Zygmunt Klinger
Zygmunt Klinger jako nauczyciel w Sanoku (1906) | |
major dyplomowany rezerwy kawalerii | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby | 1914–1921 |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki | 1 Pułk Piechoty, |
Główne wojny i bitwy | I wojna światowa, |
Odznaczenia | |
Zygmunt Klinger, właśc. Ozjasz Klinger (ur. 9 września 1877 w Tarnopolu, zm. 18 sierpnia 1935 w Warszawie) – nauczyciel, major dyplomowany rezerwy artylerii Wojska Polskiego.
Życiorys
Urodził się 9 września 1877 w Tarnopolu jako syn Maurycego i Gizeli z domu Jedlewskiej[1][2][3][4]. Był wyznania mojżeszowego[1]. Jako Ozjasz Klinger od 1888 uczył się w C. K. Gimnazjum w Tarnopolu, gdzie w 1897 ukończył VIII klasę i zdał egzamin dojrzałości (w jego klasie był m.in. Czesław Eckhardt)[5][6][4].
Przez cztery semestry studiował na Uniwersytecie Lwowskim[4]. Został nauczycielem języka niemieckiego[1]. 23 lipca 1902 w charakterze zastępcy nauczyciela został przeniesiony z C. K. Gimnazjum w Przemyślu do C. K. Gimnazjum w Kołomyi[7][8][9]. W tej szkole uczył języka niemieckiego i był współzawiadowcą niemieckiej biblioteki[10]. W tym samym charakterze 4 sierpnia 1903 został przeniesiony z Kołomyi do C. K. Gimnazjum w Brzeżanach[11][12]. Tam uczył języka niemieckiego[13][4]. 29 sierpnia 1904 został przeniesiony z Brzeżan do C. K. Gimnazjum w Sanoku[14][15]. Tam jako egzaminowany zastępca nauczyciela uczył języka niemieckiego, języka łacińskiego, był zawiadowcą niemieckiej biblioteki uczniów[16][17][18][19]. W pierwszym półroczu roku szkolnego 1908/1909 otrzymał urlop[20][1]. W okresie pracy w Sanoku był członkiem Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych[21]. 20 lutego 1909 (wzgl. 3 marca) został przeniesiony do C. K. Gimnazjum w Jaśle[22][23][24]. Uczył tam języka niemieckiego[25]. 9 stycznia 1911 został uwolniony ze służby[26].
Po wybuchu I wojny światowej 4 sierpnia 1914 w grupie ochotników z Brzeżan skierował się do Krakowa, gdzie gromadziły się oddziały strzeleckie[4]. Wstąpił do Legionów Polskich i służył w oddziałach, będących zalążkiem 1 pułku piechoty[4]. Od połowy września do końca października 1914 był żołnierzem Komendy Legionów Polskich[4]. Został mianowany na stopień podporucznika artylerii 28 września 1914 i otrzymał przydział do 4 batalionu artylerii, w którym był dowódcą I plutonu od lutego do lipca 1915[4]. Był też adiuntantem II dywizjonu[4]. Następnie awansowany na stopień porucznika artylerii 20 czerwca 1915[4]. Od lipca 1915 pełnił funkcję referenta spraw artylerii w sztabie I Brygady[4]. Od grudnia 1915 był I oficerem w batalionie haubic w składzie 1 pułku artylerii[4]. Po odejściu w październiku 1916 ze służby frontowej brał udział w I i w II Kursie Szkoły Strzeleckiej Artylerii w Rembertowie w styczniu 1917)[4]. Potem ponownie był oficerem batalionu haubic[4]. Od czerwca 1917 był w Stacji Zbornej LP w Przemyślu[4]. Po kryzysie przysięgowym z lipca 1917 został wcielony do 30 pułku artylerii i 130 pułku artylerii, służąc na ziemi serbskiej[4].
U kresu wojny 1 listopada 1918 został wybrany jako reprezentant Polskiej Organizacji Wojskowej i Ligi Niezawisłości na członka Komitetu Obywatelskiego, wybranego przez zgromadzenie przedstawicieli polskich stronnictw politycznych i był w składzie strony polskiej uczestniczył w pertraktacjach z Ukraińcami[27][28][29][30]. Wraz z innym przedstawicielem LN i POW, Kazimierzem Świtalskim (także wybranego do Komitetu Obywatelskiego) został członkiem Polskiego Komitetu Narodowego we Lwowie i Komitetu Wykonawczego tegoż[31]. Został przyjęty do Wojska Polskiego i uczestniczył w obronie Lwowa w trakcie wojny polsko-ukraińskiej[4].
