Zygmunt Kaczyński (harcmistrz)

Zygmunt Jerzy Kaczyński
Wesoły, Nosowicz IV
Ilustracja
Zygmunt Kaczyński w latach 60.
kapral podchorąży kapral podchorąży
Data i miejsce urodzenia

21 marca 1919
Warszawa

Data i miejsce śmierci

26 listopada 1984
Warszawa

Przebieg służby
Siły zbrojne

Kotwica symbol.svg Armia Krajowa

Jednostki

Kwatera Główna Szarych Szeregów

Stanowiska

komendant Okręgu Południe organizacji Wawer

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa, powstanie warszawskie

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal za Warszawę 1939–1945 Krzyż Walecznych (od 1941)
Grób Zygmunta Kaczyńskiego na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

Zygmunt Jerzy Kaczyński ps. Wesoły, Nosowicz IV (ur. 21 marca 1919[1] w Warszawie, zm. 26 listopada 1984 tamże) – harcmistrz, kapral podchorąży Armii Krajowej, komendant Okręgu Południe organizacji Wawer, powstaniec warszawski.

Życiorys

Do pracy konspiracyjnej przyłączył się w 1940 roku. Do 1942 roku był komendantem Hufca Ochota, następnie po reorganizacji Szarych Szeregów, po Stefanie Mirowskim objął funkcję komendanta Okręgu Południe Wawra i sprawował ją do wybuchu powstania. Podczas okupacji pracował jako akwizytor spółki E. Wedel, dzięki czemu często bywał w siedzibie Gestapo przy alei Szucha 25. Jako wywiadowca Szarych Szeregów w Gestapo, miał za zadanie poznanie planu budynku, struktury wydziałów, numerów gabinetów oraz prywatnych adresów gestapowców[2]. W związku z możliwością swobodnego poruszania się po gmachu na Szucha, został przydzielony do akcji pod Arsenałem. 26 marca 1943 roku w obecności niemieckiego oficera zadzwonił do umówionego lokalu i słowami Wysyłam towar, bezwzględnie musi być odebrany!, dał znać szturmowcom o wyjeździe ciężarówki z Janem Bytnarem z Szucha na Pawiak.

Brał również w przygotowaniach akcji o kryptonimie „Biała Róża”, której celem było odbicie z rąk Gestapo naczelnika Szarych Szeregów, Floriana Marciniaka. Dzięki jego zabiegom i znajomościom, latem 1943 roku udało się zwolnić z Gęsiówki Tadeusza Zawadzkiego[3].

Wziął udział w powstaniu warszawskim w śródmieściu, został ranny pierwszego dnia. Po kapitulacji powstania opuścił miasto wraz z ludnością cywilną.

W drugiej połowie lat 50. był jednym z pomysłodawców, organizatorem i pierwszym komendantem harcerskiej Akcji Warmia i Mazury (1958–1963). Celem akcji było niesienie pomocy ludności Warmii i Mazur oraz integracja ludności odzyskanej przez Polskę części dawnych Prus Wschodnich. Akcja miała zintegrować ze sobą różne grupy ludności, miejscowej i napływowej, pomóc autochtonom i przekonać ich do Polski, przeciwdziałając fali wyjazdów do Niemiec. Akcja WiM została zainicjowana przez warszawskie środowiska harcerskie a następnie podjęta i rozwinięta przez drużyny harcerskie z całego kraju.

W latach 60. był wiceprzewodniczącym Prezydium Stołecznej Rady Narodowej[4].

Pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera D4-2-3)[5].

Życie prywatne

Jego żoną (od 1943 r.) była Danuta Kaczyńska ps. Lena, sanitariuszka batalionu „Parasol”.

Odznaczenia

Przypisy

  1. Zygmunt Jerzy „Wesoły” Kaczyński. Sejm Wielki. Marek Jerzy Minakowski, Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego. [dostęp 2013-04-07].
  2. Wspomnienia „Wesołego” Zygmunta Kaczyńskiego. Whatfor. [dostęp 2013-04-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-07)].
  3. Aleksander Kamiński: Kamienie na szaniec. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1999, s. 217. ISBN 83-10-10699-8.
  4. a b c d Warszawski Kalendarz Ilustrowany 1966. Warszawa: Wydawnictwo Warszawskiego Tygodnika „Stolica”, 1965, s. 75.
  5. Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-25].

Bibliografia

  • Anna Borkiewicz-Celińska: Batalion „Zośka”. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1990, s. 81, 82, 100, 147, 148, 154-156, 158, 159, 169, 196, 199-201, 213, 275. ISBN 83-06-01851-6.
  • Powstańcze biogramy - Zygmunt Kaczyński. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2013-04-07].
  • Andrzej Janowski: Harcerstwo wpisane w życiorys, Warszawa, Niezależne Wydawnictwo Harcerskie, 2015, s. 88, 91, 130, 142, 150, 153, 156, 178, 196-198, 227-228, 241 ISBN 978-83-940568-3-4

Media użyte na tej stronie

Kotwica symbol.svg
Autor: Liftarn, Licencja: CC BY-SA 2.5
Kotwica symbol
POL Za Warszawę 1939-1945 BAR.svg
Baretka: Medal za Warszawę 1939-1945
POL Krzyż Walecznych (1941) BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1941).
Zygmunt Kaczynski grave01.JPG
Autor: Monikoska, Licencja: CC BY 3.0
Grób Zygmunta Kaczyńskiego ps. Wesoły na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.
PL Epolet kpr 25.svg
Naramiennik kaprala Wojska Polskiego (1925-39).
Zygmunt Kaczyński ps. Wesoły.jpg
Zygmunt Kaczyński ps. Wesoły, członek AK, powstaniec warszawski