Zygmunt III Waza

Zygmunt III Waza
Z Bożej łaski król Polski, wielki książę litewski, ruski, pruski, mazowiecki, żmudzki, inflancki, a także dziedziczny król Szwedów, Gotów i Wandalów
Ilustracja
Wizerunek herbu
Faksymile
Pro iure et populo
Dla prawa i ludu
Cor regis in manu Domini
Serce króla w ręku Pana
Coelitus sublima dantur
Rzeczy szczytne z nieba pochodzą
Król Polski i Wielki książę Litewski
Okres

od 19 sierpnia 1587
do 30 kwietnia 1632

Koronacja

27 grudnia 1587, Kraków

Poprzednik

Stefan Batory

Następca

Władysław IV Waza

Król Szwecji
Okres

od 17 listopada 1592
do 24 lipca 1599 (tytularnie do śmierci)

Koronacja

19 lutego 1594, Uppsala

Poprzednik

Jan III Waza

Następca

Karol IX Waza Sudermański

Głowa unii polsko-szwedzkiej
Okres

od 17 listopada 1592
do 24 lipca 1599

Książę Finlandii
Okres

od 1592
do 1599

Poprzednik

Jan III Waza

Następca

Karol IX Waza

Dane biograficzne
Dynastia

Wazowie

Data i miejsce urodzenia

20 czerwca 1566
Gripsholm

Data i miejsce śmierci

30 kwietnia 1632
Warszawa

Przyczyna śmierci

udar mózgu

Miejsce spoczynku

Wawel w Krakowie

Ojciec

Jan III Waza

Matka

Katarzyna Jagiellonka

Rodzeństwo

Anna Wazówna
Izabella Wazówna

Żona

Anna Habsburżanka
Konstancja Habsburżanka

Dzieci

Anna Maria Wazówna
Władysław IV Waza
Jan Kazimierz Waza
Jan Albert Waza
Karol Ferdynand Waza
Aleksander Karol Waza
Anna Katarzyna Konstancja Wazówna

Odznaczenia
Order Złotego Runa
Galeria
Rzeczpospolita w czasach unii personalnej polsko-szwedzkiej 1592–1599
Rzeczpospolita w 1619 roku po rozejmie dywilińskim w swoim największym zasięgu terytorialnym

Zygmunt III Waza, szw. Sigismund (ur. 20 czerwca 1566 w Gripsholm, zm. 30 kwietnia 1632 w Warszawie) – król Polski i wielki książę litewski w latach 1587–1632 oraz król Szwecji (panował w latach 1592–1599, zachował tytuł do śmierci w 1632) z dynastii Wazów. W latach 1592–1599 głowa unii polsko-szwedzkiej. Syn króla szwedzkiego Jana III Wazy i królewny polskiej Katarzyny Jagiellonki, po kądzieli wnuk króla Zygmunta Starego i królowej Bony. Ojciec królów polskich Władysława IV i Jana Kazimierza. Za panowania Zygmunta III Rzeczpospolita osiągnęła swój największy obszar.

Charakterystyka postaci

Zygmunt III Waza był wszechstronnie wykształcony, biegle władał pięcioma językami, w tym językiem polskim. Przyszły król już za młodu był człowiekiem ogromnie poważnym i pełnym monarszej godności, stronił od biesiad. Zygmunt III Waza odznaczał się pracowitością, pobożnością oraz wewnętrzną dyscypliną. Był tercjarzem jezuitów. Dzień zaczynał od wysłuchania dwóch mszy świętych. Do końca życia pamiętał o codziennym odmawianiu brewiarza i godzinek. Był dobrym gospodarzem, trzykrotnie zwiększył dochody skarbu królewskiego[1].

Był artystycznie uzdolniony, parał się malarstwem i złotnictwem, grał na klawikordzie i znał się na architekturze. Roztoczył opiekę nad sztuką, naśladując mecenat Habsburgów. Zgromadził obrazy mistrzów weneckich i flamandzkich, tworząc pierwszą nowoczesną galerię w Polsce[2]. Swoje plastyczne zamiłowania rozwijał również w rzeźbie, sztycharstwie, snycerstwie, złotnictwie i obróbce bursztynu. Wykonywał złote kielichy, pateny, monstrancje, świeczniki, lampy, z upodobaniem budował zegary. Wykonane przez siebie przedmioty ofiarowywał kościołom i osobom zaprzyjaźnionym. Interesował się alchemią.

