Zygmunt Hajkowski

Zygmunt Hajkowski
Data i miejsce urodzenia

25 kwietnia 1889
Szczerców

Data i miejsce śmierci

21 marca 1942
Auschwitz-Birkenau

Zawód, zajęcie

nauczyciel

Odznaczenia
Medal Niepodległości Srebrny Wawrzyn Akademicki

Zygmunt Hajkowski (ur. 25 kwietnia 1889 w Szczercowie powiatu łaskiego guberni piotrkowskiej, zm. 21 marca 1942 w Auschwitz-Birkenau) – nauczyciel, polonista i literat, badacz historii literatury polskiej i bibliofil; działacz kulturalny, polityczny i społeczny, ofiara reżimu nazistowskiego.

Życiorys

Pochodził rodziny robotniczej, był synem Michała i Jadwigi z Jureckich. Do szkoły podstawowej i do gimnazjum uczęszczał w Łodzi; w 1906 roku brał udział w strajku szkolnym, zaś od 1909 należał do młodzieżowej niepodległościowej organizacji „Zarzewie”. Wstąpił na Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie (z przerwami spowodowanymi ciężką sytuacją materialną) studiował historię i polonistykę, uzyskując absolutorium, po czym złożył egzamin nauczycielski. Od 1916 pracował w Gimnazjum im. Stanisława Staszica w Zgierzu, gdzie nauczał języka polskiego i literatury polskiej oraz łaciny, a od 1919 te same przedmioty wykładał w III Państwowym Męskim Gimnazjum im. J. Piłsudskiego w Łodzi (dziś III LO im. T. Kościuszki).

Poza pracą zawodową był znanym w Łodzi działaczem kulturalnym i społecznym[1]. Bibliofil – był członkiem założycielem (w kwietniu 1927) Towarzystwa Bibliofilów Łódzkich[2] i jego prezesem w latach 1935–1939.

W 1940 został wysiedlony z Łodzi przez Niemców; przebywał m.in. w Warszawie; tam został aresztowany przez Gestapo i wywieziony do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, gdzie zmarł[3].

Odznaczenia

Publikacje

  • Losy księgozbioru Feliksa Wężyka. Nakładem Towarzystwa Bibliofilów Łódzkich, Łódź 1928.
  • Boruta w literaturze pięknej. Prace Polonistyczne 1937, s. 53–84.
  • Bibliografia historii jednostek terytorialnych województwa łódzkiego. Część 3, Łódź(?) 1939.

Przypisy

  1. ↑ W gronie uczestników zjazdu koleżeńskiego z okazji 30-lecia Państwowego Gimnazjum im. M. Kopernika w Łodzi (dziś I LO im. M. Kopernika, siedzi 1. od prawej). „Łódź w Ilustracji”. 50, s. 1, 13 grudnia 1936. 
  2. ↑ M. Nartonowicz-Kot: Zapomniani społecznicy. miejscownik.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-04)].
  3. ↑ Wanda Lorentzowa, Barbara Hajkowska, Zygmunt Hajkowski [wspomnienie pośmiertne]; [w:] „Prace Polonistyczne”, Tom 4, 1940/1946, s. 211–213.
  4. ↑ M.P. z 1931 r. nr 156, poz. 227 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  5. ↑ M.P. z 1937 r. nr 257, poz. 407 „za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej”.

Bibliografia

  • Janusz Dunin: Hajkowski Zygmunt. W: Irena Treichel (red.): Słownik pracowników książki polskiej. Warszawa: PWN, 1972, s. 312.
  • Wanda Lorentzowa: Hajkowski Zygmunt. W: Kazimierz Lepszy (red.): Polski słownik biograficzny. T. IX. Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1960–1961, s. 241.
  • Wanda Lorentzowa, Barbara Hajkowska, Zygmunt Hajkowski [wspomnienie pośmiertne]; [w:] „Prace Polonistyczne”, Tom 4, 1940/1946, s. 211–213.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie