Zwrotnik Raka

Promienie słoneczne padające na zwrotnik Raka w dniu przesilenia czerwcowego (przesilenie letnie na półkuli północnej, przesilenie zimowe na półkuli południowej).

Zwrotnik Raka (zwrotnik północny[1]) – równoleżnik znajdujący się na północnej półkuli Ziemi, wyznaczający najdalej na północ wysunięte miejsce, nad którym Słońce może znajdować się w zenicie. Dzieje się tak w czasie przesilenia czerwcowego (20-21 czerwca), kiedy półkula północna jest maksymalnie nachylona w kierunku promieni Słońca. Obecnie[2] jest to 23°26′12.1″ [3] szerokości geograficznej północnej.

Jego odpowiednikiem na półkuli południowej, oznaczającym miejsce najbardziej wysunięte na południe, w którym Słońce może znajdować się w zenicie, jest zwrotnik Koziorożca.

Są to dwa z pięciu głównych równoleżników, zaznaczanych na globusach i mapach. Pozostałe to: koło arktyczne, koło antarktyczne oraz równik. Pozycje tych równoleżników są wyznaczone poprzez graniczne wartości kąta padania promieni słonecznych na powierzchnię Ziemi, który zmienia się w ciągu roku. W czasie przesilenia letniego kąt ten wynosi 90° na Zwrotniku Raka, a w czasie przesilenia zimowego (21-22 grudnia) wynosi 90° na Zwrotniku Koziorożca. Koła podbiegunowe (arktyczne i antarktyczne) wyznaczają kierunki styczne w stosunku do promieni słonecznych w tych dniach. Na równiku zaś Słońce jest w zenicie w czasie równonocy wiosennej (20-21 marca) i w czasie równonocy jesiennej (22-23 września).

W czasie rzeczywistym, obserwowane parametry mogą się różnić się od podanych powyżej, ze względu na ruch precesyjny Ziemi i oddziaływania grawitacyjne innych ciał niebieskich na Ziemię. Obecnie w dniu przesilenia letniego Słońce pojawia się w gwiazdozbiorze Bliźniąt, ale około 2000 lat temu było obserwowane w gwiazdozbiorze Raka, dlatego równoleżnik ten został nazwany Zwrotnikiem Raka. Z powodu stopniowej zmiany kierunku osi obrotu Ziemi Słońce pojawi się, w tym dniu, ponownie w gwiazdozbiorze Raka za około 24 000 lat[4].

Zobacz też

Przypisy

  1. zwrotnik Raka, [w:] Słownik języka polskiego PWN [online], WN PWN SA [dostęp 2020-03-01].
  2. W dniu 13-12-2019 jest to 23°26′12.1″, przypis [3] podaje szerokość geograficzną zwrotnika według podanej daty.
  3. Obliquity of the Ecliptic and Nutation, www.neoprogrammics.com [dostęp 2019-12-13].
  4. Tropic of Cancer, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-10-05] (ang.).

Media użyte na tej stronie

REF new (questionmark).svg
Autor: Sławobóg, Licencja: LGPL
Icon for missing references