Król lubił łowy, grał w piłkę, zajmował się sadem i ogrodem[3].

Narodziny królewicza

Rodzice Zygmunta: książę Finlandii Jan, późniejszy król Szwecji Jan III Waza oraz królewna polska Katarzyna Jagiellonka zawarli związek małżeński 4 października 1562 r. w Wilnie. Po ślubie zamieszkali w Turku, gdzie prowadzili własny dwór.

12 sierpnia 1563 r. król Szwecji Eryk XIV najechał na Turku i uwięził parę książęcą w zamku Gripsholm, niedaleko Sztokholmu. Katarzynie Jagiellonce zaproponował wolność, jednak nie opuściła męża. 20 czerwca 1566 r. w Gripsholm urodziła Zygmunta.

Wiosną 1569 r. rodzice Zygmunta, Jan III Waza i Katarzyna Jagiellonka, zostali koronowani na króla i królową Szwecji.

Galeria
Zygmunt III Waza. Portret pędzla Marcina Kobera ok. 1590 r.
Zygmunt III, obraz autorstwa szwajcarskiego malarza Josepha Heintza Starszego z ok. 1605 r.
Zygmunt III na medalu z 1611 r.
Portret Zygmunta III ze szkoły Rubensa ok. 1624 r.
Zygmunt z rodzicami na zamku Gripsholm

Objęcie władzy w Rzeczypospolitej Obojga Narodów

Po śmierci króla Stefana Batorego (1586) zwołano na dzień 30 czerwca 1587 wolną elekcję na polu elekcyjnym w Woli pod Warszawą.

Zgłoszono dwóch kandydatów: 21-letniego szwedzkiego królewicza Zygmunta (syna Katarzyny Jagiellonki) oraz drugiego kandydata: arcyksięcia austriackiego Maksymiliana III Habsburga.

Wielki hetman Jan Zamoyski popierał Zygmunta Wazę, natomiast ród Zborowskich opowiadał się za wyborem Habsburga. Zaś szlachta litewska, która zebrała się w oddzielnym kole, nie wzięła udziału w wyborze króla, uzależniając swój udział od spełnienia jej postulatów, min. oddania Litwie Inflant.

Mimo absencji Litwinów, 19 sierpnia 1587 większość zebranych, wraz z interreksem, prymasem Stanisławem Karnkowskim, wybrała na nowego króla 21-letniego szwedzkiego królewicza Zygmunta, syna Jana Wazy i Katarzyny Jagiellonki, siostrzeńca Anny Jagiellonki. Fakt, ze młody królewicz wywodził się z Jagiellonów dała Zygmuntowi przewagę w oczach szlachty.

Jednak kilka dni po elekcji, 22 sierpnia, opozycja Zborowskich obwołała królem niewybranego przez elekcję Maksymiliana III Habsburga. Królem ogłosił go biskup-nominat kijowski, Jakub Woroniecki.

W dniu 25 sierpnia grupa posłów litewskich złożyła protest w grodzie warszawskim, w którym odmówiła uznania obu elektów. Ponieważ jednak wybory były lege artis, o wyniku elekcji miała rozstrzygnąć siła i zdecydowanie zwolenników poszczególnych frakcji. W imieniu Zygmunta pacta conventa wstępnie zaprzysięgli jego posłowie: Eryk Brahe i Eryk Sparre.

W ostatnich dniach września 1587, na wody Zatoki Gdańskiej wpłynęła szwedzka flotylla złożona z ponad dwudziestu okrętów. Przywiozła ona Zygmunta III Wazę. Z powodu sprzeciwu protestantów z Gdańska, nie mogli skorzystać z kościoła mariackiego, dlatego Zygmunt wraz ze świtą przybył 7 października 1587 do Oliwy, gdzie w obecności kilkudziesięciu dostojników podpisał pacta conventa, po czym podskarbi pruski Jan Dulski (w zastępstwie nieobecnego marszałka wielkiego koronnego Andrzeja Opalińskiego) ogłosił go królem.

