Zwierzchnictwo Rzeki Oranje

Ten artykuł od 2009-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Zwierzchnictwo Rzeki Oranje

Orange River Sovereignty

1848-1854
Flaga
Stolica	Bloemfontein
Typ państwa	monarchia
Głowa państwa	królowa Wielkiej Brytanii Wiktoria I
Status terytorium	kolonia
Zależne od	Wielka Brytania
Głowa terytorium	rezydent (później komisarz) George Russell Clerk
Powierzchnia  • całkowita	ok. 130 000 km²
Likwidacja na mocy Konwencji Rzeki Oranje	pomiędzy Wielką Brytanią i Burami 23 lutego 1854

Zwierzchnictwo Rzeki Oranje – istniejące w latach 1848–1854 terytorium, położone pomiędzy rzekami Oranje i Vaal, które znajdowało się pod kontrolą Wielkiej Brytanii, a następnie przekształcone zostało w Wolne Państwo Oranii.

8 października 1845 kapitan William Sutton został mianowany "brytyjskim rezydentem dla plemion żyjących na północny wschód od granicy (Kolonii Przylądkowej)". Sutton został 16 stycznia 1846 zastąpiony przez kpt. Henry'ego Douglasa Wardena, który zakupił farmę Bloemfontein w celu utworzenia stolicy nowego terytorium. W marcu 1849 Wardena zastąpił cywilny komisarz, którym był C. U. Stuart, jednak Warden pozostał rezydentem w Bloemfontein do lipca 1852.

Harry Smith proklamował brytyjskie Zwierzchnictwo Rzeki Oranje 3 lutego 1848. W październiku 1849 król Basuto, Moshoeshoe I, został zmuszony przez Brytyjczyków do podpisania nowego traktatu granicznego, nowa granica pomiędzy państwem Basuto i Zwierzchnictwem była znana jako Linia Wardena.

3 lipca 1852 roku następcą Wardena na stanowisku rezydenta został Henry Green. Po zmianach w brytyjskim rządzie nastąpiła zmiana stanowiska Londynu w sprawie regionu rzeki Oranje. Brytyjski rząd zmierzał od tego czasu do wycofania się z tego terenu. Sir George Russell Clerk został w 1853 specjalnym komisarzem "do uregulowania spraw Zwierzchnictwa", w sierpniu tego roku spotkał się on z przedstawicielami burskich społeczności w celu omówienia spraw dotyczących utworzenia samorządu.

23 lutego 1854 podpisana została Konwencja Rzeki Oranje (Konwencja Bloemfontein), którą podpisał Clerk i miejscowy komitet. Garnizon brytyjski opuścił Bloemfontein 11 marca 1854. Burski rząd ogłosił utworzenie Wolnego Państwa Oranii.

Przedstawiciele rządu brytyjskiego

Rezydenci

• William Sutton - 1845-1846
• Henry Douglas Warden - 1846–1852
• Henry Green - 1852–1854

Komisarze

• C. U. Stuart - 1849–1853
• George Russell Clerk - 1853–1854