Został awansowany na stopień kapitana[4]. W tym stopniu był oficerem Sztabu Generalnego w Sztabie Naczelnego Wodza oraz w Dowództwie Okręgu Generalnego „Warszawa” od 16 grudnia 1918 do 25 września 1919[4]. W tym okresie, podczas wojny polsko-bolszewickiej z rozkazu Naczelnika Józefa Piłsudskiego został skierowany do Wilna, gdzie przybył 23 grudnia 1918 i został mianowany szefem sztabu gen. Władysława Wejtki, mając za zadanie działanie w celu opanowania miasta przez Polaków[32][33][34]. Po walkach o Wilno wobec braku szans na utrzymanie się w mieście kpt. Klinger 5 stycznia zadecydował o przerwaniu walk i opuszczeniu Wilna[35][36]. Później został internowany przez Niemców i uczestniczył w negocjacjach. 11 czerwca 1919 przeniesiony z Generalnego Inspektoratu Artylerii do Dowództwie Okręgu Generalnego „Kraków”, gdzie był szefem Oddziału Informacyjnego[4]. Służył w Ministerstwie Spraw Wojskowych, we Froncie Północno-Wschodnim, w Oddziale V dowództwa 2 Armii od 1 października 1920 do 10 marca 1921[4].
Potem został zweryfikowany w stopniu majora rezerwy artylerii ze starszeństwem z 1 czerwca 1919[37][38]. Był oficerem rezerwy 25 pułku artylerii polowej z Kalisza[39][40]. W 1934 jako major dyplomowany rezerwy artylerii był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr I w grupie oficerów pospolitego ruszenia artylerii jako oficer przewidziany do użycia w czasie wojny i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III[2]. Odszedł z wojska 18 marca 1921[4].
W okresie II Rzeczypospolitej sprawował stanowisko dyrektora oddziału warszawskiego Polskiego Banku Handlowego[4].
Zmarł 18 sierpnia 1935 w Warszawie[4][41]. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 108-4-9)[41]. Był żonaty z Zofią z domu Hampel (zm. 1977 w wieku 82 lat)[42][41].
Odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari[43][4]
- Krzyż Niepodległości (7 lipca 1931, za pracę w dziele odzyskania niepodległości)[44][4]
- Krzyż Walecznych – dwukrotnie[4]
Przypisy
- ↑ a b c d Henryk Kopia: Spis nauczycieli szkół średnich w Galicyi oraz polskiego gimnazyum w Cieszynie. Lwów: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, 1909, s. 129.
- ↑ a b Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 273, 837.
- ↑ Zygmunt Klinger. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2020-04-23].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa Żołnierze Niepodległości. Zygmunt Klinger. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2020-04-23].
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższego Gimnazyum w Tarnopolu za rok szkolny 1889. Tarnopol: 1889, s. 104.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższego Gimnazyum w Tarnopolu za rok szkolny 1897. Tarnopol: 1897, s. 77.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum I w Przemyślu za rok szkolny 1903. Przemyśl: 1903, s. 33.
- ↑ Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy C. K. Rady Szkolnej Krajowej w Galicyi”. Nr 26, s. 372, 30 lipca 1902.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższego Gimnazyum w Kołomyi za rok szkolny 1902/3. Kołomyja: 1903, s. 27-28.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższego Gimnazyum w Kołomyi za rok szkolny 1902/3. Kołomyja: 1903, s. 25.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższego Gimnazyum w Kołomyi za rok szkolny 1903/4. Kołomyja: 1904, s. 77.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Brzeżanach za rok szkolny 1904. Brzeżany: 1904, s. 30.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Brzeżanach za rok szkolny 1904. Brzeżany: 1904, s. 28.
- ↑ Tutaj mylnie podano przeniesienie do Buczacza. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Brzeżanach za rok szkolny 1905. Brzeżany: 1905, s. 7.
- ↑ Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy c. k. Rady Szkolnej Krajowej w Galicyi”. Nr 23, s. 423, 14 września 1904.
- ↑ 24. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1904/1905. Sanok: 1905, s. 2.
- ↑ 25. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1905/1906. Sanok: 1906, s. 2.