Król Zygmunt III powrócił na okręt, by następnego dnia przybyć do Gdańska, skąd 20 października wyruszył do Krakowa[4][5]. W Krakowie zjawił się 9 grudnia witany przez biskupa kamienieckiego Wawrzyńca Goślickiego.

Sejm koronacyjny zebrał się 10 grudnia. 27 grudnia 1587 w katedrze wawelskiej Zygmunt został koronowany na króla Polski przez arcybiskupa gnieźnieńskiego i prymasa Polski Stanisława Karnkowskiego. Jednak koronacja nie zakończyła sporów elekcyjnych.

Finalnie, hetman wielki koronny Jan Zamoyski musiał stanąć zbrojnie po stronie Zygmunta III Wazy. 24 listopada pokonał 8 tysięczne wojsko austriackie oblegające Kraków. Następnie, 24 stycznia 1588, po pościgu rozbił przeciwnika pod Byczyną i wziął Habsburga do niewoli. Uwięził go w Krasnymstawie. Aresztowano też wielu jego zwolenników.

9 marca 1589, w imieniu pokonanych Habsburgów, cesarz Rudolf II Habsburg podpisał porozumienie (traktat bytomsko-będziński), w którym zobowiązał się do nieinterweniowania w wewnętrzne sprawy Rzeczypospolitej[6]. Natomiast sejm pacyfikacyjny ogłosił amnestię. Uwolniono Maksymiliana i jego zwolenników.

Herby i tytuły królewskie Zygmunta III Wazy

Zygmunt III, z Bożej łaski król Polski, wielki książę litewski, ruski, pruski, mazowiecki, żmudzki, inflancki, a także dziedziczny król Szwedów, Gotów i Wandalów.

łac. Sigismundus Tertius Dei gratia rex Poloniæ, magnus dux Lithuaniæ, Russiæ, Prussiæ, Masoviæ, Samogitiæ, Livoniæque, necnon Suecorum, Gothorum Vandalorumque hæreditarius rex.

szw. Vi Sigismund med Guds nåde Sveriges, Götes och Vendes konung, storfurste till Finland, Karelen, Wåtschipethin och Ingermanland uti Ryssland och över de Ester i Livland hertig, så och konung till Polen, storfurste till Litauen, Rydzen, Preussen, Masurien, Samogitien, Kiouenn, Wolin och Livland herre

Król Szwecji

Pięć lat objęciu tronu w Polsce przez Zygmunta III Wazę, w 1592, zmarł jego ojciec, Jan III, który był królem Szwecji. Zygmunt stał się formalnie królem tego kraju. Powstała wówczas personalna unia polsko-szwedzka.

Zygmunt III Waza odebrał należną mu koronę Szwecji, jednak najpierw musiał zaprzysiąc zagwarantowanie praw dla luteranizmu i wyrzec się prób katolicyzacji Królestwa Trzech Koron. Po dopełnieniu tych formalności 19 lutego 1594 został wraz z żoną uroczyście koronowany w katedrze w Uppsali na króla Szwecji.

Jednak przeciwna katolickiemu królowi protestancka opozycja, pod wodzą regenta ks. Karola Sudermańskiego, doprowadziła do buntu w Szwecji. Wtedy Zygmunt III Waza stanął na czele korpusu interwencyjnego. Wobec braku synchronizacji działań ze swoimi szwedzkimi sojusznikami poniósł porażkę w bitwie pod Linköping w 1598. To doprowadziło do jego detronizacji przez Riksdag w 1599.

Jednocześnie sejm sztokholmski uznał syna Zygmunta III; królewicza Władysława IV Wazę, za następcę tronu. Postawiono jednak warunek, że królewicz ma przybyć do Szwecji, gdzie zostanie wychowany w religii dominującej w Szwecji, czyli luteranizmie[7].

Polityka wyznaniowa

Projekt srebrnego relikwiarza trumiennego świętego Stanisława do katedry na Wawelu, ok. 1630 r., przykład wyśmienitego mecenatu artystycznego Zygmunta III[8]

Zygmunt III opowiadał się za kontrreformacją. Będąc pod wpływem: jezuity Bernarda Gołyńskiego, Andrzeja Boboli, Piotra Skargi i prymasa Stanisława Karnkowskiego umacniał się w nietolerancji wobec innowierców[9]. Dążył też do ściślejszej współpracy z papiestwem i katolickimi Habsburgami dlatego w 1592 zawarł związek małżeński z arcyksiężniczką Anną z Habsburgów.

