E |
| - błąd | 20493 m |
| Odległość | 855 m |
| wieś | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna | 85 |
| Kod pocztowy | 16-060[3] |
| Tablice rejestracyjne | BIA |
| SIMC | 0044983[4] |
Położenie na mapie gminy Zabłudów _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Zabłudów") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu białostockiego  | |
 53°03′07″N 23°17′18″E/53,051944 23,288333 | |
Zwierki (dawn. Żwierki[5][6]) – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Zabłudów[4][7].
Prawosławni mieszkańcy wsi należą do parafii Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny w Zabłudowie, a wierni kościoła rzymskokatolickiego do parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Zabłudowie.
Historia
Wieś założono w XVI w[8].
W XVIII w. we wsi istniała cerkiew prawosławna, ściśle związana z Monasterem Zaśnięcia Matki Bożej w Zabłudowie, który jako jeden z nielicznych nie przyjął postanowień unii brzeskiej (cerkiew zabłudowska po 1596 r., pozostała nadal ortodoksyjną)[9]. Spłonęła ona jednak doszczętnie w 1746 r[10].
W końcu XVIII wieku była to wieś magnacka hrabstwa zabłudowskiego położona w Wielkim Księstwie Litewskim, powiecie grodzieńskim, województwie trockim[11].
W 1915 roku większość mieszkańców Zwierek (głównie ludność prawosławna) została masowo ewakuowana przez władze carskie w głąb Rosji w ramach tzw. bieżeństwa. Powroty w rodzinne strony rozpoczęły się dopiero po 1918 roku. Z tułaczki po Rosji wróciło do wsi niespełna 75% jej dawnych mieszkańców[8][12].
W 1921 roku wieś liczyła 38 domów i 203 mieszkańców, w tym 104 prawosławnych i 99 katolików[13].
W 1923 roku powstała w Zwierkach komórka Komunistycznej Partii Zachodniej Białorusi, która w konspiracji działała do 1938 roku, to jest do rozwiązania tej partii[12].
W 1980 r. wieś Zwierki liczyła 195 mieszkańców zamieszkałych w 48 domach (z tego kilkanaście na koloniach). W owym czasie miejscowość posiadała charakter dwuwyznaniowy. Siedzibą parafii zarówno dla rzymskokatolickich jak i dla prawosławnych mieszkańców wsi był pobliski Zabłudów. Zwierki były również wówczas dwujęzyczne. Starsi mieszkańcy Zwierek w codziennej komunikacji posługiwali się gwarą języka białoruskiego, pozostali (młodzież i ludność rzymskokatolicka) porozumiewali się gwarą języka polskiego[8].
W latach 1954-1959 wieś była siedzibą gromady Zwierki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.
Wieś w 2011 roku zamieszkiwały 234 osoby[1][2].
Urodzeni w Zwierkach
- Gabriel Zabłudowski (1684–1690) – święty prawosławny
Inne
We wsi znajduje się prawosławny żeński monaster Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy (Zwierki 46) oraz przyklasztorna cerkiew św. Męczennika Gabriela.
W strukturach administracyjnych Cerkwi Prawosławnej w Polsce wieś podlega parafii pw. Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny w pobliskim Zabłudowie[14].
Przypisy
- ↑ a b Wieś Zwierki w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2020-11-04] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1616 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Białostocki Dziennik Wojewódzki. 1933, nr 11, poz. 49
- ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b c Stanisław Glinka: Atlas gwar wschodniosłowiańskich Białostocczyzny. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1980, s. 23 (47). [dostęp 2017-02-08].
- ↑ Józef Maroszek, Pięć wieków Ziemi Juchnowieckiej, Juchnowiec Kościelny 2013, s. 42,
- ↑ Marek Dorecki. Dziesięć lat w Białymstoku. „Przegląd Prawosławny”. 10 (208), październik 2002. Fundacja im. Księcia Konstantego Ostrogskiego. [dostęp 2017-02-08].
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 96.
- ↑ a b Antoni Łukasz Leończuk, Wspomnienia budzą mnie po nocach... Okupacja sowiecka w Rejonie Zabłudowskim w latach 1931-1941 w relacjach i wspomnieniach, Białystok: Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego, 2010, s. 43 [dostęp 2017-02-08].
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych.. T. 5: Województwo białostockie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1924, s. 27 (18).
- ↑ Michał Bołtryk: Zapomniany Zabłudów. Przegląd Prawosławny, Nr 12/2007 (270), 2007. [dostęp 2016-06-10].
Linki zewnętrzne
- Zwierki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 682.
- Siedziba gminy: Zabłudów
.svg)
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.50 N
- S: 52.17 N
- W: 21.45 E
- E: 24.10 E
Autor: Krzysztof Kundzicz, Licencja: CC BY-SA 3.0
DK19 we wsi Zwierki, gmina Zabłudów, podlaskie
Autor:
Mapa gminy Zabłudów, Polska
Autor:
Mapa powiatu białostockiego, Polska
Herb Zabłudowa na podstawie wypisu z Ksiąg Miejskich Magdeburii Zabłudowskiej z 1750 roku; jeleń skaczący. UCHWAŁA NR IV/14/90 RADY GMINY I MIASTA W ZABŁUDOWIE z dnia 21 sierpnia 1990r w sprawie herbu Miasta Zabłudowa
Autor: Krzysztof Kundzicz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Cerkiew św. Męczennika Gabriela przy Monasterze Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Zwierkach, gmina Zabłudów, podlaskie