- ↑ 26. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1906/1907. Sanok: 1907, s. 2.
- ↑ XXVII. Sprawozdanie Dyrektora c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1907/8. Sanok: Fundusz Naukowy, 1908, s. 2.
- ↑ XXVII. Sprawozdanie Dyrektora c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1907/8. Sanok: Fundusz Naukowy, 1908, s. 7.
- ↑ IV. Spis członków Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych. „Muzeum”. Nr 6-7, s. 33, 1905.
- ↑ Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy C. K. Rady Szkolnej Krajowej w Galicyi”. Nr 4, s. 50, 4 lutego 1909.
- ↑ XXVIII. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1908/9. Sanok: Fundusz Naukowy, 1909, s. 6.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Jaśle za rok 1908/9. Jasło: 1909, s. 41.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Jaśle za rok 1908/9. Jasło: 1909, s. 38.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Jaśle za rok 1910/11. Jasło: 1911, s. 38.
- ↑ Artur Leinwand: Przedmowa do obecnego wydania. W: Jarosław Waniorek (red.): Obrona Lwowa. 1-22 listopada 1918. Tom 2. Źródła do dziejów walk o Lwów i województwa południowo-wschodnie 1918-1920. Relacje uczestników. Warszawa: 1993, s. 9. ISBN 83-85218-56-4.
- ↑ Władysław Stesłowicz: Relacja z czasu walk listopadowych o Lwów. W: Jarosław Waniorek (red.): Obrona Lwowa. 1-22 listopada 1918. Tom 2. Źródła do dziejów walk o Lwów i województwa południowo-wschodnie 1918-1920. Relacje uczestników. Warszawa: 1993, s. 440, 444. ISBN 83-85218-56-4.
- ↑ Jan Gella: Ruski miesiąc 1/XI-22/XI 1918. Ilustrowany opis walk listopadowych we Lwowie z 2 mapami. Lwów: ok. 1919, s. 120.
- ↑ Zdzisław Próchnicki: Relacja Zdzisława Próchnickiego (o Lidze Narodowej). W: Liga Narodowa (1893–1928). Wybór relacji. Warszawa: Muzeum Historii Polski, 2015, s. 223. ISBN 978-83-65248-00-8.
- ↑ Artur Leinwand: Przedmowa do obecnego wydania. W: Jarosław Waniorek (red.): Obrona Lwowa. 1-22 listopada 1918. Tom 2. Źródła do dziejów walk o Lwów i województwa południowo-wschodnie 1918-1920. Relacje uczestników. Warszawa: 1993, s. 10. ISBN 83-85218-56-4.
- ↑ Waldemar Rezmer. Walki o Wilno w styczniu 1919 roku – początek wojny polsko-sowieckiej. „Europa Orientalis”. Nr 2, s. 61, 2010.
- ↑ Dorota Michaluk: Białoruska Republika Ludowa 1918–1920. U podstaw białoruskiej państwowości. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2010, s. 364-366. ISBN 978-83-231-2484-9.
- ↑ Lech Wyszczelski: Wojna polsko-rosyjska 1919–1920. Wyd. 1. T. 1. Warszawa: Bellona, 2010, s. 48-49. ISBN 978-83-11-11934-5.
- ↑ Lech Wyszczelski: Wojna polsko-rosyjska 1919–1920. Wyd. 1. T. 1. Warszawa: Bellona, 2010, s. 50-53. ISBN 978-83-11-11934-5.
- ↑ Waldemar Rezmer. Walki o Wilno w styczniu 1919 roku – początek wojny polsko-sowieckiej. „Europa Orientalis”. Nr 2, s. 71, 72, 2010.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 837.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 762.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 763.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 684.
- ↑ a b c Cmentarz Stare Powązki: IRENA KLINGER, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-04-23] .
- ↑ Zygmunt Klinger. ancestry.ca. [dostęp 2020-04-23]. (ang.).
- ↑ Roman Lewicki: Zarys historji wojennej 1-go pułku artylerii polowej legionów. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, s. 55, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 156, poz. 227.
Bibliografia
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
Media użyte na tej stronie
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.
It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.
After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.Orzełek legionowy
Zygmunt Klinger jako nauczyciel w C. K. Gimnazjum w Sanoku (1906).
Baretka: Krzyż Walecznych (1920) nadany dwukrotnie.
Naramiennik majora Wojska Polskiego (1919-39).
Podpis Zygmunta Klingera.