W 1589 Moskwa stała się siedzibą patriarchatu, który zamierzał rozciągnąć swoją zwierzchność na biskupów prawosławnych Rzeczypospolitej. Unia kościelna miała stanowić zaporę dla tych aspiracji[10].

Zygmunt III Wasa w 1596 doprowadził do zawarcia unii brzeskiej pomiędzy Kościołami katolickim i prawosławnym, której wynikiem było powstanie Kościoła unickiego, podporządkowanego papieżowi. Mimo częściowego zjednoczenia obu Kościołów unia spowodowała, w perspektywie czasu, dodatkowe podziały i waśnie między unitami i prawosławiem.

W tymże 1596 Zygmunt III rozpoczął przeprowadzkę do Warszawy swojego dworu ze spalonego rok wcześniej Zamku Królewskiego na Wawelu. Po 1611 Warszawa stała się Miastem Rezydencjonalnym Jego Królewskiej Mości[11][12][13] Oficjalną stolicą Królestwa Polskiego pozostał nadal Kraków, miejsce prawie wszystkich kolejnych koronacji, siedziba instytucji, tj. Skarbiec Koronny oraz depozytariusz królewskich insygniów[14].

W 1611 wymógł na księciu Janie Zygmuncie Hohenzollernie zgodę na budowę kościoła katolickiego w Królewcu, a w 1619 kaplicy w Świętej Lipce, gdzie w 1630 osiedlili się jezuici. Podobnie pod naciskiem króla zagwarantowano swobodę religijną katolikom w Kurlandii w 1617, gdzie pierwsze kościoły katolickie po protestantyzacji kraju powstały ponownie w połowie XVII w.

Bunty kozackie

Zatargi z kozakami o stworzenie stałej armii na żołdzie Rzeczypospolitej (kozacy rejestrowi) doprowadziły do wybuchu serii buntów na Ukrainie, krwawo stłumionych przez wojska koronne i pospolite ruszenie. W latach 1591–1593 trwało powstanie Kosińskiego, 1594–1596 powstanie Nalewajki, na schyłek panowania Zygmunta III przypada wreszcie powstanie Fedorowicza w 1630. Wojna z Imperium Osmańskim

Zygmunt III nie interesował się natomiast problemami związanymi z południowo-wschodnimi granicami Rzeczypospolitej. Pozostawił je w gestii kanclerza Jana Zamoyskiego, który w 1595, realizując stare plany Stefana Batorego, zajął zbrojnie Mołdawię jako polskie lenno. Wojskowa interwencja Imperium Osmańskiego została odparta pod Cecorą i zależność Hospodarstwa Mołdawskiego od Rzeczypospolitej utrzymała się jeszcze do 1620. 16 lipca 1607 roku Rzeczpospolita i Imperium Osmańskie zawarły traktat pokojowy[15].

W kampanii mołdawskiej wziął także udział hetman Stanisław Żółkiewski, który w 1596 stłumił też powstanie kozackie Semena Nalewajki na Ukrainie.

Polska doznała również niepowodzeń w konflikcie z Imperium Osmańskim. W rozpoczętej przez nią wojnie w Mołdawii, sprowokowanej zresztą przez wyprawę polskich lisowczyków na Siedmiogród, wojska polskie poniosły w 1620 znaczne straty w czasie oblężenia pod Cecorą, a w trakcie odwrotu, zginął hetman wielki koronny Stanisław Żółkiewski. Natomiast oparła się wojskom tureckim twierdza w Chocimiu. Podczas jej oblężenia zmarł hetman Chodkiewicz. Wówczas zawarty został polsko-turecki układ pokojowy, przywracający granicę na Dniestrze z okresu panowania Zygmunta II Augusta, co było równoznaczne z utratą wpływów Rzeczypospolitej w Mołdawii i Wołoszczyźnie.

Próba zamachu

15 listopada 1620 roku chory psychicznie polski kalwinista, Michał Piekarski dokonał próby zamachu na króla, gdy cały dwór był w drodze na nabożeństwo. Po tym wydarzeniu; w warszawskiej kolegiacie św. Jana wybudowano kryty ganek pomiędzy zamkiem a lożą królewską.

