Zygmunt Augustowski

Zygmunt Augustowski

Ślepowron, Lanca, Hubert

rotmistrz
Data i miejsce urodzenia	1 stycznia 1915 Wilno
Data śmierci	20 marca 2008
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Armia Krajowa
Jednostki	„Wachlarz”
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa operacja „Ostra Brama” działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce
Odznaczenia

Grób braci Kazimierza i Zygmunta Augustowskich na Cmentarzu Wilanowskim w Warszawie

Zygmunt Augustowski (ps. „Ślepowron”, „Lanca”, „Hubert”^[1]; ur. 1 stycznia 1915 w Wilnie^[2], zm. 20 marca 2008 w Warszawie) – polski działacz podziemia niepodległościowego w czasie II wojny światowej i podziemia antykomunistycznego, dowódca Ośrodka Dywersyjnego „Tumonty” V Odcinka „Wachlarz”, działacz Korporacji Akademickiej Konwent Polonia. Brat Kazimierza Augustowskiego.

Życie i działalność

Jako żołnierz WP, brał udział w polskiej wojnie obronnej 1939, następnie podjął próbę przedostania się na Zachód, zakończoną aresztowaniem przez Niemców i internowaniem na Pomorzu Zachodnim do czerwca 1940. We wrześniu 1940 przystąpił do Związku Walki Zbrojnej. Od 1942 działał w „Wachlarzu”. Od początku 1943 był dowódcą ośrodka dywersji „Tyrmonty” – Komendy Okręgu Wilno AK, a od stycznia 1944 r. już w stopniu rotmistrza, był dowódcą „Kedywu” miasta Wilna, uczestnicząc następnie między innymi w Operacji „Ostra Brama”.

Członek organizacji konspiracyjnej „NIE”, dowodząc w ramach jej struktur oddziałem specjalnym, z którym przeszedł na tereny Wybrzeża. W kwietniu 1945 został po raz pierwszy aresztowany przez władze komunistyczne w Sopocie. Odbity po trzech miesiącach, organizował grupę wywiadowczą na polecenie Komendy Głównej WiN. Ponownie aresztowany w 1948, został skazany na 10 lat więzienia. Wyrok odbywał między innymi w warszawskim areszcie przy ul. Rakowieckiej. Zwolniony w 1956. Pracował jako radca prawny diecezji poznańskiej, był nestorem Korporacji Akademickiej Konwent Polonia.

Współpraca ze Służbą Bezpieczeństwa PRL

Od 1956 do marca 1990 długoletni tajny współpracownik organów bezpieczeństwa Polski Ludowej. Brał udział w wielu operacjach Służby Bezpieczeństwa wymierzonych przeciwko środowiskom kombatanckim byłej Armii Krajowej oraz przedstawicielom politycznym uchodźstwa polskiego na obczyźnie, a także wobec środowisk duchowieństwa katolickiego^[3][4][5][6].

Pochowany na cmentarzu wilanowskim w Warszawie.

Życie prywatne

Był mężem ppor. Ireny Augustowskiej ps. „Ewa”.

Wybrane odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 12327^[7]
• Krzyż Walecznych (trzykrotnie)
• Order Odrodzenia Polski III kl. (2007)^[8]

Przypisy

Bibliografia

• Archiwum Korporacyjne „Konwent Polonia” (stan na 08.05.2020)
• Krzysztof A. Tochman: Samozwańczy oficer Zygmunt Augustowski. Z dziejów „Wachlarza”, Okręgu Wileńskiego AK i komunistycznej bezpieki. Rzeszów: Instytut Pamięci Narodowej. Oddział w Rzeszowie, 2022. ISBN 978-83-8229-433-0.