Zwierzyniec (Kraków)
%2c_view_from_E%2c_Krakow%2c_Poland.jpg) Wisła i ujście Rudawy. Za nią klasztor i kościół ss. norbertanek. Powyżej osiedle Salwator i dalej Kopiec Kościuszki. Po lewej zabudowa wzdłuż ul. Księcia Józefa. Po prawej budynki Półwsia. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miasto | Kraków |
| Dzielnica | Dzielnica VII Zwierzyniec |
| Poprzednia nazwa | Dzielnica XIII Zwierzyniec |
Położenie na mapie Krakowa  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
 50°02′56″N 19°53′40″E/50,048889 19,894444 | |
Zwierzyniec – obszar Krakowa wchodzący w skład Dzielnicy VII Zwierzyniec. Dawna wieś, która została włączona do terenów Krakowa 13 listopada 1909 roku jako XIII dzielnica katastralna.
Rozciąga się między Rudawą na północy i wschodzie a Wisłą na południu. Od zachodu graniczy z Przegorzałami i z Wolą Justowską, od północy z Czarną Wsią natomiast od wschodu z Półwsiem Zwierzynieckim. Na Zwierzyńcu powstało osiedle Salwator.
Tereny te niegdyś były własnością Piotra Włostowica, wielkorządcy Bolesława Krzywoustego, a w XII w. przeszły w posiadanie Jaksy Gryfity, zięcia Włostowica. Jaksa Gryfita ufundował tutaj w roku 1162 klasztor Norbertanek. W dokumencie fundacyjnym tego klasztoru po raz pierwszy wymieniona została nazwa "Zwierzyniec"[1].
Wieś położona w końcu XVI wieku w powiecie proszowskim województwa krakowskiego była własnością klasztoru norbertanek na Zwierzyńcu w Krakowie[2].
Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 213 budynkach w Zwierzyńcu na obszarze 356 hektarów mieszkały 2976 osoby, z czego 2870 (96,4%) było katolikami, 40 (1,3%) wyznawcami judaizmu, 13 (0,4%) grekokatolikami, a 53 (1,8%) innej religii lub wyznania, 2543 (85,5%) było polsko-, 256 (8,6%) niemiecko-, 11 (0,4%) rusko-, a 101 (3,4%) innojęzycznymi[3].
Nazwa Zwierzyniec jest tradycyjnie powiązana ze służebną funkcją obszarów myśliwskich dla dworu królewskiego, brak jednak dowodów iż istniały na tym terenie wydzielone miejsca do polowań. Najstarszy znany zapis obecnej nazwy Dzielnicy pochodzi z XIII wieku (łac. Sverincia lub Zwerincia), natomiast polski zapis Zwierzyniec jest nam znany dopiero z roku 1422. Pochodną nazwą Zwierzyńca jest Półwsie Zwierzynieckie. Półwsie jest dawnym śladem podziału wsi Zwierzyniec na dwie części – właśnie Zwierzyniec i Półwsie.
Ulica Emaus biegnąca wzdłuż Rudawy – widok z Al. Focha na wschód.
Willa Pod Matką Boską
ul. Księcia Józefa 29,
gdzie mieszkał i miał pracownię Jacek Malczewski.
Budynek komory zasuw zbiornika "Kościuszko"
Wodociągów Miejskich
Kraków ul. Wodociągowa 23
(1901 rok).
Ulica Władysława Anczyca.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Marek Żukow-Karczewski, Zwierzyniec – nie tylko Emaus, "Echo Krakowa", 17,18,19 III 1989 r., nr 55 (12864).
- ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 103.
- ↑ Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XII. Galizien. Wien: 1907.
Linki zewnętrzne
- Zwierzyniec, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 685.
- VII Dzielnica, Kraków, Zwierzyniec
- Rzecz o Salwatorze. icm.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-04)].
- https://zwierzyniec.dworek.eu/
Media użyte na tej stronie
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
- N: 50.15 N
- S: 49.95 N
- W: 19.76 E
- E: 20.26 E
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Ulica św. Bronisławy w Krakowie w Dzielnicy VII Zwierzyniec na Zwierzyńcu. Widok na południowy wschód od skrzyżowania z ulicą Władysława Anczyca.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Aleja Jerzego Waszyngtona w Krakowie w Dzielnicy VII Zwierzyniec na Zwierzyńcu. Widok na wschód.
%2c_21-23_Wodoci%c4%85gowa_street%2c_Zwierzyniec%2c_Krak%c3%b3w%2c_Poland.jpg)
Wodociąg Miejski (1900), ul. Wodociągowa 21-23, Zwierzyniec, Kraków
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zwierzyniec (dawna XIII dzielnica miasta), widok ze wsch, Kraków
%2c_29_Ksi%c4%99cia_J%c3%b3zefa_street%2c_Zwierzyniec%2c_Krak%c3%b3w%2c_Polska.jpg)
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dom i pracownia Jacka Malczewskiego, ul. Księcia Józefa 29, Zwierzyniec, Kraków
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Ulica Władysława Anczyca w Krakowie w Dzielnicy VII Zwierzyniec na Zwierzyńcu. Widok na północny zachód od skrzyżowania z ulicą św. Bronisławy.
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ulica Emaus, Zwierzyniec, Kraków
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ulica Królowej Jadwigi (zimą), Zwierzyniec, Krakow