Interwencja w księstwach naddunajskich

W 1600 hetman wielki koronny Jan Zamoyski na czele 20-tysięcznej armii przeprowadził interwencję przeciwko hospodarowi wołoskiemu Michałowi Walecznemu i przywrócił tron mołdawski przychylnemu Polsce Jeremiemu Mohyle, a jego brata Szymona osadził na tronie Hospodarstwa Wołoskiego[16].

Galeria
Portret Zygmunta III Wazy z warsztatu Petera Paula Rubensa z lat 20. XVII wieku
Kolumna Zygmunta III ustawiona w 1644 przez króla Władysława IV dla upamiętnienia ojca
Zygmunt III Waza z pocztu królów polskich Marcello Bacciarelli.

Wojna ze Szwecją

Gdy w 1600 Zygmunt III Waza inkorporował do Rzeczypospolitej Estonię, stało się to powodem wkroczenia wojsk szwedzkich do Inflant. Rozpoczęła się wojna, tocząca się z przerwami od 1601 do 1629. W pierwszej fazie wojny doszło do kilku spektakularnych zwycięstw: pod Kokenhausen (1601), pod Białym Kamieniem (1604) i pod Kircholmem (1605). Ostatecznie jednak pierwsza faza wojen polsko-szwedzkich okazała się dla Rzeczypospolitej niekorzystna.

Szwedzi, po zawarciu w 1617 „wiecznego” pokoju z Rosją, wznowili w 1621 działania wojenne przeciw Rzeczypospolitej w Inflantach, zajmując Rygę. W 1626 Szwedzi przenieśli działania zbrojne do Prus, opanowali porty w Prusach Książęcych, zablokowali ujścia Dźwiny, Wisły i Odry oraz port Gdański. 28 listopada 1627 doszło do bitwy morskiej pod Oliwą, w której zwycięstwo odniosła flota polska. W 1629 wojna zakończyła się jednak niekorzystnym dla Polski rozejmem w Altmarku, przy czym już wcześniej, na mocy rozejmu w Mitawie (1622), większość Inflant przeszła na rzecz Szwecji.

Rokosz Zebrzydowskiego

W 1605 król zwołał sejm, na którym chciał uzyskać większe prerogatywy władzy królewskiej, zreformować parlament, zwiększyć podatki i liczebność wojska itp. Stronnictwo popularystów, przeciwne królowi, odpowiedziało konfederacją, zawiązaną w Sandomierzu i zbrojnym rokoszem wojewody krakowskiego, Mikołaja Zebrzydowskiego, zakończonym klęską stronnictwa w bitwie pod Guzowem 6 lipca 1607. Mimo tego nie doszło do wzmocnienia rządów królewskich.

Wojna z Rosją

Galeria
Stanisław Żółkiewski przedstawia królowi Zygmuntowi III na sejmie w 1611 r. pojmanych braci Szujskich, obraz autorstwa Tomasza Dolabella, ok. 1640 r.

W tym czasie w Rosji, po śmierci cara Fiodora I, syna i następcy Iwana Groźnego, miał miejsce kryzys władzy, określany mianem „wielkiej smuty”, który trwał przez kilkanaście lat. Mieli w nim udział Polacy, gdy po śmierci cara Borysa Godunowa osadzili na tronie moskiewskim Dymitra Samozwańca I (właściwie mnicha rosyjskiego, Grigorija Otriepjewa), wykreowanego na dworze Adama Wiśniowieckiego na rzekomego syna cara Iwana IV Groźnego. Dymitr Samozwaniec I obalony został przez spisek bojarów, a carem ogłosił się ich przywódca Wasyl Szujski.

W 1608 pojawił się jednak kolejny Dymitr, Dymitr Samozwaniec II, również wspomagany zbrojnie przez Polaków, głównie konfederatów sandomierskich oraz lisowczyków. Wówczas Wasyl zawarł układ o wzajemnej pomocy ze Szwecją, co stało się pretekstem do wszczęcia przez Zygmunta III Wazy kolejnej wojny z Rosją (1609–1618), jako wyprawy krzyżowej przeciwko prawosławiu, pobłogosławionej przez papieża Pawła V. Wojna rozpoczęła się od oblężenia Smoleńska, który Polacy zdobyli po dwóch latach.

