Zygmunt Żytomirski

Zygmunt August Żytomirski
(Zygmunt August Gawron)
porucznik żandarmerii porucznik żandarmerii
Data i miejsce urodzenia

20 lutego 1891
Kraków

Przebieg służby
Lata służby

1914-1922 i 1939

Siły zbrojne

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie

Jednostki

Warszawska Brygada Pancerno-Motorowa

Stanowiska

dowódca plutonu żandarmerii

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920-1941, dwukrotnie)

Zygmunt August Żytomirski (Żytomierski) vel Gawron (ur. 20 lutego 1891 w Krakowie, zm. ?) – porucznik żandarmerii Wojska Polskiego.

Życiorys

Zygmunt August Żytomirski urodził się 20 lutego 1891 roku w Krakowie, w rodzinie Jacentego, urzędnika kolejowego, i Michaliny. 3 czerwca 1909 roku otrzymał świadectwo ukończenia Gimnazjum świętej Anny w Krakowie, a w dniach 10-12 maja i 21 maja-11 czerwca złożył maturę[1]. W tym samym roku rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. W trakcie studiów odbył, jako jednoroczny ochotnik obowiązkową służbę wojskową w cesarskiej i królewskiej armii.

W 1912 roku został członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich. 29 sierpnia 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich i został wcielony do plutonu jazdy Władysława Belina-Prażmowskiego. 23 października został oddelegowany do cesarskiej i królewskiej Komendy Legionów Polskich, w której pełnił służbę, w charakterze kartografa. 8 listopada tego roku został przeniesiony do Żandarmerii Polowej przy c. i k. Komendzie Legionów Polskich, którą po śmierci Roberta Kunickiego kierował Wacław Harasymowicz. 3 kwietnia 1915 roku awansował na plutonowego, 12 września 1915 roku - na chorążego, a 1 listopada 1916 roku - na podporucznika[2]. 27 marca 1916 roku został wyznaczony na stanowisko referenta ewidencyjnego w c. i k. Komendzie Legionów Polskich[3]. Od 1 lutego 1917 roku kierował kancelarią „A” w Komendzie Żandarmerii Polowej. W kwietniu 1917 roku w Warszawie wykładał praktyczne prowadzenie kancelarii na Wyższym Kursie Szkoły Żandarmerii[4].

1 lipca 1917 roku reskryptem L. 113314/XII cesarskiego i królewskiego Namiestnictwa na Galicję otrzymał zezwolenie na zmianę nazwiska rodowego „Gawron” na „Żytomirski”[5].

W sierpniu 1917 roku, po kryzysie przysięgowym, pełnił służbę w Żandarmerii Polowej Polskiego Korpusu Posiłkowego. W styczniu 1918 roku, po powrocie z leczenia szpitalnego, objął kierownictwo Ekspozytury Żandarmerii Polowej w Bolechowie[6].

Jako podporucznik byłego Polskiego Korpusu Posiłkowego reskryptem Rady Regencyjnej z 31 października 1918 roku został przydzielony do podległego jej Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia[7].

7 grudnia 1918 roku został mianowany dowódcą żandarmerii przy Okręgu Generalnym Warszawskim z uprawnieniami dyscyplinarnymi pułkownika[8]. W 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów rezerwy piechoty, a następnie żandarmerii. W latach 1923–1924 był oficerem rezerwowym 41 pułku piechoty w Suwałkach[9]. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Kraków Miasto. Posiadał przydział mobilizacyjny do 5 dywizjonu żandarmerii w Krakowie[10].

W 1920 roku na łamach „Gazety Policji Państwowej” opublikował cykl artykułów zatytułowanych „Uwagi z dziedziny medycyny sądowej”[11].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku dowodził plutonem żandarmerii Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej[12].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum Nowodworskiego czyli Św. Anny w Krakowie za rok szkolny 1909, s. 67, 74 [1].
  2. Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917, s. 61.
  3. CAW sygn. akt I.120.1.107 s. 49.
  4. Jan Suliński, Żandarmeria organ ..., s. 17, 24-25, błędnie, jako chor. „Gawron-Żytomierski” i ppor. „Żytomierski”.
  5. Pismo L. 368/17 komendanta Żandarmerii Polowej Wojsk Polskich, por. Norberta Okołowicza do Dowództwa Legionów Polskich (Referat Personalny) z 18 lipca 1917 roku [2]. Odprawy Komendy Legionów Polskich, Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. I.120.1.295b, s. 482 [3].
  6. Jan Suliński, Żandarmeria organ ..., s. 26 w dalszym ciągu błędnie, jako ppor. „Żytomierski”.
  7. Dziennik Rozporządzeń Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1918, R. 1, nr 3, s. 21.
  8. Danuta Poźniakowska-Hanak, Żandarmeria Polowa i Wojskowa w latach 1918-1939, Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej Nr 24 z 2001 roku, s. 115. Jan Suliński, Żandarmeria organ ..., s. 33-34.
  9. Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 246, 489. Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 228, 429.
  10. Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 191, 722.
  11. Uwagi z dziedziny medycyny sądowej, Gazeta Policji Państwowej: nr 39 z 25 września 1920 roku, s. 5, nr 40 z 2 października 1920 roku, s. 5, nr 41 z 9 października 1920 roku, s. 5, nr 43 z 23 października 1920 roku, s. 4, nr 44 z 30 października 1920 roku, s. 4, nr 46 z 13 listopada 1920 roku, s. 4, nr 47 z 20 listopada 1920 roku, s. 3, nr 50 z 11 grudnia 1920 roku, s. 3.
  12. Wacław Zaleski, W Warszawskiej Brygadzie ..., s. 273.
  13. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 12 z 1 marca 1923 roku, s. 147.

Bibliografia

  • Roczniki Oficerskie 1923 i 1924.
  • Rocznik oficerski rezerw 1934.
  • Jan Suliński, Żandarmeria organ bezpieczeństwa armii 1918-1945, Warszawa: Kompas II, 2003, ISBN 83-912638-5-1, OCLC 189611436.
  • Wacław Zaleski, W Warszawskiej Brygadzie Pancerno-Motorowej 1939. Z dziejów 1 Pułku Strzelców Konnych, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1988, ISBN 83-11-07460-7, OCLC 834980399.

Linki zewnętrzne

  • Zygmunt August Gawron, Wykaz Legionistów Polskich 1914-1918 [4].
  • Zygmunt August Żytomirski, Lubelszczyzna 1939, „Stankiewicze” [5].

Media użyte na tej stronie

PL Epolet por.svg
Naramiennik porucznika Wojska Polskiego (1919-39).
Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.

It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.

After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
POL Krzyż Walecznych (1920) 2r BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1920) nadany dwukrotnie.