Zygmunt Brynk

Zygmunt Brynk

kontradmirał
Data i miejsce urodzenia	25 kwietnia 1872 Mohylów Podolski
Data i miejsce śmierci	26 września 1943 Milanówek
Przebieg służby
Lata służby	1894–1920
Siły zbrojne	MW Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie
Stanowiska	pełnomocnik wojskowy i morski w Waszyngtonie
Główne wojny i bitwy	wojna rosyjsko-japońska, I wojna światowa
Późniejsza praca	Najwyższa Izba Kontroli
Odznaczenia

Zygmunt Brynk (ur. 25 kwietnia^[1] 1872 w Mohylowie Podolskim, zm. 26 września 1943 w Milanówku) – polski kontradmirał, inżynier mechanik okrętowy. Służył jako generał major w Marynarce Wojennej Imperium Rosyjskiego, a następnie po odzyskaniu niepodległości przez Polskę jako kontradmirał w Marynarce Wojennej II Rzeczypospolitej.

Życiorys

Zygmunt Bryk urodził się 25 kwietnia 1872 roku w Mohylowie Podolskim, w rodzinie Kazimierza, matematyka, i Zofii z domu Brynk. Po śmierci rodziców znalazł się pod kuratelą stryjecznego brata Antoniego (1850–1925)^[2].

W 1894 ukończył Wydział Budowy Okrętów w Morskiej Szkole Inżynierii w Kronsztadzie i otrzymał promocję oficerską oraz tytuł inżyniera mechanika okrętowego. Był również absolwentem Akademii Morskiej w Petersburgu z 1900. Po ukończeniu szkoły w Kronsztadzie służył na kanonierce „Groziaszczij”, początkowo jako oficer mechanik, a następnie starszy oficer mechanik. W latach 1900–1901 w Filadelfii brał udział w budowie pancernika „Retwizan”, na którym w późniejszym czasie był starszym oficerem mechanikiem. Od 1908 do 1917 podobną funkcję sprawował na pancernikach „Giegorij Pobiedonosiec” oraz „Impieratrica Marija”. Potem został flagowym oficerem mechanikiem dywizji pancerników Floty Morza Czarnego, a także przewodniczył Komisji Nadzoru Budowy Okrętów w Mikołajowie. W 1918 piastował stanowiska oficera mechanika portu w Sewastopolu i głównego oficera mechanika dywizji pancerników. W latach 1917–1918 zasiadał w Zarządzie Związku Wojskowych Polaków w Sewastopolu oraz był delegatem Zjazdu Wojskowych Polaków do Rządu Tymczasowego.

7 lipca 1919 roku został przyjęty do Wojska Polskiego „z byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej”, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia pułkownika i przydzielony do Departamentu Spraw Morskich^[3]. 15 sierpnia 1919 roku został zatwierdzony, „warunkowo, do czasu ułożenia przez Komisję Weryfikacyjną ogólnej listy starszeństwa oficerów WP”, w randze generała podporucznika^[4].

Następnie znalazł się w Paryżu, gdzie pełnił funkcję specjalisty w polskiej delegacji na konferencję pokojową w sprawie traktatu wersalskiego. Jeszcze w 1919 objął stanowisko pełnomocnika wojskowego i morskiego przy Poselstwie Polskim w Waszyngtonie. 15 września 1920, pod wpływem nacisków ze strony posła RP w Waszyngtonie Kazimierza Lubomirskiego został odwołany z zajmowanego stanowiska przez ówczesnego Ministra Spraw Wojskowych, generała porucznika Kazimierza Sosnkowskiego. 9 listopada 1920 roku został przydzielony do Centralnej Stacji Zbornej w Warszawie^[5].

22 listopada 1920 roku, na własną prośbę, został zwolniony z czynnej służby z zaliczeniem do Rezerwy armii, w stopniu generała podporucznika inżyniera marynarki^[6]. Dekretem Naczelnika Państwa i Naczelnego Wodza z 5 sierpnia 1922 roku został przeniesiony „w stały stan spoczynku na własną prośbę z prawem noszenia munduru z dniem 22 listopada 1920 roku w stopniu kontradmirała”^[7]. 26 października 1923 roku Prezydent RP Stanisław Wojciechowski zatwierdził go w stopniu generała brygady^[8]. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Grodzisk Mazowiecki, jako oficer stanu spoczynku w stopniu generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 2. lokatą w korpusie oficerów Marynarki Wojennej, korpus oficerów technicznych^[9]. 28 kwietnia 1939 roku został przeniesiony z korpusu oficerów technicznych do korpusu oficerów służb Marynarki Wojennej, grupa oficerów technicznych, w stopniu kontradmirała stanu spoczynku ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 1. lokatą^[10].

W latach 1921–1922 był dyrektorem technicznym Towarzystwa Polsko-Amerykańskiego Żeglugi Morskiej. Od 1923 do 1931 pracował w Najwyższej Izbie Kontroli, będąc radcą, rzeczoznawcą oraz naczelnikiem Wydziału Morskiego. W 1931 został członkiem, a następnie prezesem Zarządu Polskich Zakładów Optycznych S.A. „H. Kolberg i S-ka” w Warszawie. Zmarł 26 września 1943 w Milanówku. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera B 18-6-4)^[11].

Awanse

• podporucznik - 1894
• porucznik
• kapitan - 1 stycznia 1905
• podpułkownik - 6 grudnia 1906
• pułkownik - 22 marca 1915
• generał major floty - 25 grudnia 1917
• generał podporucznik marynarki - 15 sierpnia 1919
• generał brygady marynarki - 5 maja 1922^[12]
• kontradmirał - 28 kwietnia 1939

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Walecznych
• Złoty Krzyż Zasługi (26 lutego 1932)^[13]
• Order św. Anny II i III klasy (Imperium Rosyjskie)
• Order Świętego Stanisława II i III klasy (Imperium Rosyjskie)
• Krzyż Kawalerski z Mieczami Orderu św. Włodzimierza (Imperium Rosyjskie)

Zobacz też

• Generałowie polscy
• Generałowie i admirałowie II Rzeczypospolitej
• Generałowie polscy w niewoli

Przypisy

Bibliografia

• Zbigniew Machaliński: Admirałowie Polscy 1919–1950. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1993. ISBN 83-11-08216-2.
• Jan Kazimierz Sawicki: Kadry Morskie Rzeczypospolitej. T. V: Polska Marynarka Wojenna. Dokumentacja organizacyjna i kadrowa oficerów, podoficerów i marynarzy (1918–1947). Gdynia: Polskie Towarzystwo Nautologiczne, 2011. ISBN 978-83-932722-0-4.
• Julian Czerwiński, Małgorzata Czerwińska, Maria Babnis, Alfons Jankowski, Jan Sawicki. Kadry Morskie Rzeczypospolitej, tom II Polska Marynarka Wojenna, część I, Korpus oficerów 1918–1947, Wyższa Szkoła Morska, Gdynia 1996, ISBN 83-86703-50-4.