Wcześniej, po zwycięskiej bitwie z połączonymi siłami szwedzko-rosyjskimi pod Kłuszynem w 1610, hetman polny koronny Stanisław Żółkiewski zajął Moskwę. 29 października 1611 wzięty do niewoli car Wasyl IV Szujski ukorzył się przed Zygmuntem III na Zamku Królewskim w Warszawie składając hołd.

Tron moskiewski zamierzał zająć Zygmunt III Waza. Bojarzy natomiast godzili się na objęcie tronu przez królewicza Władysława (miał 15 lat), syna Zygmunta III Wazy i miał on przejść na prawosławie. Po dwóch latach Polacy, pozbawieni odsieczy, zostali jednak z Moskwy wyparci. Jeszcze raz próbowali zdobyć stolicę Rosji w 1618, o co bardzo zabiegali biskupi i kler katolicki, zwłaszcza jezuici, pragnący podporządkowania prawosławnej Moskwy papieżowi. Po nieudanej próbie opanowania miasta, zawarty został w 1619 rozejm w Dywilinie, na mocy którego Rzeczpospolita odzyskała Smoleńsk oraz ziemie czernihowską i siewierską.

Schyłek panowania

Zygmunt III na łożu paradnym, obraz pędzla artysty dworskiego z 1632 roku

Zygmunt III nabył dwór Bobolów przy klasztorze bernardynów w Warszawie i przystosował na rezydencję dla najstarszego syna Władysława IV. Z powodu tego dworu, który wraz ze wspaniałym urządzeniem królewicz podarował Kazanowskiemu, wyniknął spór syna z ojcem.

Zygmunt III Waza załamał się śmiercią żony Konstancji 10 lipca 1631 i ciężko zachorował. Zmarł wkrótce na udar mózgu 30 kwietnia 1632. Został pochowany w katedrze na Wawelu w Krakowie. Sejm elekcyjny 8 listopada obrał na króla jego starszego syna Władysława IV (1632–1648).

Inwestycje i fundacje

Genealogia

Prapradziadkowie

Johan Kristiernsson Vasa
(1426–1477)
∞1451
Birgitta Gustavsdotter Sture
(-1472)

Måns Karlsson Eka

Sigrid Eskilsdotter Banér

Abraham Kristiernsson Leijonhufvud

Birgitta Månsdotter Natt och Dag

Erik Karlsson Vasa
(1436–1491)

Anna Karlsdotter Vinstorpaätten

król Polski
Władysław II Jagiełło
(1362-1434)
∞1422
Zofia Holszańska
(1405-1461)

król Niemiec
Albrecht II Habsburg
(1397–1439)
∞1421
Elżbieta Luksemburska
(1409–1442)

książę Mediolanu
Galeazzo Maria Sforza
(1444–1476)
∞1468
Bona Sabaudzka
(1449–1503)

król Neapolu
Alfons II
(1448–1495)
∞1465
Ippolita Maria Sforza
(1446–1484)

Pradziadkowie

Erik Johansson Vasa
(1470-1520)
1495
Cecilia Månsdotter Eka
(1476 – 1523)

Erik Abrahamsson Leijonhufvud
(-1520)
∞1512
Ebba Eriksdotter Vasa
(-1549)

król Polski
Kazimierz IV Jagiellończyk
(1427–1492)
∞1454
Elżbieta Habsburżanka
(1436–1505)

książę Mediolanu
Gian Galeazzo Sforza
(1469–1494)
∞1488
Izabela Aragońska
(1470–1524)

Dziadkowie

król Szwecji
Gustaw I Waza
(1496–1560)
∞1536
Małgorzata Leijonhufvud
(1516–1551)

król Polski
Zygmunt I Stary
(1467–1548)
∞1518
Bona Sforza
(1494–1557)

Rodzice

król Szwecji
Jan III Waza
(1537–1592)
∞1562
Katarzyna Jagiellonka
(1526–1583)

Zygmunt III Waza (1566–1632) król Polski, król Szwecji

Rodzina

31 maja 1592 w Warszawie poślubił arcyksiężniczkę Annę Habsburżankę (1573–1598), córkę arcyksięcia austriackiego Karola Styryjskiego i księżniczki bawarskiej Marii Anny Wittelsbach. Para miała dwóch synów i trzy córki. Anna zmarła z powodu wykrwawienia w czasie poronienia.

ObrazImięData UrodzeniaData śmierciMałżeństwa
Anna Maria Waza.JPGAnna Maria Wazówna15931600
Katarzyna Wazówna15941594
Kober Władysław Waza.jpgWładysław IV Waza159516481.Cecylia Renata Habsburżanka.
2.Ludwika Maria Gonzaga
Katarzyna Wazówna15961597
Krzysztof Waza15981598

11 grudnia 1605 roku Król poślubił młodszą siostrę pierwszej żony arcyksiężniczkę Konstancję Habsburżankę (1588–1631). Urodziła ona pięciu synów i dwie córki.

ObrazImięData UrodzeniaData śmierciMałżeństwa
Jan Kazimierz Waza16071608
Schultz John Casimir.jpgJan Kazimierz Waza160916721. Ludwika Maria Gonzaga
Dolabella John Albert Vasa.jpgJan Albert Waza16121634
Ferdynand Waza.jpgKarol Ferdynand Waza16131655
Zinn Alexander Charles Vasa.jpgAleksander Karol Waza16141634
Anna Konstancja Wazówna16161616
Spilberg Anne Catherine Constance Vasa.jpgAnna Katarzyna Konstancja Wazówna161916511. Filip Wilhelm

W sumie Zygmunt miał dwanaścioro dzieci (siedmiu synów i pięć córek).

Galeria

Zobacz też

Przypisy

  1. Anna Pieńkowska, Czy słusznie Stefan Batory zasłużył na sławę, a Zygmunt III na niesławę, w: Szlachta polska i jej dziedzictwo, Warszawa 2013, s.184.
  2. Jolanta Talbierska, Grafika XVII wieku w Polsce. Funkcje, ośrodki, artyści, dzieła, Warszawa 2011, s. 32.
  3. Bożena Fabiani, Na dworze Wazów w Warszawie, Warszawa 1988, s. 64–65.
  4. Skoczylas M. M. Historia medycyny a potencjał turystyczny Nadpilicza Środkowego. W: red. Magowska A., Pękacka-Falkowska K., Owecki M. Wybrane problemy historii medycyny. W kręgu epistemologii i praktyki. Poznań: Wydawnictwo Kontekst, 2020, s. 53-75. ISBN 978-83-65275-95-0, treść on-line
  5. Szujski J. Historyi polskiej treściwie opowiedzianej ksiąg dwanaście, Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. 2005 (pierw. 1880), s. 228.
  6. Stanisław Rosik, Przemysław Wiszewski, Wielki Poczet polskich królów i książąt, Wrocław 2006, s. 923.
  7. Paweł Jasienica, Rzeczpospolita Obojga Narodów. Srebrny wiek. PIW Warszawa 1982, s. 242.
  8. Marcin Latka, Design for the silver reliquary of Saint Stanislaus in the Wawel Cathedral, artinpl [dostęp 2019-08-04].
  9. Janusz Tazbir: Historia kościoła katolickiego w Polsce 1460–1795. Warszawa: 1966, s. 91.
  10. Stanisław Rosik, Przemysław Wiszewski: Poczet polskich królów i książąt. s. 927.
  11. Rafał Jabłoński, Warszawa – czy to naprawdę stolica?, Życie Warszawy, 21 maja 2009 [zarchiwizowane z adresu 2012-01-04].
  12. Urząd Miasta Warszawa, Miasteria.pl, 16 lipca 2009 [zarchiwizowane z adresu 2009-07-18].
  13. Warszawa w latach 1526–1795, Maria Bogucka, Warszawa: Państwowe Wyd. Nauk, 1984, s. 13, ISBN 83-01-03323-1, OCLC 11843473.
  14. Schyłek świetności 1595–1649, Wirtualny Kraków [zarchiwizowane z adresu 2001-03-11].
  15. Maurycy Horn, Chronologia i zasięg najazdów tatarskich na ziemie Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1600–1647, w: Studia i Materiały do Historii Wojskowości, VIII/1 1962, s. 10.
  16. Stanisław Rosik, Przemysław Wiszewski, Poczet polskich królów i książąt, s. 929.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Shield of arms of Sweden.svg
Autor: Sodacan, Licencja: CC BY-SA 4.0
Lesser shield of arms of Sweden
POL COA Pogoń Litewska Książęca.svg
Autor: Ta grafika została stworzona za pomocą Adobe Photoshop przez Guccee (Guccee)., Licencja: CC BY-SA 4.0
Herb Pogoń Litewska
SigismundsColumn.JPG
Autor: Mariokol, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kolumna Zygmunta w Warszawie
Sigismund III Vasa on a bed of State, 1632.png
Autor: court artist, Licencja: CC BY-SA 4.0
Sigismund III Vasa on a bed of State, 1632
Carowie Szujscy na sejmie warszawskim Jan Matejko 18 century.jpeg
Pokłon byłego cara Wasyla IV Szujskiego z braćmi przed królem polskim Zygmuntem III Wazą na sejmie w Warszawie 29.10.1611
King Sigismund Vasa of Poland.jpg
Zygmunt III Waza, król polski i szwedzki, z Orderem Złotego Runa.
Order of the Golden Fleece Rib.gif
Autor: http://www.phalerae.org/Accueil.htm, Licencja: CC BY 3.0
Планка ордена Золотого руна
Arms of the House of Vasa.svg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Arms of the House of Vasa
Dolabella Shuysky Czars before Sigismund III.png
Stanisław Żółkiewski przedstawia królowi Zygmuntowi III na sejmie warszawskim w 1611 roku pojmanych braci Szujskich.
Kober Władysław Waza.jpg
Portret Władysława Wazy (1595-1648), syna króla Zygmunta III.
Truce of Deulino 1618-1619.PNG
Autor: User:Mathiasrex Maciej Szczepańczyk, based on layers of User:Halibutt, Licencja: CC BY-SA 3.0
Truce of Deulino 1618-1619
Coat of arms of Vasa kings of Poland.svg
Autor: Avalokitesvara / using Angelic Supporter (Heraldry).svg, Coat of arms of Henrik, Prince Consort of Denmark.svg by Sodacan, Chorągiew królewska króla Zygmunta III Wazy.svg by Orem, Golden Fleece collar.svg by Ipankonin and unpublished Orders and Postument created by Steifer, Licencja: CC BY-SA 3.0
Uwaga! Jest to współczesna rekonstrukcja herbu Wazów jako królów Polski.
Kolumna Zygmunta III Wazy 2020.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kolumna Zygmunta III Wazy w Warszawie
Sigismundus III Rex - signature.png
Scripture of Sigismund III Vasa
Chorągiew królewska króla Zygmunta III Wazy.svg
Autor: Olek Remesz (wiki-pl: Orem, commons: Orem), Licencja: CC BY-SA 2.5
Chorągiew królewska z okresu panowanie dysastii Wazów (1587-1668) w Polsce
Ignoto, sigismondo III di polonia, arg dorato, 1611.JPG
(c) I, Sailko, CC BY-SA 3.0
Ignoto, sigismondo III di polonia, arg dorato, 1611
Polish House of Vasa Coa.svg
Autor: adapted by Kaiser Torikka from the work of Orem, Licencja: CC BY-SA 3.0
Coat of arms of the Polish branch of the House of Vasa as elected kings of Poland (with Lithuania, Ruthenia and Livonia) and rightful hereditary kings of Sweden (with Finland, Estonia, Ingria and Karelia), between 1587-1668. (Polish-Swedish personal union).

They are the arms of Poland-Lithuania with the arms of Sweden placed in a first inescutcheon, do note a second inescutcheon with the Vasas' crest
1-4, Crowned white eagle (also Piast dynasty eagle) of the Kingdom of Poland
2-3, Pursuer knight of the Grand Duchy of Lithuania
5-8, Three Crowns of the Kingdom of Sweden (also, modern-Sweden crest or Magnus IV's crest)
6-7, Crowned golden lion of the House of Bjelbo or Folkung (also, old-Sweden crest or Magnus I's crest)

9, Wheat garb of the house of Vasa.